Schapen kunnen mensen herkennen, en dat is relevanter dan je denkt
Wat hebben ex-president Barack Obama, actrice Emma Watson, acteur Jake Gyllenhaal en de Britse tv-presentatrice Fiona Bruce gemeen? Het antwoord ligt minder voor de hand dan je zou denken: in een onderzoek aan de University of Cambridge hebben schapen hun gezichten herkend. Een frivool onderzoekje, misschien, maar er zit meer sérieux achter dan je denkt: wetenschappers hopen nu op meer inzichten en een mogelijke behandeling van de ziekte van Huntington.
Acht vrouwelijke schapen van het ras Welsh Mountain werden door neurobiologen en wetenschappers van de University of Cambridge getraind om gezichten te herkennen. Ze kregen twee computerschermen voor hun neus: langs de ene kant telkens een foto van Barack Obama, Emma Watson, Jake Gyllenhaal of Fiona Bruce, langs de andere kant een zwart scherm.
Telkens als de schapen de foto's van beroemdheden naderden, doorbraken ze een infrarood signaal en ging er automatisch een bakje met voedel open. Gingen ze bij het andere scherm, kregen ze niets. Op die manier slaagden de wetenschappers erin om de schapen de gezichten te laten herkennen.
Schapen herkennen gezichten bijna net zo goed als mensen
In de echte testfase kregen de schapen twee foto's te zien, aan de ene kant een beroemdheid, aan de andere kant een onbekend gezicht. In 80 procent van de gevallen kozen de schapen voor de foto van de beroemdheid. Een accuraatheid die in de buurt komt van gezichtsherkenning door mensen, met andere woorden, een resultaat dat de verwachtingen overtrof.
Ook toen de schapen foto's van Obama, Watson, Gyllenhaal en Bruce te zien kregen waarbij hij of zij hen niet rechtstreeks aankeken, lukte het in 67 procent van de gevallen om de beroemdheden aan te duiden.
De wetenschappers deden ook de test met foto's van hun vaste verzorgers, waar de schapen niet vooraf op getraind werden. De dieren herkenden hun verzorgers, al aarzelden ze wel iets langer.
“We weten dat schapen hun verzorgers wel kunnen herkennen, maar ik was ervan onder de indruk dat ze dit konden", zegt professor neurobiologie Jenny Morton aan The Guardian, zij leidde de studie. "Gezichtsherkenning is een complex proces."
Inzichten in verloop en behandeling van Huntington
Het lijkt een ietwat frivool onderzoek, maar er zit meer achter dan je denkt. Bij gezichtsherkenning zijn verschillende delen van de hersenen betrokken. Morton en haar team hopen nu meer inzichten te verwerven in het verloop en de behandeling van Huntington, een erfelijke, neurodegeneratieve aandoening die de hersensen aantast en waarvoor geen genezing bestaat.
Morton en haar team willen diezelfde gezichtsherkenningstest uitvoeren bij schapen met de genmutatie die Huntington veroorzaakt. In kaart brengen in welke mate de schapen met Huntington nog gezichten kunnen herkennen naarmate de ziekte vordert, kan aantonen hoe Huntington zich in de prille beginfase uit en verder evolueert.
Het kan ook helpen in het zoeken naar een mogelijke behandeling. Momenteel zijn er experimentele gen-therapieën, maar de effectiviteit en de mogelijke bijwerkingen moeten nog volop onderzocht worden. “We kunnen zien hoe de zieke schapen reageren doorheen de tijd. Als een behandeling aanslaat, zou je geen verschil mogen zien tussen gezonde schapen en schapen met Huntington."
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Open Science.
Wat is Huntington?
Huntington is een erfelijke ziekte, een zogenoemde "neurodegeneratieve" aandoening die stelselmatig de hersenen aantast. De eerste symptomen duiken op tussen de leeftijd van 35 en 45 jaar, meestal in de vorm van stemmings- en persoonlijkheidsveranderingen. Mettertijd vallen ook het geheugen, de motorisische vaardigheden, de mentale gezondheid, de spraak en het slikvermogen weg. Patiënten overlijden 10 tot 25 jaar na de eerste symptomen.