Kopieert Rutten Rutte of is het omgekeerd? Vast staat in ieder geval dat de Nederlandse regering van liberaal Mark Rutte straks al een vlaktaks invoert. Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten dacht er al langer over na, maar lanceert het voorstel om het binnen 10 jaar ooit te kunnen invoeren.

Een vlaktaks? Dat is één belastingtarief dat voor iedereen geldt. Terwijl er nu nog vijf tarieven zijn, willen de liberalen in de toekomst nog maar één belastingschaal van 30 procent overhouden. Gedaan dan met de steeds hogere tarieven – oplopend van 25 tot 50 procent – op elk stuk loon dat je meer verdient.

Oude liberale droom

Het is een oude liberale droom die Open VLD weer opdist voor het Vrijheidscongres dat ze midden november organiseert en waar een blauwdruk wordt gemaakt van hoe de wereld er volgens de partij binnen 10 jaar moet uitzien. Blauwer kan de planeet van Open VLD niet zijn. Vrijheid, minder overheid en minder belastingen zijn de speerpunten die als ‘blauwe’ draad doorheen de 119 voorstellen lopen. Rutten en co. willen dat de overheid niet meer dan 45 procent van alle middelen opsoupeert. Nu is dat nog zo’n 50 procent. Minder overheid, dus. Dat kan niet anders in een wereld waar alles meer en meer digitaal verloopt en het invullen van een klassieke belastingbrief volgens de liberalen een nodeloos achterhaald iets is. “Belastingen moeten zo veel mogelijk meteen worden ingehouden. Dan heb je ook geen leger aan ambtenaren meer nodig”, zegt Rutten.

Wat de liberalen willen besparen op de overheid, willen ze uitgeven aan minder belastingen. Maximaal 15 procent voor bedrijven. En belastingen op bezit schrappen ze gewoon. Dat betekent het einde van de onroerende voorheffing. En mocht Open VLD het nu alleen voor het zeggen hebben, dan zou de effectentaks er in de liberale filosofie ook nooit komen.

Wat dan wel? Wel, dat ene belasting­tarief van 30 procent dat iedereen moet betalen vanaf een bepaald bedrag. Dat zou gelden voor de personenbelasting, maar ook bijvoorbeeld voor de roerende voorheffing. Voor de personenbelasting zouden het dus de drie hoogste tarieven zijn die verdwijnen. Voor de hogere inkomens heeft de partij meer lekkers in petto: niemand mag meer dan 50 procent van zijn loon afgeroomd zien.

Fiscale vervuiling

Open VLD moet voor elke belasting apart nog wel bepalen op welk bedrag er geen belastingen moeten worden betaald. Daarover laten ze zich voorlopig nog niet uit, wat het voor fiscalisten moeilijk maakt om zich uit te spreken over het voorstel.

“In het algemeen is het wel zo dat een vlaktaks altijd voordeliger is voor de hogere inkomens en nadeliger voor wie weinig heeft”, legt fiscalist bij Kluwer Jef Wellens uit. Hij noemt het voorstel “pure fictie” en weerlegt ook de stelling van Rutten dat het systeem zo veel eenvoudiger wordt. “Of je nu één of vier tarieven hebt, dat maakt niets uit. Het zijn al die aftrekken en nieuwe koterijen die voor fiscale vervuiling zorgen. Na Nieuwjaar komt er weer een heel pak bij.”

Hoe dan ook kunnen de liberale militanten op 17, 18 en 19 november in Antwerpen wijzigingen voorstellen en zich uitspreken over de ideeën. Ook bijvoorbeeld over de plannen om abortus uit de strafwet te halen of euthanasie ook toe te laten voor mensen die daarvoor geen medische redenen hebben, maar hun leven wel als voltooid beschouwen. Iedereen moet dat voor zichzelf kunnen uitmaken, klinkt het.