16 oktober 2016. Op een zondagnamiddag zetten de Canadese
premier Trudeaux en Europese leiders Juncker en Tusk hun handtekening onder het felbevochten handelsverdrag CETA. Twee dagen eerder kreeg dat groen licht van ons land na lang en grondig verzet van de Brusselse en Waalse regeringen. Zij verzetten zich vooral tegen de geschillenregeling tussen investeerders en staten. Na een aantal bijkomende verklaringen en zogenoemde interpretatieve teksten kon het verdrag alsnog worden ondertekend.

Om het Comprehensive Economic Trade Agreement, zoals het voluit heet, volledig in werking te laten treden, moeten alle lidstaten het ratificeren. Dat zijn 38 nationale en regionale parlementen en gaat jaren duren. Als een parlement neen zegt, is het ook meteen afgelopen. Voorlopig hebben al vijf landen ingestemd met CETA: Malta, Spanje, Kroatië, Denemarken en Letland.

Ook al is het een voorlopige start van CETA, het handelsverdrag treedt wel bijna volledig in werking. Europese bedrijven krijgen de beste mogelijkheid ooit om mee te dingen naar contracten voor Canadese overheidsopdrachten. 98 procent van de douanerechten wordt geschrapt op de producten die tussen Europa en Canada verhandeld worden. Dat betekent onder meer minder administratieve rompslomp voor kleine bedrijven die willen uitvoeren en volgens de commissie een besparing van 590 miljoen euro per jaar.

Concreet zal het makkelijker worden om kaas en alcohol uit te voeren naar Canada. Nieuwe mogelijkheden dus voor landbouwers en voedselproducenten terwijl de EU haar markt in “beperkte, afgemeten mate’ heeft opengesteld voor bepaalde concurrerende Canadese producten. Sommige gevoelige Europese sectoren zoals de kipsector worden volledig beschermd en er zijn quota voor mais, varken en rund.

Gedaan ook met ‘valse’ Roquefort en Gouda te maken in Canada ook. Het CETA-verdrag erkent 143 Europese producten die geografisch beschermd zijn.

Aan de Europese regelgeving over voedselveiligheid verandert CETA niets, zegt de Europese Commissie. Ook de Europese regelgeving over genetische gemanipuleerde organismen en met hormonen behandeld rundvlees blijft gelden.

Greenpeace is daar niet van overtuigd, de Canadese voedselveiligheidsnormen en etiketteringsregels zijn zwakker dan die van de Europese Unie. "CETA geeft Canadese multinationals de middelen om de Europese regels over onder meer klonen en ggo’s te ondermijnen." Het is voor Greenpeace onaanvaardbaar dat CETA in werking treedt zonder de inspraak van de nationale parlementen.

Over het handelsverdrag tussen Canada en de Europese Unie werd jaren onderhandeld. In de herfst van vorig jaar legden de Waalse en Brusselse regering de eindfase stil. Zij wilden meer garanties voor onder meer landbouwers en over een arbitragesysteem dat zou bemiddelen bij geschillen
tussen overheden en bedrijven. Na een aantal bijkomende verklaringen en
interpretatieve teksten kon CETA uiteindelijk toch ondertekend worden op een
met enkele dagen uitgestelde EU-Canada-top in Brussel.

Nu de Europese raad, Canada en het Europees parlement CETA goedkeurden, kan het voorlopig in werking treden. De definitieve stap komt er pas wanneer alle EU-lidstaten het ratificeren. Als CETA volledig van kracht wordt; komt er een nieuw systeem om geschillen tussen investeerders en staten te beslechten. Een onafhankelijk tribunaal moet het huidige ISDS-systeem
vervangen, waartegen Waals minister-president Magnette zich en jaar geleden zo verzette.

Ons land legde het Europees hof van justitie enkele weken geleden nog de vraag voor of CETA wel strookt met de EU-verdragen. Minister Reynders leefde daarmee de afspraak na die de verschillende regeringen in ons
land sloten alvorens er eensgezindheid kwam om een Belgische handtekening onder het handelsverdrag te zetten.

CETA in cijfers

• 1.598 pagina’s handelsverdrag
  Betrekking op 510 miljoen EU-burgers en 35 miljoen Canadezen
  
• 1.676 Belgische bedrijven voeren goederen en diensten uit
  naar Canada
• Goed voor 23.000 jobs en een export van 2.3 miljard euro
  De Belgische import uit Canada is goed voor 3.7 miljard.
  
• Canada is de 12e handelspartner van België buiten de Europese Unie.