Bij het ochtendgloren opstaan met een dampende kop koffie. De krant lezen. De bottines aan en, hop, terug aan de arbeid. Het zou de ochtendroutine van miljoenen mannen geweest kunnen zijn rond 1914, ook die van Friedrich Freimann. Een gewone mens, maar ook soldaat in het Duitse leger tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij sneuvelde op 8 oktober 1917.

Ulrike Freimann (67) verblijft momenteel in Menen om het verhaal van haar opa te vertellen. Een minzame en kalme vrouw, die weinig zegt. Tot het woordje vijand valt. “Vijand? Hij heeft zelf nooit aan het front willen staan. De geschiedenis heeft hem tot vijand gemaakt”, klinkt het bits. Die misvatting is de reden waarom Ulrike meewerkt aan de tentoonstelling van de heemkringen van Menen en Wevelgem over 100 jaar Menen Wald.

Familieman

Twintig jaar lang leefde ze samen met haar oma en pikte ze haar verhalen op. Nadien deed ze nog heel wat opzoekingswerk. Enkel en alleen om de mens achter de soldaat te vinden. “Mijn opa was een familieman met drie kinderen. Een mens zoals jij en ik. En dat wil ik tonen.”

Honderdtwintig jaar na geboorte van haar opa stootte zijn kleindochter Ulrike op zijn graf. Een grijze steen op Menen Wald, de grootste Duitse begraafplaats van de Grooten Oorlog in West-Europa. Sindsdien bezoekt ze ons land elk jaar. Al wordt 2017 misschien dat tikkeltje meer memorabel.

Wandel- en fietsroute

Dit jaar bestaat de site honderd jaar en dat willen Menen en Wevelgem plechtig herdenken. Een tentoonstelling en een wandel- en fietsroute moeten de begraafplaats in de kijker zetten. “Met meer dan 48.000 soldaten is dit de meest indrukwekkende begraafplaats van zijn soort. Toch weten heel wat inwoners niet dat ze hier ligt”, vertelt schepen van Toerisme Laurent Coppens (CD&V). “We moeten daar een troef van maken.”

Op 6 oktober moet een plechtigheid dat nog eens extra in de verf zetten. De organisatie is in handen van de Volksbund en heel wat prominenten zullen naar het Ehrenfriedhof afzakken. Heel belangrijk volgens de leden van de heemkundekring, die al jaar en dag de geschiedenis van Menen Wald uitspitten. In 2008 publiceerden ze een website met een database van alle overledenen. “Daarop kregen we al heel wat respons van familieleden”, weet Yves Dupont van Heemkring Menen.

Verzameling verhalen

Boeiend is het zeker. De verzamelbegraafplaats – vanuit 53 andere kerkhoven werden lichamen overgeplaatst – is geen verzameling grafstenen, maar een verzameling verhalen. “Er liggen mensen van alle standen. Fabrieksarbeiders en boeren, maar ook hoteleigenaars en edelen”, klinkt het. “Er liggen ook niet enkel Duitsers, maar ook een Zweed die de oorlog wou meemaken, Russische krijgsgevangen en zelfs vrouwen.”

INFO

De tentoonstelling loopt nog tot 22 oktober. Op 6 oktober is er de officiële plechtigheid. 7 oktober vindt een busrit plaats voor familieleden en geïnteresseerden. www.menen.be.