Een van de langst aanhoudende trends in de uitvaartsector is zeker en vast het kiezen voor crematie in plaats van begraven te worden in de grond van een kerkhof. Waren er in 2007 nog goed 45.000 crematies in ons land, dan waren het er vorig jaar al meer dan 63.000.

“Er zijn crematoria bijgekomen, zodat men er nu altijd wel eentje dichtbij in de buurt vindt”, zegt Johan Dexters, de voorzitter van de Koninklijke Federatie van Begrafenisondernemers van België, die de European Funeral Innovation Awards mee organiseert. “Doordat mensen mobieler zijn geworden en minder honkvast, is er ook niet meer dat verlangen om de grond van zijn geboortedorp te worden begraven. Bovendien appreciëren mensen het dat ze een symbolische hoeveelheid as van hun dierbare mee naar huis kunnen nemen om daar te bewaren.”

De ontkerkelijking leidt er toe dat mensen niet langer voor een kerkdienst kiezen. “Daarom zijn vele begrafenisondernemingen aula’s beginnen te bouwen om daar plechtigheden te houden, vaak ook met een koffiekamer in annex. Door die verschuiving van kerk naar aula in het uitvaartcentrum is er ook een nieuw beroep ontstaan: de ritueelbegeleider. Mensen die de uitvaartplechtigheid uitwerken in overleg met de nabestaanden en voor een gepersonaliseerde dienstverlening zorgen.”

Begrafenisondernemers zijn ook meer in funeraria gaan investeren, omdat almaar meer ziekenhuizen en rusthuizen hun mortuaria afstoten. Die tendens brengt dan weer verschuivingen mee van kleine ondernemingen die worden overgenomen, zodat alleen grote bedrijven nog kunnen overleven.

Vanaf 1 januari vervalt de vestigingswet. Johan Dexters zegt met zijn vereniging Funebra te streven naar een bescherming van de beroepstitel, “zodat mensen de garantie hebben dat ze bij een begrafenisondernemer ook kwalitatief goede dienstverlening krijgen. We zijn als begrafenisondernemers geëvolueerd van ‘kistenverkopers’ naar een ‘dienstverlenend bedrijf’.”

Een van de problemen waar begrafenisondernemers almaar vaker mee geconfronteerd worden, is het gevolg van toenemende armoede en vereenzaming. “Het aantal OCMW-begrafenissen in grote steden als Antwerpen en Gent is verdubbeld in 20 jaar tijd”, stelt Johan Dexters vast. “Het is ook almaar moeilijker om facturen betaald te krijgen doordat mensen steeds vaker in schuldbemiddeling zitten. En heel vaak is er dan ook geen mogelijkheid om de factuur bij nabestaanden te recupereren.”