Het cliché van de honkvaste Vlaming lijkt opnieuw bevestigd in onze nieuwe gemeentetest. De meeste Vlamingen blijven wonen in de buurt waar ze opgroeiden en willen niet naar een andere gemeente verhuizen. De reden? De Belgische politiek en een gratis babysit in de buurt.

Wilt u wonen in de best gelegen gemeente van Vlaanderen? Dan trekt u best naar Linkebeek, zo blijkt uit onze nieuwe gemeentetest. Met een score van 9 op 10 voert de Brabantse gemeente een bijna uitsluitend Brabantse top 10 aan. Niet terug te vinden in de voorste regionen zijn dan weer de meeste Limburgse en West-Vlaamse gemeenten. Eenzaam achteraan bengelt het Limburgse Heers, dat met een score van 4,1 op 10 samen met 44 andere gemeenten buisde op de test.

Een logisch resultaat, vindt woningmarkteconoom Frank Vastmans van de KULeuven. “De gemeenten in die provincies liggen minder centraal en dus verder weg van grote tewerkstellingsplaatsen in de provincies Brabant en Antwerpen. Daardoor moeten inwoners vaak meer pendelen en daalt hun score.”

Klik op de kaart voor de score in uw gemeente:

Maar toch zijn de meeste Vlamingen tevreden met de ligging van hun gemeenten. 73 procent van de ondervraagden is blijven plakken in de buurt van de gemeente waar ze opgroeiden. Slechts zeven gemeenten buizen als hun inwoners gevraagd wordt of ze ook hun jeugd in die gemeente doorgebracht hebben. Niet toevallig zijn dat vooral gemeenten aan de zee, waaronder Nieuwpoort, Koksijde, Middelkerke en De Haan. De kustgemeenten trekken vooral veel volk uit het binnenland aan die hun oude dag aan het zeetje willen slijten.

Overal goed onderwijs

Gevraagd of ze ooit nog willen verhuizen naar een andere gemeente, geeft 84 procent van de bevraagden aan dat niet te willen, ook al is de afstand woon-werk voor sommigen best groot. Een typisch voorbeeld van de honkvaste Vlaming, vindt socioloog Marc Hooghe. “Die honkvastheid is vooral historisch gegroeid. De Belgische politiek heeft de voorbije twee eeuwen van alles gedaan om de Belgen nog honkvaster te maken. Het onderwijs is verspreid over het gehele grondgebied, inclusief het hoger onderwijs, zodat er helemaal geen reden is om dichter bij een goede school voor de kinderen te gaan wonen. Ook wordt woon-werkverkeer zwaar gesubsidieerd, waardoor mensen worden aangemoedigd om in hun dorp te blijven wonen, maar in een centrumstad te werken. Door de kleine geografische schaal van Vlaanderen ligt alles dicht bij elkaar in de buurt.”

Maar er is nog een andere reden, zegt socioloog Pascal De Decker. “Vaak heeft de keuze van de woonplaats ook te maken met praktische overwegingen. Meestal kiezen we om in de buurt van de ouders van een van de partners te wonen. Je ouders dichtbij hebben, wil zeggen dat zij makkelijk op de kinderen kunnen passen en vaak eens kunnen bijspringen in de gezinsdrukte.”

Zo gingen we te werk

Om de ligging van alle gemeenten in Vlaanderen te testen, werd een enquête afgenomen bij meer dan 65.000 Vlamingen met onderzoeksbureau iVOX. We legden de deelnemers drie vragen voor: ‘Hoe lang doet u erover om op uw werk te geraken?’, ‘Ligt de gemeente in de buurt van waar u oorspronkelijk vandaan komt?’ en ‘Bent u van plan om ooit terug te verhuizen naar de gemeente waar u oorspronkelijk vandaan komt?’. Deze vragen zetten we telkens op 1 punt.

Daarnaast vroegen we de deelnemers zelf welke score zij gaven aan de ligging van hun gemeente. Die zetten we op twee punten. Centrumsteden en aangrenzende gemeenten kregen ook 1 punt. Die score werd aangevuld met de liggingscoëfficiënt van de KU Leuven, die huurprijzen per gemeente vergelijkt. Parameters zoals voorzieningen of vervoer in de buurt zijn daarbij belangrijk. De coëfficiënt telt mee voor vier punten, wat het totaal op 10 punten brengt.