Hamza Bin Laden: het nieuwe charismatische boegbeeld van Al Qaeda?
Hamza bin Laden, de zoon van de overleden Saudische terrorist Osama bin Laden, staat klaar om het leiderschap van Al Qaeda over te nemen. Dat moet tenminste blijken uit de toenemende aandacht die besteed wordt aan zijn figuur via de propagandakanalen van de terreurorganisatie. Door de jonge bin Laden op te voeren als "nieuwe leeuw van de jihad" hoopt Al Qaeda haar uitstraling opnieuw te vergroten en nieuwe rekruten aan te trekken, verduidelijkt VRT-journalist Majd Khalifeh in "Nieuwe feiten" op Radio 1.
De intussen 27-jarige Hamza bin Laden is de enige zoon van de derde vrouw van de Saudische terrorist Osama bin Laden. Na de aanslagen van 11 september 2001 leefde hij jarenlang onder huisarrest in Iran, waar hij intensief les kreeg in de jihadistische leer. Op 2 mei 2011 was hij vermoedelijk onderweg naar de Pakistaanse stad Abottabad, de plaats waar zijn vader en broer die dag door Amerikaanse elitetroepen werden gedood. Hamza werd nooit gevat.
In 2015 werd de jonge bin Laden naar voor geschoven, in een audioboodschap van Al-Zawahiri, de weinig charismatische leider van Al Qaeda. Sindsdien is hij opgedoken in een paar propagandaboodschappen van de terreurorganisatie. Zo verscheen in mei nog een audiofragment waarin hij aanhangers van Al Qaeda oproept om nieuwe aanslagen te plegen op het Westen en op die manier “de vijand op zijn gevoeligste plaats te raken”.
Gebrek aan charisma
Dat Al Qaeda na al die jaren een beroep doet op Hamza bin Laden is opvallend, stelt Khalifeh. "Enerzijds kan dat wijzen op een mogelijke heropstanding van de terreurgroep, maar anderzijds toont het ook de wanhoop van de organisatie aan".
Sinds de dood van oprichter Osama bin Laden in 2011 kampt de terreurroep namelijk met een gebrek aan charismatisch leiderschap. De afgelopen jaren zijn daardoor veel leden van Al Qaeda overgelopen naar Islamitische Staat. Daar werden ze aangetrokken door het charisma van de zelfverklaarde kalief Abu Bakr al-Baghdadi, die zich in 2014 aankondigde als ultieme leider van de moslims wereldwijd.
Nu IS zo goed als verslagen is in Irak en Syrië, wil Al Qaeda het machtsvacuüm opvullen dat IS achterlaat. "We zien bovendien dat Al Qaeda het regime en de werkwijze van IS stilaan probeert over te nemen", verduidelijkt Khalifeh. Zo richt Al Qaeda zich niet enkel meer tegen de Verenigde Staten en hun bondgenoten, maar dringt de terreurorganisatie net als IS ook aan op meer aanslagen in Europa en de VS. "Ze roepen de “lone wolves” in Europa op om zich aan te sluiten bij Al Qaeda en het Westen te viseren", aldus Khalifeh. "En dat is bijzonder zorgwekkend."
Hereniging met Islamitische Staat
Gilles de Kerckhove, coördinator terrorismebestrijding van de Europese Unie, waarschuwde zondag in de Duitse krant Welt dat de jonge Bin Laden mogelijk werkt aan een hereniging van Al Qaeda en Islamitische Staat. "Zijn retoriek tegen IS is minder agressief, en waarschijnlijk is doel zijn de toenadering tussen de twee organisaties", stelde de Kerchove.
"Al Qaeda ziet zeker iets in een hereniging met IS", verduidelijkt Khalifeh. IS ontstond immers uit overgelopen leden van Al Qaeda. "Maar om die hereniging te verwezenlijken zullen de leden van IS wel het charisma van de kalief moeten terugvinden in iemand als Hamza bin Laden. Die moet nu bewijzen dat hij meer te bieden heeft aan de jihadistische beweging dan enkel de familienaam van zijn vader".
"Een hereniging met Islamitische Staat is echter niet de belangrijkste doelstelling van de terreurorganisatie", besluit Khalifeh. "Het belangrijkste doel van Al Qaeda is hun voortbestaan verzekeren en hun aanslagen verderzetten in het Midden-Oosten en Afrika, maar ook in het Westen."
Al Qaeda kondigde onlangs een nieuwe propagandaboodschap aan, waarin Hamza bin Laden opnieuw een prominente rol zou spelen. Of "de kroonprins van de jihad" daarin voor het eerst in jaren zijn gezicht zal laten zien valt nog af te wachten.