Vloeibare katten, grote oren en het effect van didgeridoo's op snurkers: dit zijn de winnaars van de Ig Nobelprijzen
Afgelopen nacht zijn de Ig Nobels uitgereikt, een knipoog naar de echte Nobelprijzen die vanaf volgende maand worden uitgedeeld. Tien merkwaardige onderzoeken kregen er een speciale vermelding. Zo weten we nu dat identieke tweelingen zichzelf visueel niet onderscheiden en hebben we geleerd dat de nabijheid van een krokodil een stimulerend effect heeft op gokkers.
De Ig Nobelprijzen, opgevat als een parodie op de echte Nobelprijzen, belonen wetenschappers voor onderzoek "waar je eerst om moet lachen, maar waar je dan wel over gaat nadenken", aldus de organisatie. Elk jaar worden tijdens een ceremonie aan de universiteit van Harvard tien prijzen in verschillende wetenschappelijke disciplines uitgereikt.
De prijsuitreiking begint traditioneel met het gooien van papieren vliegtuigjes, en dat was dit jaar niet anders. Daarna was het aan winnaars van échte Nobelprijzen om trofeeën uit te delen. Stel je bij "trofee" overigens niet te veel voor: dat is een knutselwerkje.
Een overzicht van de winnaars
- Anatomie
Waarom hebben oude mannen zulke grote oren? Dat was de vraag waar de Britse onderzoeker James Heatcote zich over boog.
Referentie: "Why Do Old Men Have Big Ears?"
- Bewustzijn en perceptie
Matteo Martini, Ilaria Bufalari, Maria Antonietta Stazi en Salvatore Maria Aglioti bewezen in hun onderzoek dat veel identieke tweelingen zichzelf visueel niet uit elkaar kunnen houden.
Referentie: "Is That Me or My Twin? Lack of Self-Face Recognition Advantage in Identical Twins"
- Biologie
De ontdekking van een vrouwelijke penis en een mannelijke vagina bij een insect dat in grotten leeft, is goed voor de Ig Nobelprijs voor Biologie. Kazunori Yoshiwa, Rodrigo Ferrera, Yoshitaka Kamimura en Charles Lienhard hadden vooraf een overwinningsspeech opgenomen. Gefilmd in een grot.
Referentie: "Female Penis, Male Vagina and Their Correlated Evolution in a Cave Insect"
- Economie
Matthew Rocklof en Nancy Greer voerden experimenten uit om na te gaan hoe contact met krokodillen de kans op gokken beïnvloedt. Ze zetten gokkers bij een krokodil van een meter groot. Problematische gokkers bleken daarna vaker hogere inzetten te plaatsen. Ze verwarden de opwinding die ze voelden bij het contact met de krokodil met het geluksgevoel van winst bij gokken.
Referentie: "Never Smile at a Crocodile: Betting on Electronic Gaming Machines is Intensified by Reptile-Induced Arousal"
- Geneeskunde
Kaasliefhebbers en -haters komen in alle maten en soorten. Jean-Pierre Royet, David Meunier, Nicolas Torquet, Anne-Marie Mouly en Tao Jiang vroegen zich af of er gradaties bestaan in kaasvoorkeur en voerden onderzoek aan de hand van geavanceerde hersenscantechnologie.
Referentie: "The Neural Bases of Disgust for Cheese: An fMRI Study"
- Gynaecologie en Verloskunde
Marisa López-Teijón, Álex García-Faura, Alberto Prats-Galino en Luis Pallarés Aniorte toonden in hun onderzoek aan dat een foetus in de baarmoeder sterker reageert op muziek die elektromechanisch wordt afgespeeld in de vagina van de moeder dan op muziek die via de buik afgespeeld wordt. Je kan er als zwangere vrouw maar je voordeel mee doen.
Referenties: "Fetal Facial Expression in Response to Intravaginal Music Emission" en "Fetal Acoustic Stimulation Device"
- Natuurkunde
De Franse wetenschapper Marc-Antoine Fardin kwam in zijn onderzoek tot de conclusie dat katten zowel "vast" als "vloeibaar" zijn. Omdat ze zich kunnen aanpassen aan de vorm van een bak, pot of doos. Een stelling die hij onderbouwde met wiskundige formules.
Referentie: "On the Rheology of Cats"
- Nutritie
Fernando Ito, Enrico Bernard en Rodrigo Torres stelden als eersten in een wetenschappelijk rapport de aanwezigheid van menselijk bloed vast in het dieet van de ruigpootvampier, een vleermuizensoort.
Referentie: "What is for Dinner? First Report of Human Blood in the Diet of the Hairy-Legged Vampire Bat Diphylla ecaudata"
- Vloeistofdynamica
Het onderzoek naar de manier waarop koffie klotst in koppen met
verschillende vormen leverde de Zuid-Koreaan Jiwon Han de Ig Nobelprijs voor Natuurkunde op. Hij wilde onder meer weten wat er gebeurt als een persoon achterwaarts wandelt met een kopje koffie in zijn handen.
Referentie: "A Study on the Coffee Spilling Phenomena in the Low Impulse Regime"
- Vrede
Milo Puhan, Alex Suarez, Christian Lo Cascio, Alfred Zahn, Markus Heitz en Otto Braendli toonden in hun onderzoek aan dat je slaapapneu of snurken kan verminderen door geregeld didgeridoo te spelen. Het diepe basgeluid van het instrument speelt daar blijkbaar een rol. Een Ig Nobelprijs voor de Vrede is het resultaat. Gezien de huiselijke twisten die snurken, en slaaptekort door snurken, met zich pleegt mee te brengen, lijkt dat geen slechte keuze.
Referentie: "Didgeridoo Playing as Alternative Treatment for Obstructive Sleep Apnoea Syndrome: Randomised Controlled Trial"
Vliegtuigjes en "ik verveel mij!"
De Ig Nobelprijzen werden in 1991 in het leven geroepen door de Amerikaanse wiskundige Marc Abrahams, ook de uitgever van het tijdschrift "The Annals of Improbable Research". "Ig Nobel" is niet alleen een woordgrapje op de naam van Alfred Nobel, het Engelse "ignoble" betekent zoiets als "gewoon", "van lage komaf", "niet extraordinair".
Niet alleen de prijzen zijn met een knippog opgevat, ook de ceremonie zelf. Zo mag het publiek dus met papieren vliegtuigjes gooien en worden winnende wetenschappers die iets te kwistig zijn in hun dankwoord onderbroken door een 8-jarig meisje dat mag roepen dat ze zich verveelt.
Het lijkt allemaal om te lachen, maar toch heeft initiatiefnemer Mark Abrahams nobele bedoelingen (sic): "We hopen dat het mensen aanmoedigt om weer die gewoonte van kinderen aan te nemen: kijken naar dingen om je heen die je vreemd vindt, even stilstaan, even nadenken en je afvragen wat het betekent", liet hiij optekenen in een interview.
