Bij een interview naar aanleiding van de start van het schooljaar liet Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) in onze zusterkrant De Standaard optekenen dat ze een loopbaanpact met de leerkrachten wil, om zo meer jongeren voor de klas te krijgen. De vaste benoeming maakt daar voor haar deel van uit. Maar nogal wat schooldirecteurs willen daarvan af, omdat ze vinden dat ze hierdoor geen leerkrachten kunnen ontslaan.

Crevits wijst hen terecht, en stelt dat wie wil, “de rotte appels en wie niet goed presteert kan aanpakken”. Ze verwijst daarbij naar een evaluatie van het Rekenhof, die zegt dat de scholen te weinig de evaluatieprocedures gebruiken. “Niet om te pesten, maar om mee richting te geven en te remediëren indien nodig.”

Job terug door procedurefouten

Topman Lieven Boeve van het katholiek onderwijs kan de minister volgen, maar stelt enkele serieuze pijnpunten aan de kaak. “Ik wil van de vaste benoeming geen fetisj maken, maar de minister moet dan wel de evaluatieprocedures eenvoudiger maken.” Volgens Boeve gebeurt het te vaak dat door procedurefouten uiteindelijk een slechte leraar niet ontslagen kan worden, waardoor hij of zij jarenlang voor de klas blijft staan. “De kinderen zijn daar de dupe van”, zegt hij.

Voorzitter Marie-Jeanne Baelmans van de vereniging van schooldirecteurs VLVO is het ermee eens. “Die procedures duren soms jaren, en dan nog krijg je uiteindelijk ongelijk voor een kleine vormfout, een datum die op een verkeerde plek staat, een naam die ergens op de foute plek van een pagina staat enzovoort. Ik heb het ooit eens nagekeken: bij 35 van de 37 procedures bij de beroepskamer werd het beroep uiteindelijk ingetrokken, en blijft een leraar die de school wil ontslaan voor de klas staan.”

Minister Crevits is alvast bereid de procedure te bespreken met de sociale partners en indien nodig te heroriënteren. “De schoolbesturen gebruiken de evaluatieprocedures nog te weinig”, stelt ze. Maar “evaluaties onvoldoende”, die dus tot ontslag kunnen leiden, worden soms in beroep verworpen omdat de leerkracht niet eens weet wie hem evalueert, omdat er te weinig begeleiding werd voorzien, of omdat er geen functiebeschrijving voorhanden is. “Het gaat hier gelukkig om beperkte aantallen, want leraren leveren prachtig werk”, beklemtoont de minister.

Begeleiden, niet ontslaan

De vakbonden kaatsen de bal dan weer terug naar de schooldirecties. “Ik vind net dat die procedures almaar beter verlopen”, zegt algemeen secretaris Marianne Coopman van de christelijke onderwijzersvakbond COV. Zij wijst erop dat de evaluatieprocedure niet dient om mensen te ontslaan, maar om ze te coachen en beter te begeleiden.

“Die schooldirecteurs moeten maar beter opgeleid worden om die procedures correct te volgen”, zegt algemeen secretaris Raf De Weerdt van de socialistische overheidsvakbond ACOD. “Een leraar heeft toch net als iedereen recht op verdediging?”

Dat zo’n procedure tijd vergt, is volgens hem ook logisch: eerst moet er een functiebeschrijving zijn, dan één of een aantal functioneringsgesprekken, en pas bij twee negatieve evaluaties kan een vastbenoemde leerkracht ontslaan worden. Tenzij zware fouten gemaakt zijn. “Als er volgens schooldirecteurs iets niet klopt aan de procedures, dan moeten ze daar maar voorstellen voor doen. Maar die komen er niet.”