"100.000 Koerden zijn uit Kirkuk gevlucht voor het Iraakse leger"

Maandag zijn het Iraakse leger en sjiitische milities zonder veel tegenstand de grootstad Kirkuk in Noord-Irak binnengetrokken. De Iraaks-Koerdische troepen die de stad de voorbije jaren in handen hadden, zijn veelal teruggetrokken zonder dat er veel gevochten is.

Volgens de Iraaks-Koerdische overheid zijn er nu ook 100.000 Koerdische burgers uit Kirkuk gevlucht naar de autonome regio Iraaks-Koerdistan. Die mensen zouden bang zijn voor discrminatie en vergelding door het Iraakse leger of door de sjiitische milities.

Irak ontkent dat en zegt dat de veiligheid in Kirkuk verzekerd wordt door de lokale politie, aangevuld met speciale antiterreureenheden die moeten toekijken dat de terreurgroep IS er geen voet aan de grond krijgt.

Kirkuk -een stad met een miljoen inwoners- is een belangrijk oliegebied in het noorden van Irak. Traditioneel was het een erg Koerdische stad, maar nu wonen er vooral veel soennitische Arabieren en sjiitische Turkmenen. Toen de terreurgroep IS in 2014 de plaats leek in te nemen en het Iraakse leger op de vlucht sloeg, hebben de Iraaks-Koerdische troepen van de gelegenheid gebruik gemaakt om Kirkuk in te nemen. Volgens eerdere akkoorden tussen Bagdad en de Koerden maakt Kirkuk geen deel uit van het autonome gebied Iraaks-Koerdistan, dat onlangs de onafhankelijkheid heeft uitgeroepen. Daarop heeft het Iraakse leger Kirkuk ingenomen.

Vooralsnog lijkt het Iraakse leger geen aanstalten te maken om verder op te rukken. Ook meer ten noorden van Kirkuk lijkt de opmars te stoppen aan de grenzen van autonoom Koerdistan. Het is dus blijkbaar niet de bedoeling van de Iraakse regering om Iraaks-Koerdistan met geweld in te lijven of de onafhankelijkheid ervan te dwarsbomen.

De Iraakse premier Haydar al-Abadi heeft intussen de Koerden opgeroepen tot dialoog en ook dat lijkt erop te wijzen dat hij na zijn "coup de force" in Kirkuk genoegen neemt met de situatie zoals die nu is. Wel zegt hij dat "het onafhankelijkheidsreferendum in Iraaks-Koerdistan iets uit het verleden is".

Als het Iraakse leger wel zou oprukken in Iraaks-Koerdistan, riskeert het om deze keer wel op zwaar verzet van de Koerden te stuiten en zeker in berggebieden, waar die in het voordeel zijn. Daar heeft het leger van voormalig dictator Saddam Hoessein eerder ook zijn tanden op stuk gebeten. Ook zullen de Verenigde Staten zware druk hebben uitgeoefend op zowel de Iraakse regering als op de Iraakse Koerden om het conflict niet te laten escaleren en de geweren vooral op IS of Al Qaeda te richten. Ook de Verenigde Naties waarschuwen Irak om geen Koerden te verdrijven uit hun normale woonplaatsen.