In veel Duitse steden wordt betoogd, nu Duitsland "zijn eerste zwarte zondag beleeft"
De peilingen gaven het de voorbije weken al aan, en ze hebben gelijk gekregen. Alternative für Deutschland wordt de derde partij van Duitsland en komt met 13 procent, goed voor wellicht 88 parlementsleden, comfortabel in het parlement. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog komt een radicaal-rechtse partij in de Bundestag. In Duitsland, waar het verleden zo zwaar weegt, komt dat hard aan.
Dat de AfD haar debuut zou maken in het Duitse parlement, hadden de peilingen al voorspeld. Zelfs dat ze de derde partij zou worden, bleek uit de laatste peilingen in de aanloop naar de verkiezingen.
Toch is het resultaat van de AfD, rond de 13 procent, beter dan vriend en vijand hadden verwacht. "Duitsland beleeft zijn eerste zwarte zondag", zo verwoordde collega Stijn Vercruysse het in "Het Journaal".
AfD-topfiguur Alexander Gauland, die eerder deze maand al ophef veroorzaakte met zijn uitspraak dat "de Duitsers trots moeten zijn op wat de Duitse soldaten deden in de Tweede Wereldoorlog", klonk in een eerste reactie op de verkiezingstriomf bijzonder militant. "De regering die nu moet gevormd worden, kan zich maar beter sterk houden en goed voorbereid zijn", zei hij. "We zullen mevrouw Merkel opjagen en ons land en ons volk heroveren."
Protest op de Alexanderplatz
Rechts-populistische partijen zitten elders al veel langer in het parlement. Dat dat nu ook in Duitsland gebeurt, is dus niet eens zo verwonderlijk. "Mij geeft het een déjà vu-gevoel", zegt Herman Van Rompuy in "Terzake". Hij was voorzitter van de toenmalige CVP toen ons land in november 1991 zijn eerste zwarte zondag beleefde. "Die schok zindert na".
Toch is de schok in Duitsland, waar het verleden zwaar weegt, des te groter.
Aan de Alexanderplatz, bij de feestzaal waar de AfD zijn verkiezingstriomf viert, protesteren meer dan duizend betogers. "Heel Berlijn haat de AfD" en "Nazi-zwijnen" werd er geroepen. Ook in veel andere steden wordt gedemonstreerd.
"Er komen opnieuw nazi's in de Bundestag", zeggen de politieke tegenstanders van de AfD. Maar hoewel de partij wel degelijk neonazi's in haar rangen telt, en mensen die de holocaust een mythe noemen, is deze bewering toch kort door de bocht, vindt Duitslandkenner Geert Van Istendael in "Terzake". "Die meer dan 80 AfD'ers die het parlement zitten rabiate nazi's noemen: dat is niet wáár."
"Verkiezingsuitslag toont scheur in Duitse maatschappij"
Dat de AfD zo snel kon doorbreken, ondanks veel interne strubbelingen,
dankt ze vooral aan de vluchtelingencrisis. Bij de vorige stembusgang
van 2013 haalde de AfD, toen nog een anti-EU-partij, het net niet. Maar
sinds ze zich na het "Wir schaffen das" van Angela Merkel profileerde
als een anti-migratiepartij, is ze in deelstaat na deelstaat in het
parlement gekomen. Ze zit al in de parlementen van 13 van de 16 Duitse
deelstaten.
Toch scoort de AfD niet alleen bij wie het niet eens is met het vluchtelingenbeleid. Ook wie uit de boot valt en niet mee kan profiteren van de economische welvaart in Duitsland -en dat zijn steeds meer mensen, vooral ouderen- is een potentiële kiezer voor de AfD.
"De verkiezingsuitslag laat duidelijk de scheur zien in de Duitse maatschappij tussen wat men in Duitsland de Wutbürger, de woedende burgers, noemt, en degenen die van het succesvolle beleid van CDU/CSU en SPD geprofiteerd hebben", zegt Van Istendael.
