Heeft de effectentaks wel effect?
Vorige week bereikte de regering een akkoord over de effectentaks. Specialist Michel Maus zoekt uit of die zal doen wat beloofd werd: een belasting voor rijken.
De kogel is door de kerk. Na weer een week van politiek gekrakeel is er uiteindelijk toch een akkoord rond de nieuwe taks op de effectenrekening er gekomen. Hoewel deze belasting een van de meest opmerkelijke maatregelen was uit het Zomerakkoord, bleken er naderhand plotseling een aantal juridische bezwaren op te duiken die de regering deed twijfelen.
Een mens zou denken dat de regering voorafgaand aan een maatregel een en ander juridische laat onderzoeken, maar dat is blijkbaar ook niet altijd het geval. Soit, er is een akkoord. Elke particulier die een effectenrekening heeft met een waarde van meer dan 500.000 euro zal op de volledige waarde van de effectenrekening 0,15% belasting moeten betalen, zij het dat levensverzekeringen en niet beursgenoteerde aandelen niet onder de belasting vallen.
Meteen wordt duidelijk hoe belachelijk die nieuwe belasting eigenlijk is
Ach hoor ik u denken, maar dan gaat iedereen in die situatie toch zijn effectenrekening afbouwen en investeren in levensverzekeringen of niet beursgenoteerde effecten of nog in ander vermogen dat niet onder de nieuwe belasting valt zoals onroerend goed, kunst, paarden, old timers etc?
Dus die belasting kan toch niet werken en zal toch nooit de verhoopte opbrengst van 254 miljoen euro halen? Euh ja, dat hebt u goed gezien en meteen wordt ook duidelijk hoe belachelijk die nieuwe belasting eigenlijk is.
Let op qua systematiek heeft de taks op de effectenrekening wel enigszins doen verbazen, want het gaat hier in wezen om een pure vermogensbelasting, waarbij men los van enig rendement de waarde van een deel van het vermogen, met name een effectenrekening, gaat belasten. Dat een centrumrechtse regering deze stap zet, is toch wel opmerkelijk.
Grote vermogens?
Maar dat impliceert natuurlijk geenszins dat we die belasting met open armen moeten verwelkomen. Integendeel, we moeten er ons met klem tegen verzetten.
Het was immers de eis van regeringspartij CD&V om de fiscaliteit rechtvaardiger te maken door de grote vermogens meer fiscaal te laten bijdragen. Het eerste idee was om dit te doen via een meerwaardebelasting op aandelen, en toen dit geen meerderheid vond bij de coalitiepartners, werd uiteindelijk het idee van de taks op de effectenrekeningen gelanceerd.
Maar deze belasting zal helemaal niet slagen in zijn opzet, noch qua rechtvaardigheidsprincipe, noch qua opbrengst. Om te beginnen worden de echt grote vermogens door de taks op de effectenrekeningen niet geraakt. De belasting is immers enkel van toepassing effectenrekeningen die worden aangehouden door particulieren en niet op effectenrekeningen van vennootschappen.
Iedereen weet dat pakweg Marc Coucke of Albert Frère hun vermogen via holdingstructuren beheren. Zij vallen dus buiten het toepassingsveld.
En iedereen weet dat pakweg Marc Coucke of Albert Frère hun vermogen via holdingstructuren beheren en zij vallen dus buiten het toepassingsveld van de belasting en dat is een bewuste keuze van de regering.
Daarenboven worden enkel effectenrekeningen met beursgenoteerde effecten belast. Wie een vermogen heeft van meer dan 500.000 euro bestaande uit andere vermogensactiva wordt door de belasting niet getroffen. Dit zal niet alleen een serieuze juridische discussie rond het gelijkheidsbeginsel opleveren, het vrij beperkt toepassingsgebied van de belasting toont ook aan hoe makkelijk het is om aan de belasting te ontsnappen en ook dat is een bewuste keuze van de regering.
Rechtvaardig?
Dus neen de taks op de effectenrekeningen is geen rechtvaardige belasting die een fiscale bijdrage gaat vorderen van de grootste vermogens in dit land. Wie dat zegt doet aan window dressing. Het is in tegendeel een belasting die enkel gegoede middenklassers, zeg maar de armen onder de rijken, gaat belasten.
En ja we zouden de taks beter onmiddellijk in de prullenbak gooien voor het Grondwettelijk Hof dit doet. De regering moet zich er van bewust zijn, dat het stelselmatig fiscaal ontzien van de 1%-categorie politiek zeer gevaarlijk kan zijn. De geschiedenis leert immers dat het fiscaal vrijstellen van de meest vermogende burgers, verstrekkende maatschappelijke gevolgen kan hebben.
Het is een belasting die enkel gegoede middenklassers, zeg maar de armen onder de rijken, gaat belasten.
In 1789 was de adel en de clerus van belastingheffing vrijgesteld, hetgeen uiteindelijk tot een opstand van de fiscaal niet vrijgestelde bourgeoisie heeft geleid. De vraag stelt zich of de topondernemers die behoren tot de 1%-categorie niet de huidige adel en de clerus zijn, die hoe langer hoe meer druk zullen voelen van de steeds zwaarder belaste middenklasse.
En hoe moet het dan wel. Wel de regering zou om te beginnen kunnen overwegen om in plaats van een vermogensbelasting eerst alle inkomsten uit vermogen effectief naar realiteit te gaan belasten, zoals meerwaarden op aandelen en huurinkomsten.
En als de regering desalniettemin toch een vermogensbelasting wil invoeren, dan moet dat alle vermogen omvatten en niet een geselecteerd deel van dat vermogen.
De grootste vermogens moeten terzelfdertijd beseffen dat het tijdperk van de fiscale privileges voor hen net als voor multinationals voorbij is. Ze moeten ook beseffen dat de middenklasse niet nog zwaarder belast kan worden. En een iets hogere fiscale bijdrage kan en mag geen probleem zijn.
Want tot slot, let’s face it, er is nog altijd één iets erger dan vermogensbelasting moeten betalen en dat is geen vermogensbelasting moeten betalen.
--
VRT Nieuws wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.