Hartslag meten? Er is nu een app op voorschrift van de dokter

De technologische evolutie gaat snel, zo ook in de gezondheid. Bijna elke dag worden er nieuwe apps gelanceerd waarmee u bijvoorbeeld uw hartslag kan meten. Een voorbeeld hiervan is de Fibricheck. Groot verschil met de andere apps is dat u Fibricheck voorgeschreven krijgt van de dokter. U kan de app installeren op uw smartphone maar de arts geeft u een login om die te kunnen gebruiken.

Fibricheck werd opgericht door 2 Limburgers en won begin september een prestigieuze prijs op het congres van de "European Society of Cardiology". Het bedrijfje kreeg de prijs in de categorie "Best Digital Health Company". Cardioloog Pieter Vandervoort van het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk heeft de app al aan een hondertal patiënten voorgeschreven. "Als we patiënten met hartritmestoornissen krijgen en een meting doen, zijn dat vooral momentopnames. Met de Fibricheck kan de patiënt zijn hartslag zelf meten. De resultaten worden ons meteen doorgestuurd. We hebben een verpleegkundige die dagelijks de binnengekomen resultaten analyseert."

Volgens dr. Vandervoort is één van de belangrijkste voordelen van de Fibricheck dat hij zeer gebruiksvriendelijk is. U legt uw vinger op de camera en uw hartslag wordt een minuut lang gemeten. Die gegevens worden doorgestuurd naar een databank bij de arts. Dr. Vandervoort: "Iedereen loopt tegenwoordig rond met een smartphone en kan de meting gewoon thuis doen. Het valt me ook op dat het goed is voor het vertrouwen met de patiënt. Als een patiënt vroeger binnen kwam met klachten en we zagen niet meteen een anomalie tijdens een meting, was er toch wat ongemak bij de patiënt. Nu schrijf ik de app voor een maand voor en vraag ik de patiënt om zijn hartritme 2 keer per dag te meten."

Fibricheck wordt gebruikt om voorkamerfibrillatie (VKF) zo snel mogelijk op te sporen. VKF is de meest voorkomende hartritmestoornis, waarbij de hartslag veel te hoog is, vaak meer dan 100 slagen per minuut in rust, en waarbij het hart ook onregelmatig klopt.

VKF ontstaat door een verstoring van het elektrische geleidingssysteem dat de voorkamers van het hart prikkelt om samen te trekken. De elektrische prikkels ontstaan niet meer niet op één plaats (de sinusknoop) zoals normaal is,  maar op verschillende plaatsen in de voorkamers. Bovendien bewegen de prikkels zich snel en kriskras door elkaar. Zo krijgen de voorkamers een chaotische elektrische activiteit te verwerken en daardoor gaan ze veel te snel en onregelmatig samentrekken en beginnen te trillen (fibrilleren).  Het gevolg is dat er minder bloed naar de kamers wordt gepompt en er altijd een beetje bloed in de voorkamers achterblijft.  De hartfunctie vermindert daardoor licht, er wordt immers minder bloed rondgepompt, en er is een risico op de vorming van bloedklonters in de voorkamers door het bloed dat achterblijft.

Meestal wordt de ziekte uitgelokt door een andere, reeds bestaande hartaandoening, maar ook andere ziektes zoals onder meer diabetes, longziektes en infecties van de luchtwegen of slaapapneu kunnen VKF veroorzaken. En ook extreme factoren zoals overmatig alcoholgebruik of fysieke stress, vooral bij duursporten, kunnen aan de basis van VKF liggen.

Ongeveer een kwart van de mensen zal in de loop van zijn leven ooit VKF krijgen, en het aantal patiënten wordt in ons land geschat op 150.000, vooral mensen ouder dan 65.  Op zich is VKF meestal niet ernstig, zeker niet wanneer het slechts kort duurt en bij gezonde mensen voorkomt zonder andere hartziekten. Wanneer de hartritmestoornissen echter herhaaldelijk of langdurig optreden, kunnen ze ernstige complicaties veroorzaken, zeker bij mensen met nog andere risicofactoren, zoals een hoge leeftijd, een hoge bloeddruk, diabetes of een andere hartziekte. Zonder juiste behandeling verhoogt VKF dan het risico op hartfalen en zoals gezegd op bloedklonters, die een trombose of een beroerte kunnen veroorzaken.

Ook bij risicopatiënten is voorkamerfibrillatie relatief goedaardig en goed te behandelen, maar dan moet het wel vroeg opgespoord worden, ook wanneer er weinig klachten zijn. En dat kan een probleem zijn: ongeveer één op de drie mensen met VKF voelt daar immers niets van, zodat de ziekte pas wordt vastgesteld nadat er een complicatie is opgetreden, wat eigenlijk te laat is.

Cardiologen schrijven Fibricheck dan ook voor aan mensen met een hoog risico op VKF, om de ziekte zo vroeg mogelijk op te sporen, en bij patiënten die reeds een interventie hebben ondergaan om hun hartritme onder controle te krijgen, om na te gaan of die behandeling het vereiste effect heeft.

Fibricheck wordt momenteel niet terugbetaald, maar het is wel één van de proefprojecten die de steun genieten van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD).  De Block, die de e-gezondheid toegankelijker wil maken, had eind 2016 een oproep gelanceerd voor projecten. In december 2016 zijn 24 proefprojecten geselecteerd, waaronder dus Fibricheck, en daarvoor is 3,25 miljoen euro uitgetrokken. Op het kabinet van de minister is wel gepreciseerd dat een geselecteerd project niet later ook automatisch terugbetaald zal worden.  

Volgende maand volgt een eerste, tussentijdse evaluatie van de projecten, en in de eerste helft van volgend jaar een definitieve evaluatie. Daarna zal gewerkt worden aan een breder wettelijk kader om "de apps een structurele plaats te geven in een moderne, up-to-date gezondheidszorg". Dan pas zal ook bekeken worden hoe het zit met een eventuele terugbetaling.  Om te weten of Fibricheck effectief wordt terugbetaald, zullen we dus nog even moeten wachten.