Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk: "Een goed akkoord, geen akkoord of geen brexit"

"Een goed akkoord, geen akkoord of geen brexit." Dat is de keuze waar de Britten voor staan, zo heeft Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, gezegd tijdens een bijeenkomst in het Europees parlement. Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker voegde eraan toe dat Brussel niet op een vijandige manier in de brexitbesprekingen staat.

In het Verenigd Koninkrijk wordt aan dat laatste getwijfeld, zeker nadat er informatie van het May-Juncker-diner van begin vorige week was gelekt naar de Frankfurter Allgemeine Zeitung. De Duitse krant schreef dat May "wanhopig, angstig en gepijnigd" overkwam, en smeekte om hulp. Junckers rechterhand Martin Selmayr, een Duitser, heeft ontkend het lek te zijn. Een half jaar geleden publiceerde dezelfde krant ook al informatie over een May-Juncker diner, waarbij de Britse premier in een negatief daglicht werd gesteld.

Beide partijen lijken steeds verder van elkaar te staan. In het Britse parlement had May gisteren gezegd dat er halverwege volgend jaar een concept-handelsakkoord moet liggen. Wanneer dat niet het geval is, zullen de Britten zonder akkoord terugvallen op de handelsregels van het WTO. Tegenover een Franse krant zei EU-onderhandelaar Michel Barnier dat de handelsbesprekingen meerdere jaren in beslag zullen nemen, eindigend met een 'Canadees'-akkoord, waardoor de Britten beperkte toegang hebben tot de gemeenschappelijke markt.

May wil juist een op maat gesneden akkoord.

Scheiding

Maar eerst wil de Europese Unie de scheiding afronden. Eind dit jaar zal er opnieuw worden beoordeeld of er genoeg vooruitgang is geboekt. Volgens Tusk ligt het aan de Britten of deze deadline gehaald wordt. Op het eiland begint het idee post te vatten dat de andere Europese landen slechts horden opwerpen en er geen echte onderhandelingen plaatsvinden in Brussel. "We worden behandeld als een ondeugend kind", schreef de invloedrijke commentator Charles Moore, eraan toevoegend dat May al genoeg terrein heeft prijsgegeven.

Tusk opperde opnieuw de gedachte dat de brexit op een of andere manier kan worden stopgezet, bijvoorbeeld via een herkansingsreferendum. Daar bestaat vooralsnog weinig belangstelling voor bij de Britten. Het zou enorm gezichtsverlies zijn en het ongedaan maken van artikel 50 - indien mogelijk - zou ertoe leiden dat de Britse positie binnen de EU zwakker is dan ooit tevoren. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken William Hague, die tegen de brexit was, wees er bovendien op dat het annuleren van de brexit moreel laakbaar is en het land nog dieper zou verscheuren.

Hoe giftig de sfeer nu al is, bleek uit een brief die het Conservatieve kamerlid Chris-Heaton Harris naar diverse universiteiten had gestuurd met een verzoek om informatie over docenten die doceren over Europese aangelegenheden, in het bijzonder over de brexit. Downing Street nam meteen afstand van het schrijven, dat is bestempeld als "goedkoop McCarthyisme" en "Leninisme".