Vruchtbaarheidstoerisme: steeds meer Vlamingen trekken naar het buitenland

Vlamingen trekken steeds vaker de grens over voor vruchtbaarheidsbehandelingen die ze hier niet kunnen krijgen. ‘De kwaliteit is doorgaans wel goed’, klinkt het. ‘Maar donoren worden er vaak geëxploiteerd en wensouders zijn alleen wandelende kredietkaarten.’

Wat drijft mensen om in onbekende buitenlanden een vruchtbaarheidsbehandeling te ondergaan? Ongeduld vaak. Of juister: tijdsnood. Zeker als ze op eiceldonatie aangewezen zijn, want in België moet je daar al snel één tot twee jaar op wachten. Vandaar dat sommige wensouders hun kans willen wagen in een land waar er geen wachtlijsten zijn.

Vooral Spanje is een heel populaire bestemming. Eicellen genoeg daar, want er wordt volop reclame gemaakt voor donatie. Bovendien zijn de eicellen doorgaans jonger dan in België en is de kans op een zwangerschap dus groter.

Is het al lastig om een geschikte eiceldonor te vinden, dan is de zoektocht naar een draagmoeder nog veel penibeler. Omdat er in België nog altijd geen wetgeving bestaat over draagmoederschap, is het de ethische commissie van een ziekenhuis die daarover beslist. Over één principe zijn ze het allemaal eens: commercieel draagmoederschap wordt niet getolereerd.

Wat het proces extra moeilijk maakt, is dat Vlaamse vruchtbaarheidscentra draagmoeders niet met hun eigen eicellen behandelen. Wensouders moeten zowel een draagmoeder als een eiceldonor aanbrengen. Sommige mensen trekken dan maar naar Californië, waar commerciële agentschappen floreren die koppels of alleenstaanden aan een draagmoeder helpen.

Maar omdat de factuur daar hoog kan oplopen, zijn er tegenwoordig ook Vlamingen die het dichter bij huis zoeken. In Griekenland, bijvoorbeeld. ‘Op papier is alleen altruïstisch draagmoederschap daar toegestaan, maar in de praktijk wordt er veel door de vingers gezien’, aldus Petra De Sutter, hoofd van de afdeling Reproductieve Geneeskunde van het UZ Gent. ‘Anders zouden er in Griekenland niet zo veel draagmoeders uit Georgië en Roemenië rondlopen.’

Postordersperma

Wie in plaats van eicellen of een baarmoeder zaadcellen nodig heeft, moet daar veel minder moeite voor doen. Je hoeft zelfs de deur niet meer uit: online kun je voor een prikje een spermastaal bestellen. Vooral Deense vruchtbaarheidsklinieken hebben zich gespecialiseerd in het verschepen van zaadcellen die vrouwen uit heel Europa online bij hen bestellen.

Daarnaast beginnen wensouders nu ook naar het buitenland te trekken om de Belgische regelgeving in verband met embryoselectie te omzeilen. ‘Embryoselectie op basis van geslacht, bijvoorbeeld, is in Europa alleen toegestaan als daar medische redenen voor zijn’, aldus Anneke Janssen van FertiTravel, een reisbureau voor mensen die op zoek zijn naar een geschikte vruchtbaarheidsbehandeling. ‘Maar in Turks-Cyprus kan iedereen die voor eicel- of embryodonatie gaat voor een jongetje of een meisje kiezen.’