Tijdlijn: zo ontvouwde de zaak-De Pauw zich

Bart De Pauw maakt het nieuws van zijn ontslag zelf wereldkundig in een video die hij op Facebook post. "Ik heb een heel belangrijke mededeling te doen. Een mededeling die ik niet graag doe, maar de huidige omstandigheden dwingen mij om ze toch te doen", zo begint hij. 

“De enige reden die de directie me gaf, zijn een aantal anonieme berichten die zijn binnengelopen in nasleep van de #MeToo-schandalen”, zegt De Pauw in de video. “VRT heeft me duidelijk laten weten dat het niet gaat over schuld of onschuld”, gaat De Pauw verder in de video. “Het risico op mogelijke controverse is al genoeg om een samenwerking van 30 jaar af te breken. Ik heb jarenlang programma’s gemaakt met mannen én vrouwen - heel veel vrouwen. Altijd met respect voor hen, voor iedereen. Mijn collega’s kennen me allemaal als grappenmaker, zeveraar, iemand heel onstuimig - misschien soms flirterig, maar ik heb nooit nooit nooit de bedoeling gehad om iemand te kwetsen met mijn gedrag. Integendeel. Als dat wel gebeurd is, wil ik me daar ongelofelijk hard voor excuseren. De lucht rond mij is zo troebel dat ik dit héél graag opgeklaard zie.”

Vlaanderen blijft na de aankondiging in verwarring achter. Is dit een grap? In allerijl wordt op Facebook de 'Steungroep Bart De Pauw' opgericht, die inmiddels meer dan tweeduizend leden heeft.

Al gauw blijkt dat het bittere ernst is: een uurtje later bevestigt de VRT via een persbericht dat de samenwerking met Bart De Pauw na “diverse meldingen van grensoverschrijdend gedrag” met onmiddellijke ingang wordt stopgezet. “Het was voor de betrokkenen een moeilijke stap om hierover te getuigen, een stap waarvoor we bij VRT veel respect hebben. Deze ernstige getuigenissen stroken niet met de integriteitswaarden die voor VRT essentieel zijn. Daarom werd eerder deze week de weloverwogen beslissing genomen om de samenwerking met Bart De Pauw stop te zetten", klinkt het in het persbericht.

De samenwerking met productiehuis Koeken Troef! - opgericht door De Pauw in 2008 - wordt door de VRT opnieuw bekeken. De quiz 'Twee tot de zesde macht', die Bart De Pauw presenteert en die al volledig opgenomen is, wordt per direct van het scherm gehaald.

“We zijn in snelheid gepakt door De Pauw die plots eenzijdig bericht over de stopzetting van de samenwerking’”, zegt VRT-woordvoerder Bob Vermeir over de videoboodschap van De Pauw diezelfde avond nog in het actualiteitenprogramma De Afspraak. “Er waren diverse meldingen van ernstig grensoverschrijdend gedrag waardoor we het vertrouwen in Bart De Pauw niet langer konden behouden”, zegt Vermeir. “Meerdere mensen zijn hiermee naar de vertrouwensadviseur gestapt. Bart De Pauw heeft tweemaal de gelegenheid gekregen om op de aantijgingen te reageren. We hebben niet gereageerd op basis van geruchten, maar op concrete getuigenissen. Bart De Pauw is perfect op de hoogte van de inhoud van de meldingen. Hij heeft ook de mogelijkheid gekregen om twee keer te reageren.”

Op sociale media blijven de reacties op het ontslag van De Pauw binnenlopen.

"De CEO van de VRT Paul Lembrechts verduidelijkt in 'De ochtend' op Radio 1 dat het patroon van de getuigenissen van grensoverschrijdend gedrag door Bart De Pauw steeds terugkeert. "Het gaat over een patroon van amoureuze avances die onschuldig starten, maar escaleren en overgaan in een vorm van stalking". Bart De Pauw gebruikte volgens de CEO ook verschillende simkaarten, om alles in het verborgene te houden. 

"Hij heeft zich wel degelijk kunnen verdedigen, maar kon ons niet overtuigen", zegt Lembrechts. Het is niet met plezier dat we deze beslissing nemen over een sterk tv-maker die in vele huiskamers een geliefd gezicht is. Ik zou nogal gek zijn als ik de samenwerking met het goudhaantje van de zondagavond met meer dan 1,2 miljoen kijkers op een anekdotieke basis zou beëindigen.” 

Lembrechts benadrukt dat de slachtoffers niet anoniem hun meldingen gedaan hebben. "Dit gaat niet om een afrekening. Ook ik ken de identiteiten van de melders niet, onze preventieadviseur kent die wel", verdedigde Lembrechts de beslissing nog. "Dit is meer dan voldoende reden om actie te ondernemen. Ik vind het heel erg belangrijk dat medewerkers van en voor de VRT in een veilige omgeving kunnen werken. De betrokken vrouwen die getuigd hebben, hebben heel duidelijk het gevoel gegeven dat ze verstikt zaten."

In 'De Ochtend' op Radio 1 reageert Bart De Pauw voor het eerst op de aantijgingen. Hij ontkent de stalking. “Het enige is dat er wat gesms’t wordt met mensen. Ik probeer met iedereen een fijne band te creëren en soms doe je dat met veel humor en onnozele dingen. Tegen mij zei Lembrechts vorige week ‘pikante’ berichten, en nu zijn het pornografische... Ik ontken dat ik gestalkt heb. Ik ontken niet dat ik gesms’t heb. Maar stalking is een misdrijf. Volgens De Pauw zijn er nooit seksuele handelingen geweest. “Het is gewoon onnozelheid.”

In het programma laat De Pauw weten stappen te ondernemen tegen de VRT. “In deze tijdsgeest zijn beschuldigingen genoeg. Het recht op verdediging is compleet zoek. Dertig jaar heb ik aan mijn carrière gewerkt en ik ben altijd met heel veel respect met mensen omgegaan. En in een week tijd is dat allemaal weg. Ik vind dit onterecht. Ik had daar graag over gesproken, maar ik ben opgepakt en men heeft mij opgehangen zonder verhoor.”

Ook in de studio van VTM reageert Bart De Pauw 's middags op de aantijgingen en op het einde van de samenwerking met de VRT. Volgens De Pauw kan hij zichzelf niet verdedigen en is zijn proces al gemaakt. Hij ontkent echter niet “onnozel en flirterig” gedaan te hebben of “wel eens langs iemands huis te zijn gereden”.

De Pauw zegt zelf met het nieuws naar buiten te zijn gekomen omdat hij signalen uit de sector had gekregen dat bepaalde media onderzoek naar hem deden. 

De Pauws echtgenote Inès De Vos laat in een reactie via mail weten "haar man te vertrouwen en daar verder niet over te willen uitweiden”.

Mediaminister Sven Gatz (Open VLD) gaat ervan uit dat "de VRT niet over één nacht is gegaan, en over voldoende argumenten beschikt om de samenwerking met een van hun schermgezichten stop te zetten.”

Hilde Van Mieghem is niet verrast door het nieuws over Bart De Pauw. De actrice en regisseur kent verschillende slachtoffers persoonlijk, zo vertelde ze aan VRT NWS. “De feiten die ik ken zijn ver voorbij de grens. De slachtoffers zijn bang en willen het liefst van al onderduiken."

Paul Lembrechts, gedelegeerd bestuurder van de VRT, zou het “een mooie geste vinden naar de slachtoffers toe” als Bart De Pauw een knieval doet en zijn excuses aanbiedt. Dat heeft hij gezegd in ‘Terzake’, waar hij de beslissing om de samenwerking met De Pauw per direct stop te zetten, kwam toelichten.

In hetzelfde programma zegt advocaat Christine Mussche dat Bart De Pauw zelf de hetze veroorzaakt heeft, door zijn videoboodschap op Facebook te zetten. "Dat had niet mogen gebeuren, het is extreem jammer. Dat heeft een enorme impact gehad op zo veel vlakken. Het is de echte oorzaak van de hetze die er vandaag heerst."

Speurders van het parket van Antwerpen, afdeling Mechelen voerden zaterdagavond tussen 18.30 uur en 22 uur in de gebouwen van de VRT een huiszoeking uit. Daarbij werd de CEO van de VRT, Paul Lembrechts, gehoord.

Het parket benadrukt dat het parket zelf het initiatief heeft genomen en dat er geen onderzoek is gestart na een klacht van Bart De Pauw of een van de vrouwen die getuigenissen aflegden over Bart De Pauw bij de preventiedienst van de VRT. 

Nog tijdens de huiszoeking bij de VRT rijst de vraag of de anonimiteit van de getuigen in het gedrang zal komen. "Het onderzoek van het parket is geheim. Maar mocht er een vervolging worden opgestart, dan heeft diegene die aangeklaagd wordt recht op inzage in het strafrechterlijk dossier. Dat betekent dus dat Bart De Pauw de namen van de actrices te zien zou kunnen krijgen als ze in het dossier staan", zegt Liesbet Stevens, die seksueel strafrecht doceert aan de KU Leuven.

De juridische dienst van de VRT laat weten dat preventieadviseurs beroepsgeheim hebben, dat ook van toepassing is op alle documenten die zij opstellen: de namen van de getuigen hoeven dus niet te worden prijsgegeven aan het parket. Preventieadviseurs kunnen wel zelf beslissen om de namen aan de onderzoeksrechter door te geven.

Enkele slachtoffers van Bart De Pauws vermeende seksueel grensoverschrijdende gedrag hebben aangeklopt bij meester Christine Mussche met de vraag om hen te vertegenwoordigen. De advocate is gespecialiseerd in zedenmisdrijven en gaf over de zaak-De Pauw eerder al duiding op televisie. “Men heeft die slachtoffers gegarandeerd dat ze anoniem zouden blijven, maar doordat er nu een gerechtelijk onderzoek is, kan die misschien in het gedrang komen. Ze zijn daar bezorgd over, niet in het minst omdat sommigen enige bekendheid genieten.”

“De zaak heeft een ampleur gekregen die de vrouwen niet voorzien of gewenst hebben”, zegt Mussche nog. “Het is belangrijk om te benadrukken dat die dames enkel naar de preventiedienst van de VRT zijn gestapt met de bedoeling om zulke zaken in de toekomst te voorkomen.” 

Bart De Pauw laat via zijn advocaat Michaël Verhaeghe weten zich te excuseren bij “iedereen die zich door hem geïntimideerd zou hebben gevoeld. Ik ben tot inzicht gekomen dat mijn speelse of flirterige manier van omgaan niet door iedereen gesmaakt wordt.”

Advocate slachtoffers vindt excuses een 'gemiste kans'

Christine Mussche, de advocate van de vrouwen die een klacht indienden bij de VRT tegen Bart De Pauw, laat weten niet onder de indruk te zijn van De Pauws excuses. “Een gemiste kans”, klinkt het. “Dat hij tot inzicht is gekomen, is op zich een goede zaak. Maar jammer genoeg begint hij verder in de tekst opnieuw de zaken te minimaliseren. Hij schuift de schuld opnieuw in de schoenen van de vrouwen."