Goed nieuws: in de eerste zes maanden van 2017 zijn de files op onze wegen tijdens de spits niet langer geworden. Toch is de globale filedruk gestegen omdat de files tijdens de daluren wel toegenomen zijn.

Na een jarenlange groei van de gemiddelde filelengte in de spits, neemt de filelengte in de eerste helft van 2017 niet meer toe.  In de eerste zes maanden van 2017 zijn de files op onze wegen dus niet langer geworden, maar ze ontstaan wel op andere momenten van de dag.

"We zien een zogenoemde spitsverbreding: de ochtend- en avondspits evolueren meer naar elkaar toe. Het is niet enkel druk voor 9 uur en na 16 uur:  in de rustigere uren daartussen wordt het gevoelig drukker, vooral aan de rand van de spits. De tijd dat het enkel druk was tijdens de spits zelf is voorbij", legt VRT-verkeersanker Hajo Beeckman uit.

De cijfers liegen er niet om: tegenover twee jaar geleden staat er dubbel zo vaak 100 kilometer file op de weg tussen 10 uur en 15 uur. In 2015 werd er tussen januari bijna gedurende 72 uur die mate van drukte gemeten, dit jaar liep dat op tot bijna 160 uur.  Ook de piek van 150 kilometer file werd tegenover 2015 dit jaar al ruim 6 keer zo vaak overschreden.  En de filepiek van 200 kilometer werd afgelopen voorjaar zelfs al tien keer zo vaak genoteerd dan in 2015.  

Een volledige fileverzadiging blijft tijdens de daluren eerder uitzonderlijk. Maar de tendens is duidelijk: na de ochtendspits en voor de avondspits is het aanzienlijk drukker geworden op onze wegen. Extreme piekmomenten tijdens de spits waren er trouwens minder afgelopen winter en voorjaar, door het relatief milde weer tussen januari en juni.

(lees voort onder de grafiek)

De filedruk neemt in ons land dus vooral toe buiten de klassieke piekmomenten 's morgens en 's avonds. "Onze wegen raken verzadigd, omdat we met steeds meer mensen onderweg zijn. Bedrijven en hun werknemers gaan op zoek naar alternatieven, en wijken in de mate van het mogelijke uit naar de rustigere momenten van de dag", legt Beeckman uit. "Ook dan ontstaan er na een ongeval sneller langere files dan vroeger, omdat er meer mensen onderweg zijn. Dat effect zien we onder andere duidelijk rond Gent en in Midden-Limburg."

"Maar we zien ook enkele ontwikkelingen in het vrijetijdsverkeer, en de e-commerce die bijdragen tot de drukte op onze wegen. Ouderen blijven langer actief, en ook mobiel met hun wagen. En we bestellen met zijn allen steeds vaker pakketjes online, die dan aan huis geleverd worden met kleine bestelwagens. Die camionettisering op de weg laat zich voelen: er is meer en meer vrachtverkeer onderweg, ook buiten de spitsuren. Files kosten bedrijven handenvol geld, dus het is logisch dat ze alternatieven zoeken. Ook de flexibilisering van onze jobs mist zijn effect op het verkeer niet. Als mensen hun werkuren vrijer kunnen kiezen, dan zullen ze uiteraard proberen om de spits te mijden."

Tijdens een Facebook Livesessie beantwoordde Hajo Beeckman de vragen van Facebookgebruikers.