Momenteel koopt de Europese bank der banken nog iedere maand voor 60 miljard euro schulden op van overheden en bedrijven. De bank doet dat om de langetermijnrente laag te houden. Maar die strategie is onhoudbaar. Nu al zit de ECB aan de limiet van wat ze kan opkopen aan Duitse en Nederlandse overheidsschulden. Bovendien lijkt de handelwijze van de ECB wel een wanhoopsdaad. Waarom zou je nu, tien jaar na het ontstaan van de crisis, nog altijd zoveel geld creëren? Is de economie er dan echt zo slecht aan toe? Neen, toch? We stevenen af op een economische groei van ruim 2% in Europa. Het gratis geld was oorspronkelijk ook bedoeld om de banken zuurstof te geven, maar de financiële instellingen zouden nu zelfs beter af zijn met een wat hogere rente. Daarvoor hoeft de geldcreatie van de ECB dus ook al niet te dienen.

Waarom is de Europese Centrale Bank dan zo lang doorgegaan met het opkopen van schulden? Daarvoor zijn een aantal redenen. De eerste: alle andere centrale banken deden hetzelfde. Vermits een centraal bankier een mens is en mensen kuddedieren zijn zien we nogal wat overwaaien uit de VS of het VK. Het is ook van moeten, want als onze centrale bank niet massaal geld had gecreëerd, dan was de euro allicht nog meer gestegen, hetgeen slecht is voor onze export. En er is nog een reden. De ECB wil inflatie, liefst 2%, om zo het schuldenprobleem wat in toom te houden. De toename van de schulden bij overheden en gezinnen is zo groot dat er geblust wordt met inflatie die de waarde van geld - en dus ook schulden - doet krimpen. Daardoor zullen de schulden niet verdwijnen, maar wel verkleinen.

Tot zover de theorie. Maar in de praktijk blijkt dat de maatregelen die de centrale bank neemt zelden onmiddellijk leiden tot het gewenste effect. De inflatie is nog steeds niet op het door de ECB gewenste (hoge) niveau en de euro is te sterk tegenover de dollar. Dat zijn dan ook de voornaamste redenen waarom het “grote nieuws” dat de ECB vandaag allicht zal aankondigen al bij al toch niet spectaculair zal zijn. Ja, de bank zal zeggen dat ze over enige tijd wat minder schulden zal opkopen. Neen, ze gaat nog niet onmiddellijk ophouden met de manipulatie van de rente. De ECB zal de rente voorlopig te laag houden. Het systeem lijkt verslaafd geworden aan gratis geld. U wilt een deftige rente op uw spaarrekening? Jammer. Frankfurt zegt foert. Ook vandaag.