Trio krijgt Nobelprijs Scheikunde voor de ontwikkeling van  cryo-elektronenmicroscopie

Cryo-elektronenmicroscopie is een techniek waarmee biomoleculen (levende moleculen zoals eiwitten, koolhydraten, vetten, en vitaminen) bevroren worden in een bepaalde oplossing waarna de structuur ervan tot in detail kan worden bestudeerd. De Brit Richard Henderson ontdekte 27 jaar geleden al dat biomoleculen op deze manier tot op het niveau van hun atomen bekeken kunnen worden.  

"Eigenlijk hebben de winnaars  - meer bepaald Dubochet - een methode ontwikkeld om moleculen te bevriezen zonder dat er zich ijskristallen vormen", legt Pieter Baetsen van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie uit (in "Nieuwe Feiten" op Radio 1). "Om moleculen onder de elektronenmicroscoop te kunnen bestuderen, moeten ze bevroren zijn. Maar ijskristallen kunnen het beeld onder de microscoop vervormen. Zijn collega Franck heeft dan weer een techniek ontwikkeld waarmee het mogelijk is om aan de hand van duizenden foto's - genomen via de elektronenmicroscoop - een driedimensionale voorstelling van molecules te maken."

Collega Henderson tenslotte is de eerste die erin geslaagd is om van biomoleculen beelden te maken "van hoge resolutie". De drie samen hebben zo de grondslag gelegd voor cryo-elektronenmicroscopie.  

Oorspronkelijk werd de cryo-elektronenmicroscopie wel eens "blobologie" genoemd, omdat de techniek nauwelijks iets anders kon weergeven dan een oneven oppervlak. Intussen is echter zowat elke onderdeel van de elektronenmicroscoop verbeterd en geoptimaliseerd, niet in het minst dankzij Richard Henderson, die koppig vasthield aan zijn visie dat de elektronenmicroscopie op een dag routinematig beelden zou afleveren die individuele atomen tonen. De resolutie is  Ångström per Ångström verbeterd, en de laatste technische hinderpaal werd in 2013 overwonnen, toen een nieuw type van elektronen-detector in gebruik werd genomen.  De illustratie toont een proteïne zoals het voor 2013 te zien was, en zoals het nu te zien is.