"Eindelijk gratis kraanwater in eettentjes in grootsteden"

Sinds de voorbije zomer is het opvallend voor wie regelmatig in de Gentse binnenstad luncht. In steeds meer eetgelegenheden staat een karaf met gratis kraanwater op de toonbank. Gasten kunnen daar naar believen uit tanken, kosteloos.

De keten Balls and Glory was wellicht één van de eersten die met het concept kwam. Ruben Van Oost, eigenaar van de Gentse vestiging: “Wij zijn er jaren geleden al mee begonnen, toen we onze formule opstartten. Ik zie niet in waarom je het niet zou doen. Het is gezond, ecologisch en goedkoop. In zoveel landen gebeurt het al, onlangs zag ik het nog volop in Australië, waarom moet België achterblijven? Geregeld krijgen we hier buitenlanders over de vloer die juichend neerploffen. “Finally, eindelijk gratis water!”, roepen ze. Ze snappen niet waarom elders gewoon water aangerekend wordt. We krijgen ook nauwelijks vragen over de kwaliteit van het water, maar bij ons wordt het wel gefilterd.”

In de zaak zitten Sigrid en Silke Vanboterdael, moeder en dochter. Ook zij zijn blij met de grote karaffen water die in ware schoolstijl overal op tafel staan. Sigrid Vanboterdaele: “Het is fantastisch ja, maar in kleinere steden zie ik het niet zo snel gebeuren. Wij wonen in Geraardsbergen en daar hebben de zaken toch minder omzet. Dan wordt het moeilijk, denk ik.”

Uitbater Van Oost ziet de trend wel uitbreiden. “Er zijn alleen maar winnaars. De klant hoeft niet in de buidel te tasten en de exploitant krijgt zo extra klandizie. Wij krijgen bijvoorbeeld veel studenten over de vloer en voor hen telt elke euro. Nieuwe zaken die opstarten, hebben vaak een concept dat ze in het buitenland hebben gezien. En gratis kraanwater voor de klant hoort daar nu eenmaal bij.”

Bij het lunchtentje Bocca even verderop zijn ze minder enthousiast. Merlijn Mestdagh en z’n personeel zitten ook zelf aan het bronwater. Merlijn Mestdagh: “Wij geven gratis kraanwater aan wie het expliciet vraagt en dat zijn meestal buitenlanders. Maar het wordt moeilijk om het aan iedereen aan te bieden. We proberen de prijs hier zo laag mogelijk te houden, je eet hier al een pasta voor 11 euro. Als we dan ook nog water gratis zouden aanbieden, scheelt dat omzet. Dat trekken we niet.”

Op het terrasje vooraan genieten Didier Van Laerne en Annelore Molly van de laatste herfstzon. Didier van Laerne: “Ik heb het nooit gevraagd, maar overal gratis kraanwater zou wel een goeie zaak zijn. We zijn het natuurlijk niet gewoon he, het zit niet in onze cultuur.”

Een paar jaar geleden is het geprobeerd in Gent. De toenmalige horecacoach riep alle etablissementen op om in het experiment te stappen. Gratis water in Gent zou een grote stunt zijn geweest, maar die is jammerlijk mislukt. Teveel zaken vonden het “niet opportuun”, ze vreesden omzetverlies. Zouden de geesten inmiddels gerijpt zijn en zullen andere horecazaken volgen nu sommigen van de jonge garde dit uitdrukkelijk lanceren?

Gerrit Budts, woordvoerder van Horeca Vlaanderen: “Wij laten ondernemers vrij, zij beslissen of gratis kraanwater past in hun financiële plan. Het is ook zeker niet wettelijk afdwingbaar. Het enige wat wij zeggen is: wees eerlijk in de communicatie. Ga niet kraanwater in mooie karaffen verkopen als bronwater. Ga niet zelfgemaakt spuitwater verkopen als Spa Rood, lieg niet. Maar ook voor gewoon kraanwater kan je volgens ons een vergoeding vragen. Vergeet niet dat ook het kraanwater geld kost aan de ondernemer: hij moet het serveren, glazen afwassen…

Het klopt natuurlijk dat gratis drinkwater een vaste waarde is in zuiderse landen. Ook in Nederland zie je het geregeld. Maar vergeet niet dat waar het wordt aangeboden er meestal ook een andere BTW-regeling is. Veroordeel onze horeca-ondernemers dus niet wanneer die plat water blijven aanrekenen.”