"Catalaanse minister-president Puigdemont staat voor onmogelijke keuze"
Volgens historicus Vincent Scheltiens van de Universiteit Antwerpen heeft de leider van de Catalaanse regering zichzelf in een erg moeilijke positie gebracht nu de crisis de economie van zijn regio ernstig kan schaden.
De Spaanse regering in Madrid heeft Catalonië een nieuw ultimatum gesteld. Tegen donderdag moet de Catalaanse regering duidelijk maken of de onafhankelijkheid nu al dan niet is uitgeroepen. De regering heeft blijkbaar veel troeven in handen, zo meent Vincent Scheltiens, historicus van het Centrum voor Politieke Geschiedenis van de Universiteit Antwerpen in "De wereld vandaag".
Voor Madrid is er geen conflict tussen Spanje en Catalonië, er is enkel een crisis inzake de wettelijkheid, aldus de Spaanse regering. Madrid kan erop wijzen dat alle Europese instellingen zich tegen de onafhankelijkheid van Catalonië gekant hebben en vooral ook dat Catalonië nu mogelijk afstevent op grote economische moeilijkheden of zelfs een recessie.
De Catalaanse minister-president Carles Puigdemont "staat voor een onmogelijke keuze", zegt Scheltiens. Hij probeert tijd te winnen en Madrid tot onderhandelingen te bewegen, maar zelfs dan staat hij in een erg zwakke positie, schaakmat eigenlijk.
Catalaanse bedrijven stemmen met de voeten
Dat al 600 Catalaanse ondernemingen hun maatschappelijke zetel naar elders in Spanje verhuisd hebben, betekent nog niet dat er grote economische gevolgen zijn, maar symbolisch is dat wel erg belangrijk. Het zijn net die bedrijven die de partij van Puigdemont steunden. Het gaat om banken, uitgeverijen en zelfs de cavaproducent Codorníu, makers van de Catalaanse identiteit die nu wegtrekken.
Als Puigdemont gaat onderhandelen met premier Mariano Rajoy zal het dan vanuit een erg verzwakte positie zijn, "door het stof kruipen". Puigdemont staat dan ook zwaar onder druk van de linkse en andere partijen die hem steunen om dan liever de "sprong vooruit in de leegte te maken" en dus de onafhankelijkheid uit te roepen.
Hij kan ook niets doen en het ultimatum negeren, maar dan bestaat de kans dat de Spaanse regering artikel 155 van de grondwet inroept en dus het zelfbestuur van Catalonië opgeschort en die regio onder curatele stelt. Er is nu al sprake dat de Spaanse vicepremier Soraya Sáenz de Santamaría dan het bestuur over Catalonië zou overnemen, maar dat zou veel ambtenaren in Catalonië in zware problemen kunnen brengen.
Scheltiens verwijst ook naar een ander voorbeeld voor Puigdemont: namelijk de Catalaans-nationalistische leider Josep Tarradellas, die tussen 1939 en 1977 vanuit ballingschap oppositie voerde tegen de dictatuur van Franco in Spanje en na zijn terugkeer op een pragmatische en erg sluwe manier met de nieuwe regering in Madrid onderhandelde over nieuw zelfbestuur voor Catalonië, wat hij ook voor elkaar kreeg. Tarradellas kreeg daar later de titel markies voor van koning Juan Carlos.