Puigdemont roept Catalaanse onafhankelijkheid nog niet uit en wil dialoog met Madrid
CataloniëDe Catalaanse premier Carles Puigdemont heeft in het regionale parlement in Barcelona gezegd dat Catalonië het recht heeft om zich onafhankelijk te verklaren. Hij vraagt de parlementsleden daarom om een mandaat om de onafhankelijkheid uit te roepen. Tegelijkertijd wil hij de praktische gevolgen van de onafhankelijkheid meteen opschorten en wil hij dat internationale bemiddelaars een dialoog helpen opstarten met de Spaanse regering.
Puigdemont verklaarde in een toespraak Catalonië nog niet onafhankelijk, maar zei wel dat de regio met het referendum van vorige week zondag het recht op onafhankelijkheid heeft gewonnen. "Catalonië zal een onafhankelijke staat in de vorm van een republiek zijn." Daarom vroeg hij het parlement het mandaat om de onafhankelijkheid ook effectief uit te roepen.
Dialoog en bemiddeling
Maar Puigdemont stelde meteen ook voor dat het parlement de praktische gevolgen van de onafhankelijkheid gedurende "enkele weken" zou opschorten om de dialoog met Madrid alle kansen te geven. Hij deed daartoe een internationale oproep tot bemiddeling met Madrid. "Luister, misschien niet naar ons, maar naar andere mensen die om bemiddeling vragen". Hij beklemtoonde dat de conflicten met Spanje met onderhandelingen opgelost moeten kunnen worden. In tussentijd heeft Catalonië een "opgeschorte onafhankelijkheid".
Daarmee blies Puigdemont warm en koud tegelijkertijd. Ja, Catalonië moet een onafhankelijke staat zijn en zal dat ook zijn, maar eerst moeten onderhandelingen nog alle kansen krijgen. De plotselinge gematigdheid van Puigdemont is volgens waarnemers waarschijnlijk een gevolg van de groeiende angst in de regio dat de economie van Catalonië instort als het haastig de banden met Spanje en de EU verbreekt.
De regering in Madrid heeft nog niet op Puigdemonts toespraak gereageerd.
'Wij zijn geen delinquenten, wij zijn geen gekken, wij zijn geen plegers van een staatsgreep. Wij zijn normale mensen die willen stemmen'
"Europese kwestie"
"We beleven uitzonderlijke en historische momenten", zo begon Puigdemont zijn toespraak. De Catalaanse kwestie is ook een Europese kwestie, verzekerde hij. "De weg vooruit kan enkel democratie en vrede zijn." De premier bekritiseerde fel het optreden van de Spaanse politie, dat "enkel tot doel had paniek te zaaien". Maar toch konden "de razzia's, de cyberaanvallen en het geweld het referendum niet tegenhouden".
Puigdemont verzekerde dat "dit is geen persoonlijke kwestie" is. "Dit is het resultaat van 1 oktober, het onafhankelijkheidsreferendum", dat "een succes" was. Voor de premier had Spanje een referendum zoals in Schotland moeten toelaten, maar de dialoog is door Madrid volledig van de hand gewezen. "Miljoenen Catalanen vinden dat Catalonië een eigen staat moet zijn. Met de resultaten van het referendum heeft Catalonië het recht op onafhankelijkheid gewonnen."
Catalonië is altijd de economische motor van Spanje geweest, en heeft een heel belangrijke rol gespeeld in de pacificatie, modernisering en stabilisering van Spanje na de dood van dictator Franco, verzekerde Puigdemont.
Puigdemont sprak daarna onverwacht in het Spaans ook de andere Spanjaarden toe, om hen gerust te stellen. "Wij zijn geen delinquenten, wij zijn geen gekken, wij zijn geen plegers van een staatsgreep. Wij zijn normale mensen die willen stemmen. Wij hebben niets tegen Spanje en de Spanjaarden. Wij willen beter overeenkomen. Maar de huidige relatie werkt niet en is onhoudbaar."
Uur vertraging
De parlementszitting was op vraag van Puigdemont zelf met een uur uitgesteld. Volgens de Catalaanse regering gebeurde dat omdat er "internationale contacten" hebbben plaatsgevonden over bemiddeling in de kwestie, zo schreef het persbureau AFP. De Spaanse regering heeft die bemiddeling echter meteen verworpen, nog volgens AFP.
Volgens Euronews was Puigdemont in onderhandeling met Jean-Claude Juncker, maar de diensten van de Europese Commissievoorzitter ontkennen dat met klem. Eerder op de dag riep Europees president Donald Tusk Puigdemont op geen onomkeerbare stappen te zetten die de dialoog onmogelijk maken.
Mogelijk speelde ook onenigheid tussen Puigdemonts partij Junts pel Sí en de kleinere, maar radicale coalitiepartner CUP een rol. De CUP zou het niet eens zijn met Puigdemonts voorstel om de onafhankelijkheid enkel symbolisch uit te roepen en nog in dialoog te gaan met Madrid, en wil vandaag nog de onafhankelijkheid uitroepen. Zonder de CUP heeft de regering geen meerderheid in het parlement.
Onafhankelijkheid 'in fasen'?
De ogen van de hele wereld waren vanavond op Puigdemont gericht. Na het referendum van vorige week zondag werd algemeen verwacht dat Catalonië zich zou afscheiden van Spanje.
Partijgenoten van de Catalaanse premier Puigdemont hadden echter volgens Spaanse media op de valreep laten doorschemeren dat de Catalaanse premier de onafhankelijkheid zou uitroepen die mogelijk in fasen vorm moet krijgen.
Puigdemont kon volgens waarnemers zijn fanatieke separatistische aanhang niet teleurstellen. Maar hij zou ook het uit de hand lopende nationalistische project hebben willen afremmen vanwege de groeiende weerstand in Catalonië en in de EU.
Controles verscherpt
In en rond het Citadelpark, waar het parlement ligt, is de regionale politie massaal aanwezig, mogelijk om de regering-Puigdemont tegen de nationale politie te beschermen. In heel Barcelona staan grote schermen die de parlementszitting live uitzenden.
Als Puigdemont effectief de onafhankelijkheid uitgeroepen zou hebben, dan werd hij mogelijk meteen gearresteerd door de Spaanse politie.
De Spaanse nationale politie en de Guardia Civil hebben hun controles op belangrijke punten in Catalonië alvast verder verscherpt. De krant El Periódico berichtte dat er bij grensovergangen, op luchthavens, in stations en busstations meer agenten worden ingezet in verband met de politieke crisis in de noordoostelijke regio.
Ook worden veel agenten in burger op patrouille gestuurd om ervoor te zorgen dat bepaalde "knooppunten, strategische plekken en kritieke installaties" niet door de crisis lam komen te liggen.
Eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring is zinloos
Er is nood aan een dialoog tussen Spanje en Catalonië om uit de impasse te geraken, zeggen professoren Luk Van Langenhove (VUB) en Hendrik Vos (UGent) vanavond in een reactie op de verklaring van Puigdemont.
Beide professoren benadrukken dat een dialoog niet eenvoudig wordt, maar dat een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring zeker geen oplossing is. "Puigdemont weet zelf ook dat dat geen optie is", zegt professor Europese politiek Hendrik Vos. "Er zouden misschien nog meer bedrijven uit Catalonië vertrekken, maar politiek gezien zou een eenzijdige onafhankelijkheid geen verschil maken. Puigdemont kan alleen maar hopen dat hij op de ene of andere manier een dialoog kan forceren, en hij moet ook zijn achterban, aan wie hij de onafhankelijkheid had beloofd, moed inspreken."
Een compromis zou kunnen zijn dat gepraat wordt over meer autonomie, of dat Spanje zou instemmen met een referendum over meer autonomie of zelfs onafhankelijkheid. "Het is wel zo dat hoe meer autonomie regio's krijgen, hoe meer ze op een staat beginnen te gelijken. Dat zou ertoe kunnen leiden dat andere landen het Catalaanse voorbeeld volgen", benadrukt Van Langenhove.
Madrid
De Spaanse minister-president Mariano Rajoy heeft niet meteen gereageerd op de toespraak van Puigdemont. Woensdagmiddag om 16 uur geeft hij zijn mening in het Spaanse Huis van Afgevaardigden.
De Spaanse vicepremier Soraya Sáenz de Santamaría zei laat op de avond dat het kabinet woensdagochtend bijeenkomt voor extra overleg. Ze gaf Puigdemont alvast te verstaan dat die terug moeten keren op het wettelijk pad en niet het recht heeft bemiddeling met de regering voor te schrijven. Een dialoog tussen democraten kan alleen plaatsvinden binnen de lijnen van de wet. Puigdemont heeft Catalonië in "het hoogste niveau van onzekerheid" gestort met zijn toespraak van iemand die "niet weet waar hij is, waar hij heen gaat of waar hij naartoe wil", zei Sáenz de Santamaría. Ze herhaalde ook nogmaals dat het referendum in Catalonië "niet heeft plaatsgevonden".
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Catalonië
"Spaanse politie houdt zich klaar om Catalaanse premier te arresteren"
-
Iran vervolgt journalisten na BBC-programma over betoogster Nika Shakarami (16): “vals, onjuist en vol fouten”
De Iraanse autoriteiten hebben “een aantal journalisten en activisten” aangeklaagd naar aanleiding van berichtgeving van de BBC, meldt BBC zelf. Het documentaireprogramma BBC Eye maakte een aflevering over de dood van de 16-jarige betoogster Nika Shakarami. De BBC beweert dat zij in 2022 aangerand en gedood werd door drie leden van de Iraanse veiligheidsdiensten. -
Belgisch schip breekt in tweeën en zinkt bij laden van zand in Nederland
Het Belgische binnenvaartschip ‘Courage’ is woensdagochtend in Nederland in tweeën gebroken en bijna geheel gezonken. Dat bericht dagblad ‘de Gelderlander’. Het drama vond plaats tijdens het laden van zand in de voorhaven van Deest, een plaatsje nabij Nijmegen (provincie Gelderland). Volgens de krant waren er drie personen aan boord, waarvan mogelijk één iemand in het water viel. Niemand raakte gewond.Winssen, Deest -
-
Gouden Giro2
Frederik Davids, de winnaar van vorig jaar, geeft tips om te scoren in de Gouden Giro: “Transfers zo lang mogelijk uitstellen”
-
Psychiatrische patiënt steekt Belgische toerist (29) neer in Bretagne
Een 29-jarige Belgische toerist is gisteren tweemaal met een mes gestoken in Brest, in de Franse regio Bretagne. Dader was een 31-jarige man, die ontsnapt was uit een psychiatrisch ziekenhuis. Dat schrijft de krant ‘Ouest France’. -
Cryptomiljonair ‘Bitcoin Jesus’ opgepakt tijdens vakantie in Spanje wegens belastingontduiking
Roger Ver (45), een vroege belegger in bitcoin die bekend is onder de naam ‘Bitcoin Jesus’, is opgepakt tijdens een vakantie in Spanje. De man wordt verdacht van belastingontduiking in de Verenigde Staten, waarbij het zou gaan om een bedrag van 48 miljoen dollar. -
PREMIUM4
Dit gigantisch bassin moet Seine zuiveren voor Olympische Spelen. Experts houden hun adem in
-
Update
Zware onweersbuien veroorzaken wateroverlast en schade in Limburg en Antwerpen, ook Nederland geteisterd door noodweer
-
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
Wie het aangename aan het nuttige wil koppelen bij het kiezen van een tweewieler, gaat voor een elektrisch exemplaar en raakt zo in één beweging ook razendsnel op zijn bestemming. Maar let op: de markt van de e-bikes evolueert continu en je zwemt in de keuzemogelijkheden. Waar moet je zoal op letten? HLN Shop haalt vijf aandachtspunten aan. -
PREMIUM2
Hoe komt het dat een staakt-het-vuren nu toch op tafel ligt? “Deze twee elementen zetten druk op Tel Aviv”
Israël en Hamas staan naar verluidt dicht bij een akkoord over een staakt-het-vuren van 40 dagen. Hoe is dat nu plots toch mogelijk? Wat betekent dat voor het vervolg van de oorlog? En kan de gevechtspauze ook permanent worden? Midden-Oostenexpert Koert Debeuf geeft de antwoorden. “Netanyahu zit tussen twee vuren.” -
vtwonen
Stralend schone ramen: met deze tips verban je vegen voorgoed naar het verleden