Alleen ACOD heeft sinds 22u maandagavond opgeroepen tot een staking in de openbare diensten. De andere vakbonden doen niet mee, al is het goed mogelijk dat ook sommige leden van die vakbonden vandaag beslissen om toch mee te staken. Wie bijvoorbeeld lid is van de christelijke vakbond ACV en vandaag mee staakt, wordt daarvoor door het ACV ‘gedekt’. Dat wil zeggen dat die persoon niet ongewettigd afwezig is.

ACOD is kwaad op de federale en Vlaamse regering, omdat die volgens haar te weinig investeert in het personeel dat voor de overheid werkt.

Hier volgt een overzicht van de voornaamste redenen om te staken.

1. HOGE WERKDRUK

“Het aantal mensen dat voor de overheid werkt, wordt zwaar afgebouwd. Daardoor wordt de werkdruk voor het personeel dat overblijft, veel te groot”, zegt Chris Reniers, voorzitster van ACOD.

“Mensen die bij bus- en trammaatschappij De Lijn, spoorwegnetbeheerder Infrabel of in gevangenissen werken, kunnen door het personeelstekort heel moeilijk met vakantie gaan of hun overuren opnemen.”

“Ook bij de inspectiediensten is er veel te weinig volk. Ministers zeggen voortdurend dat ze sociale en fiscale fraude zullen aanpakken door meer inspecteurs te sturen. Denk maar aan alles wat er fout gaat in de bouwsector of met de recente fipronilcrisis. Maar de beleidsmakers verzwijgen wel dat er nauwelijks geld is om extra inspecteurs aan te trekken. De huidige inspecteurs hebben meer dan hun handen vol. Deze werkdruk is niet vol te houden.”

2. AFBOUW VAN PENSIOENEN

“Ambtenaren hebben vandaag een waardig pensioen”, zegt Chris Reniers. “Maar de federale en Vlaamse regering hebben de laatste tijd fors op die pensioenen beknibbeld. Ambtenaren mogen hun studiejaren bijvoorbeeld niet meer kosteloos laten meetellen voor hun pensioen. En leerkrachten die bijvoorbeeld eerst tien jaar met een gewoon contract werken in de centra voor basiseducatie en daarna dertig jaar statutair zijn, krijgen voor die eerste tien jaar geen statutair (en dus hoger, red.) pensioen meer. Terwijl dat aan hen wel zo was beloofd. De contractbreuk die de overheid hier pleegt, kan een leerkracht een pensioenverlies van meer dan 100 euro per maand kosten.”

Het pensioen van ambtenaren is doorgaans wel veel hoger dan dat van mensen in de privésector. “Maar dat is een zwak argument”, zegt Chris Reniers. “Ambtenaren hebben geen tweede pensioenpijler. Mensen in de privésector kunnen vaak wel rekenen op een pensioen dat hun werkgever voor hen bij elkaar spaart. Bovendien krijgt het overheidspersoneel geen opslag. In de privésector is er begin dit jaar wel een akkoord bereikt over een loonopslag van 1,1% bovenop de index.”

3. DREIGENDE PRIVATISERING

Federaal minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) heeft in augustus op Radio 1 gezegd dat hij wil bekijken of de NMBS kan worden geprivatiseerd. ACOD heeft die uitspraak nog steeds niet verteerd. “Ik geloof wel dat Kris Peeters (CD&V) tegen die privatisering is, maar Alexander De Croo (Open Vld) heeft dan weer gezegd dat een privépartner voor de NMBS niet ondenkbaar is”, zegt Chris Reniers. “De privatisering van de NMBS ligt dus op tafel, met veel jobverlies en slechtere loonvoorwaarden tot gevolg. Wij geven dinsdag een signaal dat dit niet kan.”

Wat hoopt ACOD met de staking te bereiken?

“Een debat over de openbare dienstverlening”, zegt Chris Reniers. “De regering zegt altijd dat bedrijven de motor zijn van onze economie. Maar volgens ons zijn de openbare diensten dat ook. We zullen de problemen in de openbare sector onder de aandacht blijven brengen. 10 oktober is dus maar een begin. Het is bijna onvermijdelijk dat dit jaar nog acties zullen volgen.”

Waar wordt er gestaakt?

1. NMBS: mogelijk grote hinder

Het treinverkeer zal vandaag wellicht grondig in de war worden gestuurd. NMBS raadt aan om de website www.nmbs.be en de sociale media te volgen voor u naar het station vertrekt.“Niemand moet op voorhand zeggen of hij meedoet aan een staking. Maar meer dan de helft van het personeel bij het spoor is aangesloten bij het ACOD. Er zal dus wel een impact zijn”, zegt Ludo Sempels, voorzitter van ACOD Spoor.

“We staken mee omdat we vrezen dat er voor gezagsdragende functies geen statutairen meer worden aangeworven. Daardoor is het personeel minder goed beschermd tegen ontslag. We staken ook tegen de invoering van een minimale dienstverlening. De regering moet in de plaats daarvan meer investeren in sociaal overleg en meer rekening houden met de verzuchtingen van het personeel. Ook de dreigende privatisering van de NMBS en de sterk dalende pensioenen stoten ons tegen de borst.”

2. De Lijn: grote hinder

Ook veel bussen en trams van De Lijn zullen tot 22u vanavond niet rijden. “ACOD vertegenwoordigt de helft van het personeel van De Lijn. De hinder zal dus groot zijn, al zal het afhangen van regio tot regio”, zegt Rita Coeck van ACOD.

Volgens ACOD-voorzitster Chris Reniers kunnen chauffeurs van De Lijn in de zomermaanden amper vakantie nemen en hebben ze ’s middags nauwelijks tijd om te lunchen. De Lijn weerlegt die kritiek. “Onze chauffeurs hebben in juli en augustus ongeveer een kwart van hun vakantiedagen opgenomen”, zegt Tom Van De Vreken, woordvoerder van De Lijn in Antwerpen. “Zo goed als alle chauffeurs konden hun gevraagde vakantie opnemen. Bovendien nam slechts 2% van de chauffeurs van De Lijn vorig jaar zelf ontslag. De gemiddelde anciënniteit is twaalf jaar. Chauffeurs blijven dus lang voor ons werken.

3. Bpost: mogelijk hinder

De kans dat uw pakje of rekening vandaag niet in de bus zit, is relatief groot. “Met ACOD vertegenwoordigen wij ongeveer de helft van het personeel bij de post. De staking zal wellicht goed worden opgevolgd”, zegt Jean-Pierre Nyns, algemeen secretaris van ACOD Post. “Wij zijn vooral bekommerd over een mogelijke privatisering. Iedereen spreekt van de privatisering van de NMBS, maar Proximus en bpost zullen nog veel sneller aan de beurt zijn. Met als gevolg dat mensen in landelijke gebieden niet meer elke dag post in hun brievenbus zullen krijgen. Het postpersoneel zal ook minder verdienen en er zullen veel ontslagen vallen. Wij zijn ook niet tevreden met het uitblijven van de lijst met zware beroepen. De functie van postbode moet daar zeker op staan, want postbodes moeten ook in de koude winter de hele dag buitenwerken en bevinden zich voortdurend in het drukke en alsmaar agressievere verkeer.”

4. Gevangenissen: grote hinder

Vakbondsman Gino Hoppe van het ACOD verwacht dat in de gevangenissen veel cipiers niet zullen opdagen. “Ook van het ACV. Hun mensen zijn gedekt als ze solidair zijn.”

“Wij staken omdat wij ook ambtenaren zijn. Ze willen besparen op onze pensioenen en de vaste benoeming afschaffen.”Of ambtenaren dan geen geprivilegieerd statuut hebben? “Maar wij verdienen ook minder dan in de privé, zeker in het begin, en er wordt meer van ons loon afgehouden. Ik had in 1991 10.000 frank per maand minder toen ik vanuit de privé overstapte.” Of staken zin heeft? “Iedereen zegt dat het slecht gaat, moet je dan gewoon maar verder doen? Wij zijn niet een of andere natuurvereniging, hè. Wij zijn een vakbond.”

5. Vuilnisophaling: grote hinder

Nadine Marechal, Antwerps bestendig secretaris voor het ACOD , denkt dat de hinder groot zal zijn in stedelijke diensten als de kinderopvang en bij de vuilnisophaling. “Maar de stakers doen dat niet voor hun plezier. En het vuilnis zal later toch moeten worden opgehaald.” Ze spreekt over een alarmkreet. “Het is niet correct als je met mensen eerst afspraken maakt over hun pensioen en dan onderweg de regels verandert. Zoals de studiejaren niet meer laten meetellen. Terwijl die studie wel als eis wordt gesteld voor de aanwerving.”

6. Onderwijs: nauwelijks hinder

Bij het onderwijs wordt alleen ‘gesensibiliseerd’, niet gestaakt. “We zijn in volle overleg met de minister over verschillende dossiers, vandaar. Maar we zijn wel solidair”, zegt afgevaardigde Uwe Rochtus.