Wat u moet weten over de nieuwe Nobelprijswinnaar voor de Vrede

ICAN is een coalitie van niet-gouvernementele organisaties in een honderdtal landen. De campagne begon in 2007.  Ze heeft nu 468 partnerorganisaties in 101 landen. ICAN is geïnspireerd door de succesvolle campagne voor het verbod op landmijnen. Haar medewerkers proberen landen,  internationale organisaties en het grote publiek ervan te overtuigen dat kernwapens een groot gevaar betekenen. 

De laatste jaren heeft ICAN sterk gepleit voor het VN-Verdrag dat kernwapens verbiedt. De resolutie werd onderhandeld in oktober vorig jaar, en op 8 juli 2017 schaarden 120 landen zich achter het volledige verbod op kernwapens. Het Verdrag werd onlangs, op 20 september ondertekend. Maar 40 landen met kernwapens of waarvan vermoed wordt dat ze een nucleair arsenaal opbouwen of hebben opgeslagen, weigerden te tekenen. Onder hen de VS, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, China, Frankrijk, India, Pakistan, Noord-Korea, Israël en België.

In Vlaanderen zijn Vrede vzw en Pax Christi lid van Nobelprijswinnaar ICAN. Ze hebben druk uitgeoefend om ook België te overtuigen om het verbod op kernwapens te ondertekenen. Maar België weigert dat, ook al hebben enkele politici zoals oud-premier Guy Verhofstadt en voormalig NAVO-secretaris-generaal Willy Claes ervoor gepleit om "het gebruik van massavernietigings­wapens illegaal te verklaren." België houdt vast aan het non-proliferatie­verdrag, dat wil voorkomen dat kernwapens in andere handen terechtkomen dat de 5 oorspronkelijke bezitters: de VS, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, China en Frankrijk. 

Willem Staes van Pax Christi Vlaanderen (zie foto) is zeer verheugd met de onderscheiding: "Ik vind het een groot signaal aan landen zoals België en andere NAVO-lidstaten die weigeren om het VN-Verdrag te ondertekenen. Voor ons is het duidelijk, zeker na vandaag moet België het verdrag ondertekenen, de kernwapens weghalen uit Kleine Brogel en ervoor zorgen dat gevechtsvliegtuigen geen kernlading kunnen dragen."  

De Nobelprijs voor de Vrede voor ICAN komt wellicht ook niet toevallig op een moment van hevige spanning tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea. President Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un hebben er de voorbije weken herhaaldelijk mee gedreigd om kernwapens in te zetten.  Voorstanders van het Proliferatieverdrag willen met nucleaire afschrikking voorkomen dat landen als Noord-Korea kernwapens zouden inzetten.

Willem Staes van Pax Christi is het daar niet mee eens. "Het verbodverdrag is geen nucleaire revolutie. Een kernarsenaal kan niet van de ene op de andere dag worden afgebouwd. De situatie in Noord-Korea moet met diplomatieke middelen worden opgelost.  Het verdrag is geen wonderoplossing, maar het is een poging om te vermijden dat er Noord-Korea's bij komen. Nucleaire non-proliferatie en ontwapening gaan hand in hand, dat heeft de geschiedenis al getoond."