Hij had er al vrede mee genomen, moordenaar Mohamed C. Aankijken tegen een celstraf van 21 jaar, dat opent op korte termijn geen perspectieven, redeneerde hij. Zijn eigen schuld en het gevolg van een compleet uit de hand gelopen overval in het Waals-Brabantse Tubize, op 27 januari 2015. Samen met vier criminele kompanen was hij het huis van Majid Bouhamza (25) ­binnen­gedrongen. Op zoek naar geld, dure spullen, drugs, het maakte niet. In lijn met wat de bende die de streek rond La Louvière teisterde, drie dagen voordien al had gedaan. Alleen liep deze overval helemaal fout. Naast de diefstal van een iPhone en een Playstation werden er ook twee schoten gelost. Bouhamza stierf ter plaatse, de bende werd wat later opgepakt.

106 jaar cel

De correctionele rechter stuurde het criminele vijftal eind maart, na twee jaar voorhechtenis, met een ­totaal van 106 jaar cel terug richting gevangenis. Een duidelijke boodschap van de rechtbank dat ze achter tralies horen. De enige onduidelijkheid? Wie nu net de dodelijke ­schoten had gelost.

Het vijftal ging, tegen beter weten in, in beroep; Mohamed C., door de rest aangeduid als schutter, vroeg onlangs tegen beter weten in zijn enkelband aan. “Waarom? Omdat de wetgever die mogelijkheid aanbiedt”, zegt zijn advocaat Fabian Lauvaux, die eerder de veroordeelde ‘Marollenmoordenaar’ Léopold Storme vervroegd vrij kreeg. Lauvaux had opnieuw succes.

De Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling (KI) liet de moordenaar huiswaarts keren met een enkelband, in afwachting van zijn proces in beroep, dat in december start. “De KI oordeelt dat er geen vluchtgevaar is, geen kans op recidive en geen gevaar voor de maatschappij”, zegt Lauvaux. Het is een primeur in ons land dat zo’n zwaar veroordeelde moordenaar, in afwachting van zijn beroepsprocedure, met een enkelband zijn voorhechtenis verder mag zetten.

In de tuin zitten

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) benadrukte gisteren niet te kunnen reageren op individuele dossiers en wijst op het autonome beslissingsrecht van rechters. En op het feit dat de veroordeling nog niet definitief is. Vlaamse strafpleiters spreken unisono van een straffe stoot van hun Waalse collega, al zeggen ze dat een enkelband thuis leuker lijkt dan het in werkelijk is.

“Onderschat zo’n enkelband niet”, zegt Jorgen Van Laer. “Je zit vast tussen vier muren, en mag zelfs je tuin niet in. Naar de brievenbus gaan? Uitgesloten. Dit is echt geen verhaal van vrijheid, blijheid. Hij wordt niet vrijgelaten. Al is het natuurlijk wel een fijne tussentijdse beslissing voor de moordenaar in kwestie.”

Collega Joris Van Cauter treedt hem bij. “Doorgaans krijg je in zaken met zulke hoge straffen en zulke zware feiten een andere uitkomst voor de KI.” Advocaat Kris Luyckx beaamt dat en ziet dergelijke verzoekschriften in Gent of Antwerpen zelden of nooit succesvol landen. “Rechters zijn, ook naar de maatschappij toe, veelal restrictief in zulke verzoeken.”

Pijnlijk voor nabestaanden

Alle gecontacteerde strafpleiters zien in de toekomst meer zulke verzoekschriften opduiken. “Vragen staat vrij”, zegt ook advocaat Jan De Man. “Als de redelijke termijn tussen proces in eerste aanleg en beroep overschreden wordt, waarom niet?”

Advocaat Jan Leysen sluit niet uit dat de protagonisten van de Kasteelmoord ooit gelijkaardige verzoekschriften indienen. “Wie lang in voorhechtenis zit, kan altijd zijn kans wagen.” Leysen verdedigde de voorbije jaren geregeld slachtoffers in moordzaken. “Nabestaanden krijgen tijdens het proces in eerste aanleg al een serieuze klap. Als zo’n moordenaar, zoals nu gebeurt, dan totaal onverwacht huiswaarts mag, is dat vreselijk moeilijk om uit te leggen. De gedachte dat zo iemand, ook al draagt hij een enkelband, thuis in zijn zetel zit, is voor hen moeilijk om dragen.”

Het moet momenteel de laatste zorg van Mohamed C. zijn. Hij zit sinds dinsdagavond lachend thuis.