Catalaanse grootbank Caixa verlaat Barcelona, volgt nu ook cavaproducent Freixenet?
De exodus van grote bedrijven uit het woelige Catalonië komt in een stroomversnelling terecht nu ook CaixaBank en de energiegroep Gas Natural andere oorden opzoeken. Ook Freixenet zou dat overwegen. Economie kan plots een belangrijk element in de crisis worden.
La Caixa Banking Foundation -de holding achter de bank- gaat de hoofdzetel verrassend overbrengen naar Palma de Mallorca. Caixabank zelf verhuist naar de stad Valencia in de gelijknamige regio ten zuiden van Catalonië. Omdat de wortels van Caixa tot in de 19e eeuw teruggaan in Catalonië, is er duidelijk gekozen om niet naar Madrid te trekken.
Caixa is na Santander en BBVA de derde Spaanse bank en de grootste in Catalonië. Eerder kondigde Banco Sabadell, de vierde bank in Spanje, al aan om de hoofdzetel te verhuizen van Barcelona naar Alicante. Ook de energiegroep Gas Natural Fenosa heeft aangekondigd om de zetel naar Madrid te verkassen. Gas Natural Fenosa is een van de grote energieleveranciers in Spanje, maar is internationaal ook erg actief in Zuid-Europa en Latijns-Amerika en ook in België.
De voorbije week hebben al meer typisch Catalaanse bedrijven hun regio de rug toegekeerd. Vooral de banken vrezen om spaarders te verliezen als Catalonië zich eenzijdig onafhankelijk moest verklaren. Als die regio buiten de EU zou komen te staan, zou ook de garantie voor het spaargeld niet langer bestaan en zouden de banken de steun van de Europese Centrale Bank kunnen verliezen.
Het zijn echter niet enkel banken en nutsgroepen die angst hebben om uit de Europese eenheidsmarkt te vallen. Ook Freixenet, een van de grootste producenten van cava, zou overwegen om de hoofdzetel te verhuizen naar elders in Spanje (foto boven, Justus Hayes).
Economische druk wordt een factor in het Spaans-Catalaans conflict
De uittocht van bedrijven uit Barcelona en Catalonië is tot nu toe vooral administratief en "tijdelijk", zoals CaixaBank zelf aangeeft. CaixaBank verkast officieel naar Valencia en naar Mallorca, Banco Sabadell naar Alicante, allen nog min of meer in "Catalaanse gebieden". Een verhuis van Gas Natural naar het Castiliaanse Madrid ligt psychologisch dan weer veel gevoeliger.
Toch is dat niet enkel symbolisch. Zo worden belastingen betaald waar de zetel gevestigd is en zou de regio Catalonië inkomsten kunnen verliezen. Als er ook ook massaal industriebedrijven zouden verhuizen, kan dat ook tot flink banenverlies leiden. Nu is de werkloosheid in Catalonië (13%) weliswaar veel lager dan in Spanje (17%), maar toch nog altijd hoog.
Veel buitenlandse bedrijven investeren in Spanje ook liever in het "business minded" Catalonië en hebben hun lokale zetel in die regio. Het Duitse blad "Der Spiegel" noemt in dat verband winkelketens zoals Lidl, Aldi en MediaMarkt en er is ook nog de chemie- en farmagroep Bayer. Een speciaal geval is de autobouwer Seat, een dochter van Volkswagen. Die heeft 14.000 mensen in dienst in Martorell nabij Barcelona en nog twee andere fabrieken in Catalonië. Die is uiteraard moeilijker te verplaatsen, maar Seat zou wel niet graag uit de EU-markt vallen.
Die markt is erg belangrijk voor Catalonië: meer dan de helft van de uitvoer vanuit die regio gaat naar de rest van de EU en 35% naar de rest van Spanje. Sinds de Industriële Revolutie hebben ondernemingen de welvaart van Catalonië aangewakkerd, maar bedrijven stemmen ook, maar dan vooral met hun voeten. Een verarmd Catalonië zou evenwel ook zware economische en budgettaire gevolgen hebben voor de rest van Spanje, dat nog zeker niet bekomen is van de crisis van de voorbije jaren. Een verdere escalatie is dan geen win-win, maar een lose-losesituatie.