Een tweedegraads brandwond na een week genezing (Foto: Andrew Bossi/Wikimedia Commons).

Een wonde die overdag werd opgelopen, geneest veel sneller dan een nachtelijke verwonding

Wonden die iemand in de loop van de dag heeft opgelopen, lijken bijna twee maal zo snel te genezen als een wonde die 's nachts werd opgelopen. Dat heeft waarschijnlijk te maken met een cyclus van activiteit van fibroblasten, cellen die helpen om een wonde te genezen. Op termijn kan de ontdekking leiden tot een nieuwe benadering van de genezing van wonden. 

Mensen hebben het zelden te kiezen, maar als u dan toch gewond moet raken, probeer het dan overdag te doen. Een Brits team heeft onderzocht welke invloed het tijdstip waarop men een wonde oploopt, heeft op het genezingsproces. Het team van Nathaniel Hoyle van het Laboratory of Molecular Biology in Cambridge deed dat, nadat het ontdekt had dat de genen in een bepaald type van bindweefselcel aan en uit gaan in een dag- en nachtcyclus. Die cellen, de fibroblasten, helpen een wonde te sluiten nadat de huid beschadigd is geworden, en een aantal van de genen waarvan de activiteit in de loop van een etmaal varieerde,  zijn net genen die dat proces mee onder controle houden.

Het team was verrast door de verschillen in activiteit tussen dag en nacht, en besloot de gegevens te analyseren die bijgehouden werden door een gespecialiseerd brandwondencentrum aan de University of Manchester. Ze ontdekten dat "dagwonden" gemiddeld veel sneller genezen, in slechts 17 dagen, tegenover 28 dagen voor gelijkaardige wonden die iemand 's nachts had opgelopen. 

"We ontdekten dat hoe snel je geneest, afhangt van het uur van de dag waarop je gewond bent geraakt", zei Hoyle aan New Scientist. "Overdag kan de genezing 60 procent sneller verlopen."

Mitochondriën (geel), celkernen (groen) en microfilamenten (blauw en rood) in fibroblasten (Foto: Heiti Paves/Wikimedia Commons)
Heiti Paves

Cellen in beweging

Als de huid beschadigd is geraakt, bijvoorbeeld door een snee, haasten de fibroblasten zich naar de wonde, waar ze een matrix afscheiden die de huidcellen helpt om op de juiste plaats te komen, te groeien, en de verwonding te genezen. 

Nog voor ze de gegevens van het brandwondencentrum bekeken, had het team in experimenten met weefsel van muizen ontdekt dat de fibroblasten twee keer sneller op de plaats van een nieuwe wonde aankomen,  gedurende de normale waaktijd van de muis dan gedurende de periode waarin ze normaal slaapt.

Het lijkt er op dat dit komt doordat een groep van zo'n 30 genen meer actief zijn tijdens de waaktoestand. De genen helpen allemaal om actine te controleren, een proteïne dat fibroblasten gebruiken om zich voort te bewegen. 

Een doorsnede van de huid met eerste- tweede- en derdegraads brandwonden (Illustratie: Bruce Blaus/Wikimedia).

Medisch nut?

Het team van Hoyle denkt dat de genezing bij zoogdieren mogelijk gelinkt is aan het circadiaans ritme - het slaap-waakritme -, omdat we meer kans lopen om gewond te raken tijdens het actieve deel van onze dag. De bevinding zou ook wel medisch nut kunnen hebben, zei Hoyle. Als geneesmiddelen bijvoorbeeld de plaats van een nachtelijke verwonding zouden naar een "dagstatus" kunnen brengen, zou die sneller kunnen genezen.

"Deze studie draagt een steentje bij aan de toenemende aanwijzingen dat 'het uur van de dag' of het 'circadische ritme' belang hebben in de geneeskunde", zei Derk-Jan Dijk van de University of Surrey aan "New Scientist". "De vraag is hoe we gebruik kunnen maken van deze kennis, en of het de klinische praktijk kan veranderen en de patiënten kan helpen."

De studie van het team van Hoyle is verschenen in "Science Translational Medecine". 

Meest gelezen