De forse groei van het aantal Belgen dat het moet zien te rooien met een leefloon zet zich ook dit jaar door. Dat bewijst een nieuw rapport van de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie. “Al sinds de economische crisis van 2008 groeit de groep leefloners snel aan”, zegt voorzitter Julien Van Geertsom. De voorbije twee jaar en in de eerste helft van 2017 werd de stijging alleen maar sterker (zie grafiek).

Daar zijn verschillende verklaringen voor. Een derde van de groei tussen januari en juni is het gevolg van de toename van het aantal erkende vluchtelingen. Zij maken nu 12 procent uit van de totale groep.

De stijging binnen de Belgische bevolking is echter groter. En vooral jongeren moeten terugvallen op een leefloon: één op de vier leefloners bij de niet-vluchtelingen is jonger is dan 25. En dat terwijl die groep maar tien procent uitmaakt van de Belgische bevolking.

Maatregelen van de regering

Van Geertsom verwijst naar de beslissingen van de regering-Di Rupo en daarna de regering-Michel om de regels rond de inschakelingsuitkering (de vroegere wachtuitkering) aan te passen. Die is bedoeld voor schoolverlaters zonder job die nog onvoldoende rechten hebben op­gebouwd om een klassieke werkloosheidsvergoeding te krijgen. De huidige regering ­besliste dat wie jonger is dan 21 en geen diploma heeft, uit de boot valt. Een deel van die laaggeschoolden belandt bij het OCMW.

Experts noemen het nieuwe recordaantal leefloners verontrustend. “Elke extra leefloner is per definitie een arme erbij”, zegt Bea Cantillon, armoede-experte van de UA. Voor een samenwonende zonder kinderen, bedraagt het leefloon 595 euro per maand. Een alleenstaande krijgt 892 euro per maand gezinnen 1.190 euro.

Ook de OCMW’s trekken aan de alarmbel. Sommige lokale besturen betalen bijna de helft van het leefloon met eigen middelen. “Daar­bovenop investeren ze ook nog in het begeleiden van leefloners naar werk”, zegt Nathalie Debast van de VVSG, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Ze roept de federale overheid op het matje. “De huidige groei is onder meer het gevolg van verdoken besparingen op federaal niveau. Het kan niet dat de OCMW’s daarvoor opdraaien. Er moet vanuit Brussel dringend meer geld doorstromen.”

Als er geen extra ondersteuning komt, dreigt de boot te kapseizen, waarschuwt de VVSG. “Zeker in de grote steden wordt het steeds moeilijker.”