VRT-baas Paul Lembrechts: "De vrouwen voelden zich bijna gestrikt in het web van Bart De Pauw"

Eind dit jaar loopt het exclusiviteitscontract van Bart De Pauw met de VRT af. Een nieuw contract om hem ook de volgende drie jaar als exclusief gezicht aan de openbare omroep te binden lag al klaar. Alleen de handtekeningen ontbraken nog. En die zullen er ook niet meer komen, zegt VRT-CEO Paul Lembrechts. "Dat lijkt me nogal evident in deze."

Nadat gisteren de bom barstte en Bart De Pauw de VRT beschuldigde hem zonder bewijs aan de deur te zetten is het nu aan Paul Lembrechts om de tv-maker fors van weerwoord te dienen. De VRT-topman krijgt immers van vele De Pauw-fans de wind van voren dat hij te makkelijk één van zijn populairste figuren aan de deur zet. Maar daar is niets van aan, benadrukt Lembrechts. 

"De VRT zou dit soort beslissingen niet nemen als er geen serieus dossier is. Bij zoiets ga je niet over één nacht ijs. Dit is weloverwogen en er is goed over nagedacht, ook over wat dat voor ons betekent. Dit gaat om een goede, creatieve tv-maker met gevoel voor humor en een bewezen track record, iemand met 1,2 miljoen kijkers op zondagavond. Dan hoop ik dat mensen beseffen dat ik niet op basis van anekdotes zo’n beslissing neem. Lichtzinnig doe je dat niet. Dit doe je omdat je vindt dat het niet past bij de VRT. Men noemt ons vaak het ‘Het Huis van Vertrouwen’. Ik zou niet willen dat dat vertrouwen beschadigd wordt."

Aan de reacties te zien lijkt dat vertrouwen wel beschadigd. Veel mensen snappen niet waarom de VRT hem aan de deur zette.

"Ik verwijt niemand die nu op sociale media emotioneel reageert op dit verhaal. Je leest veel commentaren dat de VRT maar wat doet op basis van anonieme getuigen. Nu, dat is geen briefje met drie beschuldigingen op dat met een X ondertekend is. Het gaat om mensen van vlees en bloed die hier uren hebben gezeten om hun verhaal te doen. Die vrouwen waren na afloop blij dat ze voor het eerst hun verhaal konden doen."

Wanneer bent u voor het eerst geïnformeerd over de meldingen over Bart De Pauw?

"De preventieadviseur heeft me twee weken geleden ingeseind dat ze verschillende meldingen heeft gekregen. Zij heeft daarop verschillende gesprekken gevoerd met die getuigen en dat heeft geleid tot het eindrapport dat ik op 30 oktober gekregen heb. Op 2 november heb ik Bart De Pauw hier uitgenodigd samen met Peter Claes (directeur Media en Productie bij de VRT, red). Toen heb ik gezegd wat ons gemeld is, een aantal elementen gegeven en gezegd welke richting de beslissing zou uitgaan."

Jullie hadden toen al beslist?

"We wisten dat dit niet verenigbaar was met de normen en waarden van de VRT."

Heeft Bart De Pauw zich toen kunnen verdedigen?

"Hij heeft daar ter plaatse op kunnen reageren en alles ontkend, net zoals hij nu ook nog doet. Hij heeft toen gevraagd meer informatie te krijgen over wat hem aangewreven werd. Deze week hebben we een onderhoud georganiseerd met de preventieadviseur en onze manager integriteit, waar zij de zaken hebben toegelicht. Daarna heeft hij zijn weerwoord kunnen geven, maar dat heeft niet geleid tot een overtuigend argument. Een dag later, op woensdag, hebben we schriftelijk laten weten dat we de samenwerking stopzetten."

Zijn argument dat er niets fouts is, klopt niet?

"We hebben voldoende indicaties van verschillende bronnen met hetzelfde patroon dat steeds terugkeert (Lembrechts heeft het over 'honderden berichten, soms pornografisch van aard', ook verstuurd van verschillende sim-kaarten, red.). Dat strookt niet met waar wij voor willen staan. Ik wil dat mensen in dit bedrijf in alle veiligheid en vertrouwen kunnen werken, en dat geldt bij uitbreiding voor iedereen die voor ons werkt. Er mag geen zweem hangen van zaken die zouden kunnen gebeuren, waardoor mensen zich ongemakkelijk of onveilig zouden voelen. 

"Uit de meldingen die we gekregen hebben, blijkt duidelijk dat er zo'n situatie ontstaan was. De bewuste vrouwen voelden zich bijna gestrikt in het web dat gecreëerd werd en konden geen kant op. Dat duurde ook niet enkele weken hé. Het duurde soms maanden. Iemand kreeg ook dagenlang ’s nachts sms’en met zeer expliciete boodschappen. Hij is ook ongevraagd naar de privéwoning van betrokkenen gegaan en heeft geprobeerd er binnen te raken om zijn amoureuze avances kracht bij te stellen."

Over hoeveel dossiers gaat het?

"Dat zeggen we niet. Er is bij de VRT een vertrouwenspersoon die in alle vertrouwelijkheid en onafhankelijkheid kan werken. De getuigen hebben ook gevraagd dit vertrouwelijk te behandelen. Ik ken hun namen niet, en dat hoef ik ook niet te weten. Maar ik heb alle vertrouwen in ons meldsysteem en de mensen die er werken om zeker te zijn dat de feiten waar zijn."

Denkt u dat er nog meldingen zullen komen?

"We hebben gisterenavond al een extra melding gekregen, en opnieuw zie je daar hetzelfde patroon als bij de andere getuigen."

Bart De Pauw kondigde al aan een advocaat in te schakelen. Is de VRT voldoende juridisch ingedekt?

"Mijn eerste zorg is niet direct de juridische stappen die kunnen volgen. Dit start bij het welzijn van de medewerkers. Als dit gedrag zich voordoet, wil ik daar een rechte lijn in trekken. Daar mag je geen compromissen over sluiten."

Is het daarom dat u deze zaak direct zelf in handen genomen hebt?

"De preventieadviseur rapporteert aan mij. Ik heb daar de betrokken directie bij betrokken, maar het is mijn taak in zo’n zaak om de verantwoordelijkheid te nemen."

Wat dacht u toen u gisteren het filmpje zag?

"Dat was zijn keuze. Ik had het niet verwacht. Ik begrijp dat hij dat gedaan heeft nadat hij de melding had gekregen dat we Twee tot de zesde macht niet langer zouden uitzenden (De Pauw zette het filmpje op YouTube enkele minuten nadat hij de boodschap had gekregen, red). We wilden dit sereen behandelen met hem. Hij heeft ervoor gekozen om het op straat te gooien."

De VRT zou hier toch ook over communiceren?

"Ja, maar wellicht op een andere manier dan nu plots te moeten reageren op een filmpje op sociale media. Dan ontploft alles."

Was u ontgoocheld toen u zijn boodschap hoorde? Hij toont geen tekenen van schuldinzicht.

"Ik ben daar wel een beetje ontgoocheld in. Maar het is de keuze van Bart De Pauw om te reageren zoals hij reageert. Zoals het onze keuze is om te bepalen met wie we willen samenwerken.

"Ik kan u wel verzekeren dat de getuigen die ons gesproken hebben zeer verrast en teleurgesteld zijn over zijn reactie in dat filmpje. Zij zeggen iemand te zien die zich in een slachtofferrol wentelt en geen enkele vorm van verantwoordelijkheid wenst te nemen."

Zet u met deze zaak ook een voorbeeld?

"Ik zoek geen voorbeelden. Maar als het zich voordoet, moet je handelen. Ik heb tegen Bart De Pauw ook gezegd dat ik het geen leuk gesprek vond en dat ik gehoopt had dit nooit te moeten doen. Maar hij heeft me in een positie geplaatst dat ik niet anders kon dan te handelen. Als ik dat niet doe en er zou binnen enkele weken een verhaal naar buiten komen via andere media, die dan ook zouden weten dat we dit wisten en niets gedaan hebben … Ik zou eens willen weten wat er dan gezegd wordt. We moesten er iets mee doen."

Was men vroeger te laks in zo'n zaken? Sommige verhalen over Bart De Pauw dateren al van ettelijke jaren geleden.

"Er zijn nooit meldingen geweest. Die zijn nu gekomen en op basis daarvan handelen we. Ik ga niet af op het geruchtencircuit. Dat kunnen we niet voor waar nemen. Maar als er formele meldingen komen, moeten we optreden."

Waar ligt voor u de grens?

"Op het moment dat mensen voelen dat ze in een situatie komen waar ze zich niet meer gerespecteerd of zich bedreigd voelen. Dat hoeft niet louter seksueel gedreven te zijn, het kan ook vanuit een machtspositie zijn waarbij je medewerkers negeert of pest. Als mensen zich daardoor bijna gegijzeld voelen, krijg je een situatie van grensoverschrijdend gedrag. Als dat zich dan herhaalt volgens een aantal patronen en bij een aantal mensen, is de zaak duidelijk. Dan moet je ingrijpen."