Nationalisten aller landen, verenig u: waarom de N-VA zo begaan is met Catalonië
De N-VA heeft altijd een sterke verbondenheid gehad met nationalisten die naar autonomie of onafhankelijkheid streven binnen een grotere staat. Volgens politicoloog Dave Sinardet van de VUB, gespecaliseerd in nationalisme, komt dat streven naar afscheiding in de eerste plaats voort uit ideologische overwegingen.
"De N-VA is duidelijk begaan met het lot van hun Catalaanse nationalistische broeders", zegt Sinardet in "De ochtend" op Radio 1. "Solidariteit met andere volkeren zonder staat is binnen het Vlaams nationalisme altijd een belangrijke traditie geweest."
Er is een nieuw tijdperk aangebroken in Europa: het regionalisme. Wie dat niet ziet, is stekeblind
"Visca la Catalunya lliure!" (leve het vrije Catalonië, nvdr.), scandeert nationalistische "oudstrijder" Willy Kuijpers (N-VA) als we hem vragen om een reactie op de gebeurtenissen in Catalonië en Spanje. "Het bestaansrecht van minderheden is essentieel. Ik ben heel mijn leven lang bezig geweest die volkeren te bezoeken." Hij klinkt vrij euforisch over het uitroepen van de Catalaanse onafhankelijkheid. "Er is een nieuw tijdperk aangebroken in Europa: het regionalisme. Wie dat niet ziet, is stekeblind."
Willy Kuijpers heeft altijd nauwe banden onderhouden met allerlei nationalistische bewegingen, onder meer in Catalonië, Baskenland - dat hij steevast Euskal Herria noemt - en Schotland. Vroeger behoorde hij tot de Volksunie, vandaag is hij een overtuigd lid van de N-VA.
De tijden van de inquisitie en Alva zijn voorbij
Als rasechte nationalist vertolkt hij de woede van veel Catalaanse nationalisten vandaag. "De tijden van de inquisitie en Alva zijn voorbij", zegt hij. De Partido Popular van de Spaanse premier Mariano Rajoy wil een soort inquisitie herinvoeren, denkt Kuijpers, en dat heeft volgens hem te maken met de aanwezigheid van franquistische figuren in de hoge kaders in Madrid.
Argumenten zoeken om te overtuigen
"In de Vlaamse beweging heb je altijd al een grote verbondenheid gezien met nationalisten die autonomie binnen een grotere staat nastreven", zegt Dave Sinardet.
De drang naar afscheiding bij die nationalistische groepen of partijen is volgens hem in de eerste plaats ideologisch geïnspireerd. "Maar men probeert een politieke strategie natuurlijk altijd aan de context aan te passen. Zo spreekt de N-VA niet meer over onafhankelijkheid omdat ze weet dat daarvoor geen draagvlak is. Vandaar dat men het achtereenvolgens over confederalisme en over de tegenstelling tussen links (Franstaligen, nvdr.) en rechts (Vlamingen, nvdr.) heeft gehad."
Met "minder belastingen en tranfers" bereik je meer kiezers dan met begrippen als identiteit, cultuur of volk
"Je wil een - nationalistische - richting uit en je gaat dus op zoek naar argumenten om meer mensen te overtuigen", verklaart Sinardet. "Met separatisme spreek je relatief weinig kiezers aan, maar met een sociaal-economisch discours kan je meer mensen aanspreken. Met "minder belastingen en tranfers" bereik je meer kiezers dan met begrippen als identiteit, cultuur of volk."
"In Catalonië is het nationalisme veel meer openlijk en verstopt men zich minder achter andere thema's", aldus Sinardet. "Dat separatisme is natuurlijk ook verder aangewakkerd door de houding van Madrid, waar het Grondwettelijk Hof is ingeschakeld door de regering-Rajoy."
Dat laatste beaamt Willy Kuijpers. "Als je een hond zit te schofferen, wordt dat een ambetante hond. Dat is daar in Catalonië al 30 jaar aan het gisten."