Het blijft verbazen met hoeveel improvisatie de federale regering dit debat aanpakt. Waarom benadert men zo’n vraagstuk niet wetenschappelijk? Het moet perfect mogelijk zijn om te berekenen welke impact een beroep heeft op het gemiddelde aantal gezonde levensjaren dat iemand nog na zijn pensioen heeft. Een wetenschappelijke benadering zou de overheid er bovendien toe aanzetten om meer oplossingen te zoeken voor de factoren die verantwoordelijk zijn voor die zware werkbelasting. Het mag wel eens geweten zijn hoeveel gezonde levensjaren de zware belasting van de rug een bejaardenhelpster of -helper kost. Objectieve wetenschappelijke cijfers zijn de beste manier om het debat te beslechten. Maar het lijkt er meer op dat de lengte van de syndicale arm zal bepalen of je in een zwaar beroep zit of niet.

Wie alvast op niet veel hoeft te rekenen, is de groeiende groep pizzakoeriers die het slachtoffer dreigt te worden van de meedogenloze concurrentiestrijd tussen een aantal internationale maaltijdbezorgers. Het internet creëert tegen een hels tempo een nieuw soort jobs, waar noch de overheid noch de vakbonden vat op lijkt te hebben. Er ontstaat een schaduweconomie – van Airbnb tot Uber – waar de sociale of fiscale regels niet van toepassing lijken. Het gebrek aan sociale bescherming of het ontbreken van een billijke fiscale bijdrage begint hemeltergende proporties aan te nemen. De reactie van de sociale partners is: eisen dat alles bij het oude blijft en dat we die nieuwe economie buiten onze Belgische deuren houden. Veel naïever kan een advies van de Nationale Arbeidsraad niet worden. Ook hier kunnen rationaliteit en wetenschap weer antwoorden bieden. Maar alleen als men bereid is om zich open te stellen voor de conclusies.

In dat debat zijn sterke vakbonden meer dan ooit nodig. Maar die bonden mogen dan niet conservatief terugplooien op de exclusieve verdediging van de particuliere belangen van één groep, vaak tegen het algemeen belang en het belang van de niet-gesyndiceerden, of werknemers uit de private sector. Er is meer vakbond nodig, maar met werknemersvertegenwoordigers die oog hebben voor de samenleving in zijn geheel. Die een eerlijk evenwicht zoeken voor alle werknemers, en niet enkel voor degenen met een specifiek statuut, uit een specifieke sector of met een specifieke lidkaart.