Nobelprijs Fysica voor ontdekking van zwaartekrachtgolven

Zwaartekrachtgolven werden 100 jaar geleden al voorspeld door Albert Einstein in zijn algemene relativiteitstheorie. Maar het duurde tot september 2015 vooraleer de eerste zwaartekrachtgolven echt werden gemeten. Daarvoor werden in Amerika twee grote laser-detectoren ontwikkeld (LIGO). 

Einstein voorspelde in 1916 al dat heel zware objecten rimpelingen in de ruimtetijd kunnen veroorzaken. Vergelijk het met de rimpelingen op een vijver wanneer er een eendje voorbij zwemt. Op 14 september 2015 detecteerde het LIGO voor het eerst minieme trillingen van twee enorme zwarte gaten die gebotst waren. Die historische dag voor de astronomie werd meteen omschreven als "de ontdekking van de eeuw". 

De ontdekking van zwaartekrachtgolven was dan ook de grootste kanshebber om dit jaar een Nobelprijs te winnen. Vorig jaar kwam de ontdekking net te laat om genomineerd te kunnen worden. 

De drie Amerikaanse natuurkundigen Kip Thorne, Barry Barish en Rainer Weiss waren van bij het begin betrokken bij de ontwikkeling van LIGO. Het zijn ook pioniers in het jarenlange onderzoek naar zwaartekrachtgolven. Ronald Drever, een van de andere oprichters van LIGO, is een half jaar geleden gestorven aan dementie. Hij kon geen Nobelprijs meer krijgen. Al is het niet gezegd dat Drever effectief genomineerd was.   

Het onderzoek naar zwaartekrachtgolven gaat ondertussen volop verder. Onlangs maakten wetenschappers nog bekend dat er voor de 4e keer zwaartekrachtgolven zijn waargenomen. Ook in Italië staat er een grote laser-detector (Virgo) en er wordt ook een detector getest die in de ruimte metingen zal doen (LISA). Door zwaartekrachtgolven te meten en te bestuderen kunnen wetenschappers meer leren over het ontstaan van het heelal.