Nederlands expert: "De Russen staan nog niet voor de deur, maar ze kunnen zo Europa binnen"

Vooral de Baltische staten - Estland, Letland en Litouwen - lopen gevaar. De grensovergangen worden momenteel beschermd door zogenaamde 'vooruitgeschoven eenheden', maar die zijn volgens de Nederlandse veiligheidsadviseur Peter Wijninga, verbonden aan het Haags Centrum voor Strategische Studies, te klein. Hij verwacht dat Poetin en zijn kompanen slechts 60 uur nodig hebben om de Baltische staten op te rollen.

Staan de Russische troepen al met één voet op de drempel van Europa? "De NAVO is de laatste jaren redelijk verzwakt door bezuinigingen. Een inval wordt waarschijnlijker als de macht van het land toeneemt en de macht van de NAVO achterblijft door de verdeeldheid die momenteel in Europa heerst. En dan kan het zijn dat de Russen in de verleiding komen om een scenario zoals in Oekraïne op de Baltische staten los te laten", zegt Wijninga aan NOS.

Dat betekent dus dat Poetin zich zou kunnen opwerpen als beschermer van de groepen Russische minderheden die in de Baltische staten wonen. Een situatie zoals op de Krim dus. Dat gebied werd in 2014 door Rusland geannexeerd, nadat een meerderheid van de bevolking in een referendum had aangegeven daar voorstander van te zijn. Voor het referendum hadden de Russen echter al een militaire actie op touw gezet en burgerspionnen ingehuurd om het volk zogezegd te beschermen tegen fascistische en nationalistische groeperingen.

Dat er steeds vaker sprake is van provocatie aan Russische zijde, staat ook vast. Een Nederlandse F16 onderschepte deze zomer nog een Russisch vliegtuig boven de Oostzee. Volgens Russische berichten vloog het toestel boven neutraal gebied, maar dat ontkende de NAVO: voor hen was het een onbekend vliegtuig dat het luchtruim naderde. Vorig jaar was er ook het konvooi Russische oorlogsschepen langs de Noordzee. Voor de Britten kwam de operatie er om "de reactie van de geallieerden te testen". 

Ook de Russische militaire legeroefeningen Zapad 2017 in september - waarbij een “moderne oorlog” wordt gesimuleerd - werden beschouwd als provoceren. Tienduizenden militairen stonden toen aan de oostelijke rand van het NAVO-territorium. Gevreesd werd voor een Russische annexatie van Wit-Rusland. En dan is er nog de cyberdreiging. Iets waar de NAVO tot nog toe onvoldoende tegen beschermd is, zegt Wijninga. 

Deze week nog raakte nog bekend dat de NAVO alvast een nieuwe militaire 'snelweg' wil naar zijn oostgrens zodat het snel en ongehinderd troepen en materieel kan verplaatsen. De mobiliteit - "van levensbelang voor afschrikking en verdediging", aldus NAVO-topman Jens Stoltenberg – moet terug naar Koude Oorlogsniveau, klonk het toen. Tijdens de NAVO-defensietop in Brussel gingen ook stemmen op open grenzen voor militair transport te introduceren. "We moeten ons beter beschermen. Vroeger was de grens van West-Duitsland de NAVO-grens. Sindsdien is bijna heel Oost-Europa erbij gekomen", klonk het  nog.