Jaarboek 'Armoede in België' bijzonder kritisch voor responsabiliserend armoedebeleid
De auteurs van het nieuwe jaarboek 'Armoede in België' zijn bijzonder kritisch voor de responsabiliserende invulling van het persoonsgerichte armoedebeleid. "Een toenemende focus op responsabilisering, conditionalisering en sanctionering dreigt het universele karakter van de verzorgingsstaat te ondermijnen", schrijven ze. Het federale jaarboek, dat in opdracht van de POD Maatschappelijke Integratie en in samenwerking met de universiteiten van Gent en Bergen werd opgesteld, geeft voor het zevende jaar op rij een overzicht van de armoedecijfers in België en van het armoedebeleid op de verschillende bestuursniveaus. De auteurs benadrukken het wetenschappelijke karakter van hun boek.
Eerst de cijfers. In 2018 dreigt in België een situatie van armoede en sociale uitsluiting voor 2.232.000 mensen. Zowel het aantal mensen in inkomensarmoede (14,9 pct) als het aantal mensen in risico op armoede of sociale uitsluiting (21,1 pct) blijft onveranderd. Voor vele Belgen blijft het leven een overleven, luidt het. Kinderen, eenoudergezinnen, personen in een huishouden met een lage tewerkstellingsgraad en laaggeschoolden vormen de grootste risicogroepen.
"Het is onmiskenbaar zo dat het beleid, de media en zelfs het onderzoek structurele en institutionele factoren terzijde lijken te schuiven en meer dan voorheen hun heil zoeken in persoonlijke verklaringen en oplossingen", stellen de onderzoekers vast. Ze hekelen het feit dat de sociale grondrechten, die in 1994 in de grondwet werden opgenomen, steeds meer een "plichtenverhaal" worden. "Mensen in armoede moeten worden gestimuleerd om kansen te grijpen om zichzelf zo uit de armoede te tillen", luidt het. Maar "met alleen welgemeende duwtjes in de rug raken ze niet over de drempels heen waarmee ze worden geconfronteerd".
De auteurs halen bijvoorbeeld het arbeidsmarktbeleid aan, dat "eerder een strijd tegen mensen in armoede dan wel armoedebestrijding lijkt". Ook het huisvestingsbeleid biedt onvoldoende kansen, met naar schatting 17.000 tot 50.000 mensen die dakloos zijn en wachtlijsten voor sociale woningen die steeds langer worden. Tegelijk brokkelt de sociale bescherming af en slinkt de ambitie om mensen die in armoede leven te integreren in de sociale zekerheid.
In het jaarboek wordt aangestipt dat een "niet-verwaarloosbare" populatie van uitgesloten personen onzichtbaar wordt: doordat de regels om aanspraak te kunnen maken op sociale uitkeringen en voorzieningen worden aangescherpt, worden die mensen niet gevat in de cijfers.
bron: Belga