Trump erkent nucleair akkoord met Iran niet meer

"Als president van de VS is het mijn hoogste plicht de veiligheid van het Amerikaanse volk te waarborgen", zei de bewoner van het Witte Huis. "Ik heb een volledig strategisch herbekijken van het schurkenregime in Teheran bevolen. Dat is nu rond."

De nieuwe strategie moet ervoor zorgen dat "Iran nooit, en ik bedoel nooit, een atoomwapen zal verkrijgen", aldus Trump die zei dat Iran "een van de belangrijkste helpers van het terrorisme" in de wereld is, of nog, de "leidende staatssponsor van het terrorisme". Teheran "zaait dood, vernieling en chaos doorheen de wereld" en de "agressie van de Iraanse dictatuur blijft tot vandaag de dag duren". Het Iraanse volk is "het langst lijdende slachtoffer" daarvan, voegde Trump eraan toe.

Het regime in Teheran heeft "twee favoriete slogans: dood aan Amerika en dood aan Israël", beklemtoonde de Amerikaanse president.

Het nucleair akkoord rond Iran is "een van de ergste en meest eenzijdige overeenkomsten waarin de VS ooit zijn gestapt", aldus Trump die erop hamert dat Teheran "de geest" van dat akkoord niet eerbiedigt.

Met het akkoord heeft de internationale gemeenschap "zwakke inspecties in ruil voor niets meer dan het uitstellen, puur op de korte termijn en tijdelijk", dat Iran naar een kernwapen streeft. "Wat is de zin van een akkoord dat op zijn best alleen de nucleaire slagkracht voor een korte periode vertraagt? Dat is onaanvaardbaar voor de president van de VS", zei Trump.

"Ik neem me die certifiëring niet voor", kondigde de president bijgevolg aan. Daarmee zegt hij dat voor de Amerikaanse wet het akkoord niet in het beste belang van de VS is.

Daarmee verhoogt Trump wel de politieke druk op Iran, maar tast hij het akkoord zelf niet aan. Tevens speelt hij de facto de bal naar in de eerste plaats het Congres door "om de talrijke zwaktes van het akkoord" aan te pakken. "In ieder geval, in de eventualiteit dat wij geen oplossing met het Congres en onze bondgenoten kunnen vinden, dan komt er een einde aan het akkkoord", beklemtoonde de president.

"Het akkoord staat voortdurend onder onderzoek en ik kan onze deelname als president op eender welk moment annuleren", legde Trump in dit verband uit.

Hij kondigde ook harde sancties aan tegen de Iraanse Revolutionaire Garde. Die heeft "grote delen van de Iraanse economie afgewend en beslag gelegd op religieuze dotaties om oorlog en terreur in het buitenland te financieren", zei Trump die zijn ministerie van Financiën toelaat "gepaste sancties" te nemen.

Trump heeft evenwel niet beslist de organisatie op de lijst van "terreurorganisaties" te plaatsen.

Trump zoekt met de strategie andermaal een openlijke breuk met de politiek van zijn voorganger Barack Obama. De Iran-deal geldt naast de toenadering tot Cuba als een van de grootste buitenlandse politieke verwezenlijkingen van de Democraat. Gevreesd wordt dat een diplomatieke oplossing in het conflict rond het Noord-Koreaans atoom- en rakettenprogramma aanzienlijk moeilijker wordt, indien de VS zich uit het akkoord met Iran terugtrekken.

Het akkoord werd in juli 2015 door Iran, de vijf vetomachten VS, Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië alsook Duitsland bereikt. Daarin ziet Iran af van de ontwikkeling van kernwapens. In ruil hieven de andere landen hun sancties op. Alle betrokkenen -voorlopig ook de VS- hebben bekrachtigd dat Teheran aan het akkoord voldoet. 

Trumps regering wijst er al langer op dat het haar bij Iran niet alleen om het nucleair akkoord gaat, maar om de strategische en politieke rol van het land in het conflictgevoelige Midden-Oosten. Iran is een van de grootste regionale machten en een aartsvijand van de Amerikaanse bondgenoten Israël aan de ene en Saoedi-Arabië aan de andere kant. Die reageren inmiddels verheugd op de mededeling van de president.

De Iraanse president Rouhani heeft vanavond tijdens een toespraak gereageerd op de beschuldigingen van Trump. Volgens Rouhani houdt Teheran zich aan alle internationale verdragen en hij pikt het niet dat Trump Iran een "rebellenstaat" noemt. Hij wijst erop dat de VS de deal niet zomaar kunnen opblazen en dat er ook geen nieuwe clausules aan het akkoord kunnen worden toegevoegd. De Iraanse president hekelde ook de dubbele houding van de VS: "De VS beweren kernwapens tegen te gaan, terwijl ze zelf het enige land zijn dat deze gebruikt," zei hij. Daarnaast sprak Rouhani ook zijn steun uit voor de Revolutionaire Garde en beklemtoonde hij dat Iran nooit zal buigen voor druk van een buitenlandse overheid.

De Iraanse regering blikt met het oog op de toekomst van het akkoord vooral naar steun van de Europese Unie. Belangrijk is dat de Europeanen in geval van nood zich tegen de VS opstellen en de kant van Iran kiezen, zei vicepresident en nucleair hoofd Ali Akbar Salehi eerder op de dag.

Rusland reageert misnoegd op de bekendmaking. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt Iran zich aan de letter van het akkoord houdt en wijst erop dat er geen plaats is voor de agressieve, bedreigende retoriek van Trump in de internationale diplomatie. Het land kant zich bijgevolg tegen nieuwe sancties voor Iran.