Herman Brusselmans, die 51 jaar lang verknocht was aan sigaretten, is geen kettingroker meer. Uit zichzelf zou hij nooit gestopt zijn, zo zei hij in Dag Allemaal, maar hij deed het uit liefde voor zijn vriendin Lena. Onder sterke dwang ook, want ze dreigde ermee hem te verlaten als hij het roken niet afleerde. Om hem te confronteren liep ze thuis rond met foto’s van kapotte longen.

Geen effect

Een strenge eis is daarom nog geen effectieve aanpak, zo blijkt. “Mensen die zelf niet willen stoppen met roken ertoe dwingen, dat heeft geen invloed. Integendeel, door de verplichting kunnen ze meer stress ervaren en krijg je net het omgekeerde effect. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat je bij jongeren die niet roken confronterend materiaal kan gebruiken om te voorkomen dat ze ermee beginnen. Bij mensen met een rookverslaving daarentegen, haalt het niets uit”, zegt Salhi. Toch zijn er kleine dingen die je kan doen als je wil dat iemand de gewoonte achterwege laat. “Wijs de persoon in kwestie op de feiten, zonder hem te verplichten. Zeggen dat een roker stinkt, hoest, een vale huidskleur heeft of hij niet mag roken in je bijzijn. Zo kan je bewustwording creëren.”

Eigen motivatie

Salhi benadrukt dat de roker uiteindelijk zelf de motivatie moet vinden om te stoppen. “Als een dokter de gevaren van roken aanhaalt, merken we dat 1 tot 2 procent van de mensen daar rekening mee houdt. Dat is heel weinig. Het komt erop aan om de patiënten op het juiste moment attent te maken van de mogelijke gevolgen. Als mensen binnenkomen met duidelijke klachten en je geeft informatie, dan krijg je wel een soort leereffect en zijn rokers beter te benaderen. Sowieso is blijft de gouden regel: het moéten stoppen met roken moet bij de roker zelf liggen.

Volledig stoppen

Herman Brusselmans geeft toe dat hij het moeilijk heeft en dat hij eigenlijk maar “een beetje is gestopt”. Hij rookt nu een drietal sigaretten per dag, maar volgens Salhi kan je in dat geval niet van een rookstop praten. “Stoppen is volledig stoppen. De herstelprocessen beginnen dan pas. Eén sigaret vergroot al het risico op een hartinfarct. Het is verkeerd om te denken dat het geen kwaad kan.”