Historicus ontdekt verdwenen dorp aan de Dijle

Bloemen verwelken, schepen vergaan en zelfs dorpen blijven niet bestaan. Dat toont een opmerkelijk onderzoek van historicus Bart Minnen van de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring aan. Hij heeft ontdekt dat meer dan duizend jaar geleden een nederzetting én een burcht langs de Dijle stonden ter hoogte van wat vandaag de oude Hansbrug tussen Keerbergen en Haacht is.

"Het dorp bestond al in de 10e eeuw, lang voor van Keerbergen en Haacht sprake was", vertelt Minnen aan VRT NWS. "Dat blijkt uit twee oude teksten uit de Sint-Baafsabdij in Gent. Die vermelden onder meer de nederzetting Andesbrucken. Enkele jaren geleden bracht een taalkundige die al etymologisch in verband met de Hansbrug. Ik heb de teksten nu nader bestudeerd."

"In de 10e eeuw was de Sint-Baafsabdij in Gent in een concurrentiestrijd verwikkeld met de Sint-Pietersabdij elders in de stad. De Sint-Baafsabdij streefde onafhankelijkheid na, maar daarvoor had ze onder meer relieken nodig. Die trokken gelovigen en dus ook geld aan."

"Kort voor 980 gaf de Duitse keizer de Sint-Baafsabdij het dorp Wintershoven bij Tongeren terug dat ze eerder in handen had. Op het grondgebied van het dorp lagen naar verluidt enkele heiligen begraven. De Sint-Baafsabdij stuurde hierop enkele monniken naar Wintershoven. Zij namen de botten van de heiligen mee en scheepten in richting Gent."

"Onderweg hielden de monniken halt in Andesbrucken. Op basis van kaarten en ander archiefmateriaal heb ik ontdekt dat dit een heus dorp was met een burcht bij. Daarin woonde een adellijke dame die de monniken een bezoek brachten. Die dame was niet toevallig de echtgenote van de heer van Wintershoven."

"Niemand wist dat het dorp ooit had bestaan, noch dat op die plek een burcht heeft gestaan. Vandaag is hiervan geen enkel spoor meer te bemerken in het landschap. Op die plek staat klassieke Vlaamse lintbebouwing. Wel hebben we de locatie waar de burcht stond kunnen identificeren."

"Uit latere bronnen weten we dat Andesbrucken tegen de 13e eeuw tot een gehucht was gekrompen. Intussen waren Haacht en Keerbergen als nieuwe woonkernen ontstaan. Zij lagen langs een belangrijke handelsweg tussen Leuven en Lier en wonnen zo al snel aan belang, ten nadele van Andesbrucken."

"Dat dorpen zich verplaatsen, is niet nieuw. Uit onderzoek is gebleken dat het in de late middeleeuwen wel vaker gebeurde, bijvoorbeeld in de nasleep van een pestepidemie. Dit onderzoekt toont aan dat dit ook in de volle middeleeuwen gebeurde."

"Pas in de late middeleeuwen begonnen dorpen zich te consolideren. Dat had veel te maken met de bouw van parochiekerken en de bijhorende begraafplaatsen. Hierdoor kregen dorpen een mythisch-religieus aura. Volgens de katholieke leer zouden de doden ooit verrijzen, dus groeide de band tussen de wereld van de levenden en die van de doden."

Wie meer wil weten over het verdwenen dorp Andesbrucken kan op 24 november terecht in het gemeenschapscentrum Den Breughel in Haacht. Die avond geeft Minnen een lezing waarin hij zijn onderzoek uit de doeken doet.