Kunnen we niet gewoon toegeven dat de marge voor straffe uitspraken bij Vlamingen met diverse roots veel kleiner is?
Yasmien Naciri is marketeer, student aan de UA en voorzitter van hulporganisatie Amana. Haar wisselcolumn met Matthias Somers verschijnt wekelijks.
Exact één jaar geleden ging mijn allereerste opiniestuk online bij deze krant. Enkele weken later begon ik officieel als columnist voor De Morgen. Voor sommigen het bewijs dat deze krant niet deugt, voor anderen dan weer een sprankeltje hoop op een diverser aanbod aan columns in de mainstreammedia.
Voor mij voelt het schrijven aan als een erkenning dat ook mijn mening van tel is. Maar tegelijk groeide ook het bewustzijn dat mijn stem in het publieke debat voor velen slechts relevant is wanneer ze zich in het verdomhoekje van het islamdebat begeeft. Er wordt me in dat geval zelfs ongewild een zekere verantwoordelijkheid toegedicht – of in de schoenen geschoven. Om nog te zwijgen over het extreemrechtse vergrootglas waaronder mijn columns worden gelegd. Iets waar sommige collega’s met een wat 'ruwere' pen, als ik het zo mag zeggen, geen last van hebben.
Mijn stem in het publieke debat is voor velen slechts relevant wanneer ze zich in het verdomhoekje van het islamdebat begeeft
Zij zijn groot en ik ben klein en dat is niet eerlijk.
De dubbele moraal in het maatschappelijk debat bestaat wel degelijk. Dat juriste en schrijfster Rachida Lamrabet bijzonder veel tegenreacties uitlokte met haar pamflet Zwijg, allochtoon! en de verongelijkte slachtofferrol werd ingeduwd is een jammere zaak. Je hoeft het niet eens te zijn met haar kijk op de wereld, maar om te beweren dat ze zich als Calimero gedraagt is een oneerlijke analyse. Wat ik zie, is een dame die ondanks alle tegenkanting plaatsneemt op een podium, haar stoel aan tafel opeist en vooral niet zwijgt.
Kunnen we niet gewoon toegeven dat de marge voor ‘straffe uitspraken’ bij Vlamingen met diverse roots veel kleiner is en dat dat een enorme ziekte is van het huidige maatschappelijk debat? Of werkt dat ‘benoemen’ slechts in één richting?
Naegels vs. Lamrabet
Ik hoef het niet over alles eens te zijn met Rachida Lamrabet om alsnog haar kernpunt van die dubbele moraal legitiem te vinden, net zoals ik ook begrijp wat Tom Naegels aanbracht in zijn kritiek op het boek. Laten we misschien even luisteren en lezen wat een stem te vertellen heeft in plaats van ze bij voorbaat ad hominem aan te vallen. Je kunt heus wel erkennen en toegeven dat structureel racisme bestaat zonder andere vormen van haat te minimaliseren.
Uitgerekend die overweging miste ik in het betoog van Naegels. Die schreef in De Standaard: “Wat me het meest verbaasde in Lamrabets boek, is waar ze niet over schrijft. Op verschillende plaatsen gaat het over de angst voor de islam, die het Westen beheerst. Maar ze praat nooit over de meest voor de hand liggende oorzaak ervan: de vele terreuraanslagen die in naam van de islam worden gepleegd.”
De angst voor terreuraanslagen is iets wat wij allemaal gemeen hebben, ongeacht onze roots of geloofsovertuiging
Wat mij verbaast, is hoe vlug Naegels allochtonen tegenover angst voor aanslagen plaatst. De angst voor terreuraanslagen is immers iets wat wij allemaal gemeen hebben, ongeacht onze roots of geloofsovertuiging. Ook moslims zijn niet immuun voor aanslagen en het zou ons niet tegen elkaar mogen opzetten. De angst voor het onbekende is geen nieuw fenomeen.
De overtuiging dat elk probleem pas ter sprake mag komen als je voor een full package deal kiest, is fout. Het geeft geen pas om over terroristische aanslagen te beginnen tijdens een racismedebat, net zoals het niets uithaalt om over racisme te beginnen bij een debat over terreur.
Allochtoon geen synoniem voor moslim
De term ‘allochtoon’, die Lamrabet bewust koos als titel voor haar boek, wordt al te vaak door links én rechts verkeerdelijk vernauwd tot ‘moslims’ (Naegels heeft er ook een handje van weg), terwijl er ook moslims onder de autochtonen zijn. Wie deze definities hanteert, sluit bewust of onbewust bevolkingsgroepen uit en ontneemt hun zeggenschap in dit debat.
Allochtonen zijn geen homogene groep, net zoals autochtonen dat niet zijn
Allochtonen zijn geen homogene groep, net zoals autochtonen dat niet zijn. Mensen kunnen angst hebben voor terroristische aanslagen én ook angst hebben voor sommige bevolkingsgroepen omwille van negatieve ervaringen. Dergelijke gevoelens zijn immers op ‘iets’ gebaseerd – doorgaans persoonlijke ervaring – maar daarom geen legitieme reden om die angst te extrapoleren naar gehele bevolkingsgroepen. Dit totaalplaatje erkennen maakt je niet links of rechts, goed of slecht, allochtoon of autochtoon. Het laat je alleen maar toe te erkennen wie we zijn: kwetsbare mensen met menselijke gevoelens.
