Het ozongat boven Antarctica is weer kleiner geworden

Vorig jaar al werd gemeld dat het 'gat' herstellende was. Het ozongat is overigens niet letterlijk een gat. Het is een metafoor voor het gebied waarin de concentratie ozon beneden een bepaalde waarde daalt. 

Elk jaar in september ontstaat het gat boven de Zuidpool. Dit jaar besloeg dat 19,6 miljoen vierkante kilometer, het kleinste maximum sinds 1988. Intussen is het gat in de ozonslaag opnieuw geslonken, om volgend jaar opnieuw te groeien. 

Ozon is een kleurloze combinatie van drie zuurstofatomen, en beschermt de aarde tegen schadelijke uv-stralen afkomstig van de zon. Die kunnen onder andere huidkanker veroorzaken. De ozonlaag bevindt zich hoog in de atmosfeer, 11 tot 40 kilometer boven de aarde.

Het gat in de ozonlaag, en dus het gebied waar de concentratie ozon erg laag is, werd in 1985 ontdekt. Wetenschappers wisten aanvankelijk niet wat de oorzaak was, later ontdekten ze een link met chloorfluorkoolwaterstoffen, ofwel cfk's. Die werden vroeger op grote schaal gebruikt als koelmiddel in koelkasten en frigo's, en als drijfgas voor spuitbussen. De waterstoffen zijn niet schadelijk voor de mens, maar hoog in de atmosfeer bleken ze ozon te vernietigen.

In 1987 werden cfk's verboden. Zonder de maatregel zouden er volgens een studie van de Verenigde Staten in 2030 twee miljoen meer gevallen van huidkanker zijn dan zonder de beslissing om het gebruik van de waterstoffen te verbieden.

Maar niet alleen de daling van cfk's in de lucht hebben het gat in de ozonlaag doen krimpen. Volgens NASA hebben stormachtige weersomstandigheden en hogere temperaturen in de hoogste atmosfeer dit jaar ook een rol gespeeld. Ze zorgden ervoor dat chemicaliën minder ozon konden aantasten. Hoe het komt dat het er het ene jaar stormachtiger is dan het andere, hebben wetenschappers nog niet achterhaald.