Een extra laagje op de werkelijkheid: dit is het nieuwe strijdtoneel van Apple en Google

Augmented reality. Lastige term, net als zijn neefjes virtual reality en mixed reality. Eerst maar eens een voorbeeld. Ikea komt dit najaar met een app waarmee klanten een opname kunnen maken van hun eigen woonkamer, waarna ze vanuit de digitale catalogus van de Zweedse woongigant een bank, tafel, boekenkast of ander meubel kunnen toevoegen. Op die manier is in één oogopslag te zien hoe (en of) die nieuwe bank in de ruimte past. Het is een praktische toepassing van augmented reality (AR), waarbij virtuele objecten, digitale stickers of extra informatie over de gewone werkelijkheid heen worden geplaatst. Pokémon Go liet een groot publiek kennismaken met AR, maar dat was pas een aarzelend begin.

Als de voortekenen niet bedriegen, zullen er de komende tijd veel meer AR-toepassingen komen. De reden: zowel Apple als Google gelooft er heilig in. Apple-topman Tim Cook verklaarde eerder dit jaar dat hij AR als een even baanbrekend concept ziet als de smartphone. En de invloed van AR op het dagelijks leven zal ook minstens zo groot zijn als die van de 'slimme telefoon'.

Apple heeft op dit terrein een voorsprong op aartsrivaal Google. Het nieuwe besturingssysteem voor smartphones en tablets (iOS 11) dat Apple deze herfst op de markt brengt, is geoptimaliseerd voor AR-toepassingen. De AR-apps die voor iOS 11 ontwikkeld worden, zullen niet alleen op de nieuwste iPhone werken, maar ook op oudere modellen (vanaf iPhone 6S).

Grotere uitdaging

Android-gebruikers die virtueel willen testen hoe de Ikea-spulletjes eruitzien in hun woonkamer zullen wat geduld moeten oefenen, maar als het aan Google ligt niet lang.

De uitdaging voor Google is wel een stuk groter dan voor Apple. Waar Apple zowel de software als de hardware van de iPhone controleert, moeten Googles AR-apps geschikt zijn voor Android-telefoons van diverse fabrikanten.

Die AR-apps worden gemaakt met behulp van AR-platforms, een soort gereedschapskisten voor app-bouwers. Apple heeft een speciaal pakket voor app-ontwikkelaars beschikbaar gesteld waarmee zij apps kunnen maken voor iOS. Googles AR-platform voor Android zal in eerste instantie alleen beschikbaar zijn voor de Samsung Galaxy S8 en voor Googles eigen Pixel-telefoon, maar Google streeft ernaar dat het nog deze winter op 100 miljoen apparaten draait. Beide AR-platforms zijn erop gericht de virtuele en echte wereld zo natuurlijk mogelijk met elkaar te vervlechten. Bijvoorbeeld door rekening te houden met de lichtinval in de woon- of slaapkamer, zodat het virtuele beeld van het Ikea-meubel in het eigen huis zo realistisch mogelijk wordt.

De toepassingen van AR zijn schier eindeloos: van games als Pokémon Go en de virtuele stickers op Snapchat tot apps die extra informatie geven over personen en voorwerpen die voor het oog van de camera van de smartphone belanden. Ook is het mogelijk AR-apps te ontwikkelen die een voorwerp herkennen, om de geïnteresseerde daarna automatisch door te leiden naar de webwinkel waar dat object te koop is. Webgigant Amazon overweegt bezoekers van zijn fysieke winkels een app aan te bieden waarmee klanten een foto van een meubel in de winkel kunnen nemen en dan meteen virtueel kunnen zien hoe dat er bij hen thuis uitziet. Het gaat telkens om hetzelfde idee: de gewone werkelijkheid verrijken met extra informatie, of dit nu teksten, geluid of beelden zijn.

Tienjarenplan

Facebook zit ondertussen ook niet stil. Samen met Google, Amazon, Microsoft en Apple behoort Facebook tot wat The New York Times de Frightful Five noemt: de vijf techbedrijven die de dienst uitmaken in de onlinewereld en ons digitale leven domineren. Ook in Facebook-oprichter Mark Zuckerbergs tienjarenplan speelt augmented reality een voorname rol. En net als Google en Apple komt Facebook met een AR-platform: Camera Effects. Hiermee kunnen ontwikkelaars AR-apps maken die met de camera in de Facebook-app worden bediend.

Dit soort toepassingen is slechts een overgangsfase. Experts verwachten dat de telefoon als belangrijkste AR-vehikel tijdelijk is. Niemand weet wanneer dat zal zijn, maar de smartphone zal in zijn huidige vorm verdwijnen. Ervoor in de plaats komen allerlei apparaatjes die contact maken met de werkelijkheid en daar informatie aan toevoegen. De draadloze oortjes van Apple en de slimme speakers die nu op de markt komen geven een inkijkje in die toekomst.

Hele toer

Het zal nog wel even duren voordat de smartphone aan belang verliest, denkt ook Apple-topman Tim Cook. De drempel om een nieuw apparaat naast de mobiele telefoon te gebruiken is hoog. Bovendien is het een hele toer om alle technologie in een apparaatje als een koptelefoon of bril te stouwen. Een andere horde is prozaïscher: nu nog haalt Apple de bulk van zijn omzet uit de verkoop van zijn iPhones. Het bedrijf zou wel gek zijn al te veel haast te maakt met het promoten van andere apparaten.

Microsoft zet zwaar in op mixed reality. Net als bij augmented reality ervaren gebruikers een combinatie van de fysieke en de digitale wereld. Het verschil is dat die wereld meer apart staat van het dagelijks leven. Via een speciale headset van Acer, Asus, Dell, HP of Lenovo die op een pc wordt aangesloten, kunnen gebruikers games spelen. Zo maakte Lenovo met Disney een Star Wars-game waarin liefhebbers met een lichtzwaard hun tegenstanders te lijf gaan. Virtual reality is bekend van brillen, zoals de Oculus Rift (ingelijfd door Facebook), die de dragers visueel afsluiten van de fysieke werkelijkheid. Gebruikers begeven zich met een virtualrealitybril in compleet nieuwe werelden. Nu is er nog veel begripsverwarring over mixed, virtual en augmented reality, maar de verwachting is dat al deze vormen zich gaan vermengen. Is dat ook weer opgelost.