Over één principe zijn zowat alle betrokkenen bij de vluchtelingencrisis het eens: vluchtelingen kunnen maar beter in de eigen regio worden opgevangen en van daaruit eventueel asiel aanvragen in een derde land. Zo besparen ze zich de gevaarlijke, peperdure en illegale tocht door woestijnen of over de Middellandse Zee.

Maar de werkelijkheid staat vandaag nog heel ver van dat principe. Toch zegt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) dat hij in de toekomst “geen asiel meer wil ­geven aan wie illegaal naar hier migreert”. Bij coalitiepartner CD&V hebben ze die boodschap “met stijgende verbazing ge­lezen”, aldus Europees Parlementslid Ivo Belet. “Dit soort brutaal asielbeleid gaat veel te ver. Binnen deze regering zal dat nooit passeren.” Volgens Belet behoudt iedereen het recht om asiel aan te vragen, “zelfs als achteraf blijkt dat je niet in aanmerking komt en zelfs als je hier op een illegale manier bent geraakt”. Belet wijst erop dat Francken de afgelopen weken de migranten in het Maximiliaanpark zelf opriep om bij ons een asielprocedure op te starten. “Dan is dit toch het compleet tegenovergestelde?”

De woordvoerster van Francken benadrukt dat ons land morgen niet zal stoppen met het uitreiken van verblijfsvergunningen. “De staatssecretaris heeft vooral willen zeggen dat de bootjes op de Middellandse Zee moeten stoppen. En in de toekomst mogen de mensen alleen nog via ­legale weg naar hier vliegen.”

Mensenrechten

Francken denkt voor die legale manieren aan prioritaire visa en aan hervestigingsprogramma’s van de meest kwetsbaren. Zo ­tekende hij afgelopen week in ­Libanon nog voor duizend extra vluchtelingen.

“Maar als Francken echt werk wil maken van legale migratie, zal hij op iets meer hervestigings­programma’s moeten in­tekenen dan vandaag het geval is”, zegt Charlotte Vandycke, ­directeur van Vluchtelingenwerk.

De staatssecretaris antwoordt dat hij onmogelijk nog meer vluchtelingen uit hervestigingsprogramma’s kan opnemen, “zolang we niet weten hoeveel er in Brussel nog zullen opduiken die we óók asiel moeten geven”. Voor Francken “kan het nooit een ­én-én-verhaal zijn”.

Vandycke vindt dat “choquerend”. “Zelfs als in de toekomst ­legale migratie veel beter geregeld zou zijn, dan nog zullen er altijd mensen zijn die op irreguliere ­wijze hun land moeten ontvluchten. Dat zal niet beletten dat zij het recht hebben om hier asiel aan te vragen en te krijgen. Als de staatssecretaris dat weigert, dan schendt hij de Universele Rechten van de Mens.”