Langverwachte film over "de terugkeer" van de Krim naar "het moederland" in première in Rusland
Zelden is er in Rusland zo veel geld in een speelfilm gestoken. Maar Krim vertelt volgens de Russen dan ook het ware verhaal. Met dank aan Poetin.
Het druppelt vrouwentranen in zaal 4 van het Moederland, een bioscoop in Moskou. Op het doek gaat het helemaal mis met de liefde tussen Aleksander en Aljona, twee jonge mensen die in het begin van de film zo verliefd naar elkaar keken op een heuveltop van de Krim. Nu is de revolutie uitgebroken in Kiev en staan de tortelduifjes aan verschillende kanten van de barricades.
Aljona snapt het niet, volgens twee mannen met blikken bier op de achterste rij. Ze grinniken telkens als Aljona zegt dat ze in de revolutie "voor vrijheid" gelooft - in de film hebben demonstranten chaos aangericht in Kiev. Aleksander denkt tenminste na: die begrijpt dat de Krim gered moet worden door de Russen voordat de demonstranten ook daar de vrede gaan verstoren.
Van de 27 stoelen in het zaaltje zijn er donderdagmiddag 25 bezet. Het is de eerste draaidag van Krim, een Russische speelfilm over de annexatie van het Oekraïense schiereiland. Of, zoals de Russen zelf zeggen, een film over "de terugkeer" van de Krim naar "het moederland".
Al maanden hangen er posters van de film door het hele land. Niet vaak is er in Rusland zo veel geld uitgegeven aan een speelfilm als voor Krim. Een bioscoop in Moskou vertoonde de film op de openingsdag 22 keer.
Niet vaak is er in Rusland zo veel geld uitgegeven aan een speelfilm als voor Krim
Margarita (22), student aan de lerarenopleiding, is ontroerd in bioscoop Moederland. "Vooral door de scène met de bus", zegt ze na afloop. "Ik moest huilen." In die scène worden inwoners van de Krim een bus uitgesleurd. En dan in elkaar geslagen door mannen met Oekraïense vlaggen. Een ongewapende Russisch-sprekende jongen krijgt een mes in zijn rug en zakt in elkaar.
De film is propagandavrij, zegt regisseur Aleksej Pimanov in interviews. Het Westen begrijpt volgens hem niet wat er in de Krim is gebeurd. Volgens hem was de annexatie een keus van de inwoners van de Krim. De film heeft hij opgedragen aan de Oekraïense en Russische militairen die niet op elkaar schoten en daarmee een oorlog voorkwamen.
Maar Oekraïne is Pimanov niet dankbaar. Dat is niet verwonderlijk gezien de inhoud: in de film zijn het de Oekraïners die uit zijn op geweld. Mannen met Oekraïense vlaggen vallen de bus met onschuldige burgers aan. Pro-Europese demonstranten op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev zetten agenten van de oproerpolitie in brand - die vervolgens gered worden door Aleksander. En een Oekraïense nationalist staat op het punt raketten af te vuren op het Russische leger, zij het niet dat Aleksander het raketsysteem saboteert.
Het idee voor de film komt volgens de regisseur niet van hemzelf, maar van Sergej Sjojgoe, de Russische minister van Defensie. Die stelde ook een deel van het budget beschikbaar.
De Russische regering maakt ruim drie jaar na de annexatie nog steeds graag sier met de overname van de Krim. De internationale gemeenschap beschouwt de Krim wel als deel van Oekraïne, maar onder de eigen bevolking wordt de overname gezien als de populairste daad van president Poetin. Zijn populariteit onder de Russen is sinds de dag van de annexatie, volgens het Kremlin op 18 maart 2014, niet onder de 85 procent gezakt. Volgend jaar krijgt die dag een extra tintje. Het Russische parlement heeft de kieswet veranderd zodat de presidentsverkiezingen dan op 18 maart vallen. Vrijwel iedereen in Rusland gaat ervan uit dat president Poetin op die dag herkozen wordt. Dubbel feest, is de verwachting.
De filmversie blijft oppervlakkig over de noodzaak voor de annexatie. Aleksander legt niet uit waarom er 'oorlog dreigt' op de Krim na de revolutie in Kiev
De filmversie blijft oppervlakkig over de noodzaak voor de annexatie. Aleksander legt niet uit waarom er 'oorlog dreigt' op de Krim na de revolutie in Kiev. Er sjouwen wel wat Oekraïeners met wapens op de Krim, maar het is niet duidelijk wat ze daarmee willen.
Masja (18) puft met een sigaretje uit na al het geweld in de film. "O, het was zo heftig. Al dat gemoord, voor wat?" Ze vindt het jammer dat de liefde tussen Aleksander en Aljona de annexatie niet overleeft. In de slotscènes kijkt Aleksander standvastig uit over de heuvels van de Krim - hij heeft niks verkeerds gedaan. Aljona staat betraand in een ruïne - plots twijfelt ze aan de Oekraïense strijd voor vrijheid.