"De perceptie over frisdranken is veranderd, wij veranderen mee"

Een blikje Fanta uit de automaat halen voor bij de boterhammen of een flesje Pepsi tijdens de speeltijd: ten laatste eind volgend jaar is het verleden tijd op de middelbare school. Tegen eind 2018 wil de Europese federatie voor frisdrankproducenten Unesda alle suikerhoudende frisdranken in schoolautomaten in de Europese Unie vervangen hebben door alternatieven zonder suiker. In de lagere school is dat al veel langer zo.

De demarche is bijzonder, omdat het verbod op suikerhoudende frisdranken in Vlaanderen pas tegen het schooljaar 2020-2021 verwacht werd. Dat is de termijn die minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) vooropgesteld had en waar de VIWF, de sectorvereniging van Belgische water- en frisdranken, eind vorig jaar mee ingestemd had. 

"Maar wij volgden ons eigen traject los van de gesprekken met mevrouw Crevits", zegt Unesda-woordvoerder Sam Rowe. "En wij voelden ook al lang aan dat de perceptie over frisdranken veranderd is. We moeten mee veranderen en een statement maken." De VIWF kan zich in die beslissing vinden. "Het enige verschil is de timing: we zullen ons engagement alleen iets vroeger nakomen."

Light

Hoewel Unesda claimt dat ze de beslissing neemt in functie van de schoolgaande jeugd –  "we moeten hen leren hoe gezond te eten en te drinken" –  snijden ze met de beslissing niet in eigen vlees. De vrijgekomen plaatsen in de drankautomaat zullen worden ingenomen door een mix aan andere dranken. Water, maar zeker ook lightfrisdranken en gearomatiseerde waters. 

Het ene product van de frisdrankenproducent wordt dus gewoon vervangen door het andere. "Het is altijd ons doel geweest om een zo breed mogelijk aanbod te hebben", zegt Rowe laconiek. "Bovendien bevat 29 procent van de frisdranken die in Vlaanderen verkocht worden nu al geen suiker. Dat is behoorlijk veel in vergelijking met andere EU-landen." 

Twee vliegen

De vlucht vooruit van de frisdrankensector verbaast Olivier Van Horenbeeck, managing partner van het strategische communicatiebureau Growth Inc, niets. "Door zichzelf strengere regels op te leggen dan de wet eigenlijk voorschrijft, slaan ze twee vliegen in één klap. Ze vermijden dat ze straks nog strengere wetgeving opgedrongen krijgen en tegelijk spelen ze in op de maatschappelijke tendensen en werken ze aan hun reputatie."

Het is een beproefde methode, weet Van Horenbeeck, vroeger nog aan de slag bij AB Inbev. "Daar hebben we ooit 'Respect 16' op festivalbekers laten drukken. Op die manier wilden we aantonen dat we het erg belangrijk vonden dat de leeftijdsgrens van zestien jaar voor alcoholconsumptie gerespecteerd wordt. En tegelijkertijd hoopten we zo te vermijden dat die grens opgetrokken zou worden naar 18 jaar."

Supermarkt

Maar hoeveel zin heeft het om fris met suiker op school te bannen, wanneer jongeren die ook kunnen gaan kopen in de supermarkt aan de overkant van de straat? "Die kans bestaat", geeft Van Horenbeeck aan. "Maar onderschat de impact van die producenten op de consument niet. Ze hebben de afgelopen jaren heel hard gewerkt aan hun assortiment suikervrije dranken, omdat ze weten dat het verhaal van suikerhoudende eindig is. Zeker Coca-Cola is daar een voorloper in geweest. Ze willen ook echt dat de switch gemaakt wordt en ze zullen daar pro-actief op inspelen."

Minister Crevits reageert in ieder geval opgetogen op het voornemen van Unesda. Los van het bannen van suikerhoudende frisdranken voert Vlaanderen ook gesprekken met onder meer de voedingssector om ongezonde snacks uit de schoolgebouwen te weren. Streefdatum daarvoor is nog steeds 2020.