‘De schandalen rond de intercommunales zijn gepasseerd, het stof is gaan liggen, maar men doet verder zoals voorheen. Dat mag niet gebeuren. Gebruik het momentum van deze schandalen om afspraken te maken over een verbetering van het politieke systeem’, zegt SP.A-voorzitter John Crombez.
‘De schandalen rond de intercommunales zijn gepasseerd, het stof is gaan liggen, maar men doet verder zoals voorheen. Dat mag niet gebeuren. Gebruik het momentum van deze schandalen om afspraken te maken over een verbetering van het politieke systeem.’ Dat heeft SP.A-voorzitter John Crombez woensdagavond gezegd bij de voorstelling van ‘De Vlaamse ziekte. Het web van de intercommunales’ van Peter Reekmans (LDD) in Glabbeek. Crombez schreef een voorwoord voor het boek.
Veel intercommunales hebben volgens Crombez wel degelijk reden van bestaan. ‘Ik ben immers voorstander van publieke diensten die essentiële goederen kwaliteitsvol en betaalbaar aan iedereen aanbieden. We moeten echter af van al die tussenstructuren, vervlechtingen, veelheid van mandaten en recepties die geen bestaansreden hebben.’ Hij herhaalde zijn oproep aan partijvoorzitters om hierover afspraken te maken. ‘De werkgroep in de Kamer die zich hierover beraadt bewijst momenteel dat er op die manier niets zal veranderen.’
Crombez pleitte er voorts voor dat aan politici nog slechts één inkomen uitbetaald wordt ‘dat in een aantal gevallen best hoger mag zijn dan vandaag.’ Zowel het aantal ministers als parlementsleden mogen voor hem verminderd worden, de kabinetten afgeschaft en een decumul tussen politieke mandaten doorgevoerd. De SP.A-voorzitter pleitte ook voor de heroprichting van het onafhankelijke Hoog Comité van Toezicht. ‘Bereken de kosten van de politiek. Toon aan de burger dat deze uitgaven nodig zijn om op die manier diens vertrouwen in de democratie te bewaren.’
Uithaal naar Vlaamse regering
De SP.A-voorzitter haalde tussendoor ook nog stevig uit naar de Vlaamse regering omdat zij geprotesteerd heeft tegen het feit dat de federale regering haar middelen verminderd heeft. ‘De Vlaamse regering onder leiding van een Vlaams-nationalist laat dat echter gebeuren. Dat is vroeger nooit gebeurd. Ik begrijp niet dat je je begroting, die voor de helft bestaat uit middelen voor onderwijs en zorg, laat hypothekeren door een federale beslissing’, aldus Crombez.
Het onafhankelijke Kamerlid Hendrik Vuye, die net als Crombez een voorwoord schreef voor het boek van Reekmans, wees erop dat de schandalitis rond de intercommunales een uitvloeisel is van de particratie ‘die overal haar tentakels uitspreidt.’ Het is een Belgische ziekte die na de overdracht van bevoegdheden door Vlaanderen overgenomen is. ‘Ik blijf voorstander van onafhankelijkheid, maar dit bewijst dat Vlaanderen het momenteel niet beter doet en dat er ook op Vlaams niveau werk moet worden gemaakt van een staatshervorming.’
Er moet volgens Vuye overigens nog veel veranderen aan het politiek systeem. Zo pleitte hij ervoor dat nationale partijen zich niet meer bemoeien met lokale besturen, dat het parlement in haar controletaak hersteld wordt en er een homogenisering van bevoegdheden komt. Hij vroeg zich ook of we in dit land drie hoogste rechtscolleges nodig hebben, negen parlementen en acht regeringen. Wat de intercommunales betreft suggereerde Vuye een grondig onderzoek per instelling om na te gaan welke er kunnen verdwijnen of fuseren.
CD&V, Open VLD en N-VA ontkennen probleem
In zijn slotwoord haalde auteur Peter Reekmans uit naar CD&V, Open VLD en N-VA omdat die de problemen nog steeds ontkennen. Vooral N-VA moest het ontgelden. ‘Geert Bourgeois bracht al in 2009 in kader van zijn inventaris van de bestuurlijke verrommeling de intercommunales in kaart zonder er verder iets aan te doen. Ik heb het initiatief genomen tot dit boek toen ik minister Homans in januari in reactie op de schandalen bij Waalse intercommunales op de Zevende Dag hoorde verklaren dat er zich in Vlaanderen geen problemen stelde. Mijn boek bewijst dat de problemen in Vlaanderen nog erger zijn dan in Wallonië.’
Volgens Reekmans treft deze ‘besmettelijke ziekte’, waarbij intercommunales de steun van hun mandatarissen trachten te winnen met zitpenningen en traktaties allerhande, alle partijen. De factuur voor de belastingbetaler loopt hierdoor echter hoog op. Reekmans bestempelde de sterke verhoging van de energiefactuur door hogere distributiekosten van de energieintercommunales en turteltaks als ‘een regelrechte diefstal’. In zijn boek pleit hij ervoor om een deel van de intercommunales af te schaffen, andere te fuseren en voor de resterende te kiezen tussen het provinciaal of intercommunaal niveau.
