Hoe groot is je risico op diabetes? Acht korte vragen zetten je op weg
Hoeveel mensen lopen een verhoogd risico op diabetes? Dat is de inzet van een bevolkingsonderzoek dat binnenkort in heel Vlaanderen start. Een simpele vragenlijst detecteert hoe groot de kans op diabetes is. De huisarts brengt uitsluitsel en zet je op weg om diabetes te vermijden. "Eenvoudige ingrepen zoals gezond eten en bewegen vermindert de kans om effectief diabetes te krijgen met meer dan de helft", zegt de Diabetes Liga.
In 2012 lanceerde de Diabetes Liga samen met Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) een pilootproject op om te meten hoeveel mensen een verhoogd risico lopen om diabetes type 2 te ontwikkelen, dat is de zogenoemde "ouderdomsdiabetes". Acht simpele vragen (zie onderaan) volstaan om te weten te komen of je een grotere kans hebt om binnen de tien jaar diabetes te krijgen.
De vragen peilen onder meer naar leeftijd, bmi, buikomtrek en eet- en beweegpatroon. Vanaf een bepaalde score word je doorverwezen naar de huisarts. Die kan via een bloedprik nagaan of je effectief een risicopatiënt bent (of misschien zelfs al diabetes ontwikkeld hebt). Je krijgt ook tips om te vermijden dat je ook echt diabetes type 2 ontwikkelt. En dan kan verbazend gemakkelijk, zegt professor endocrinologie Christophe De Block, voorzitter van de Diabetes Liga.
"Je leefstijl aanpassen, dus gezond eten (voldoende groenten en fruit en een beperkte suikerinname) en 30 minuten per dag bewegen, kan de kans dat je effectief diabetes krijgt, drastisch verminderen. Internationale studies hebben het over een daling van maar liefst 58 procent, meer de helft minder kans dus." En niet alleen vermindert daardoor de kans op diabetes type 2, ook het risico hart- en vaatziekten wordt fors gereduceerd.
De Block benadrukt wel dat dit specifiek over diabetes type 2 gaat, niet over diabetes type 1. Dat is een auto-immuunstoornis, een probleem met je afweersysteem, en heeft dus niet meteen iets met levensstijl te maken. Diabetes type 1 komt ook veel minder voor dan diabetes type 2.
"Grote gezondheidsproblemen door onbehandelde diabetes"
Het is de bedoeling om de vragenlijst vanaf eind dit jaar, begin volgend jaar te verspreiden. Via de wachtzalen bij huisartsen, bij apothekers, op de website van de Diabetes Liga... "We willen het laagdrempelig houden, verschillende wegen bewandelen, zodat we zoveel mogelijk mensen kunnen bereiken."
Het belang van preventie kan niet genoeg benadrukt worden, zegt professor De Block. "Als diabetes niet behandeld wordt, riskeer je ernstige oog-, voet- en nierproblemen, met alle gevolgen vandien. Bovendien stijgt de kans op een hartinfarct."
In ons land hebben ongeveer 700.000 mensen diabetes, naar schatting nog eens 200.000 mensen lopen rond met diabetes zonder dat ze het zelf weten. Vandaag is het Wereld Diabetes Dag, met als centrale thema de risico's van zwangerschapsdiabetes.
De vragenlijst
- Hoe oud ben je?
<45 jaar: 0 punten
45-54 jaar: 2 punten
55-64 jaar: 3 punten
>65 jaar: 4 punten - Hoe hoog is je bmi?
Lager dan 25: 0 punten
Tussen 25 en 30: 1 punt
Meer dan 30: 3 punten - Wat is je buikomtrek?
VROUW
<80 cm: 0 punten
80-88 cm: 3 punten
>88 cm: 4 punten
MAN
<94 cm: 0 punten
94-102 cm: 3 punten
>102 cm: 4 punten - Beweeg je dagelijks minstens een half uur?
Ja: 0 punten
Nee: 2 punten - Eet je dagelijks groenten en fruit?
Ja: 0 punten
Nee: 1 punt - Neem je of heb je ooit geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk genomen?
Ja: 2 punten
Nee: 0 punten - Werd er ooit een verhoogde bloedsuikerwaarde bij je vastgesteld?
Ja: 5 punten
Nee: 0 punten - Heb je familieleden met diabetes (type 1 of type 2)?
Nee: 0 punten
Ja: grootouder(s), (oom(s)/tante(s), neven/nichten in de eerste graad, maar geen ouder(s), broer(s), zus(sen) of kinde(eren): 3 punten
Ja: ouder(s), broer(s), zus(sen) of kind(eren): 5 punten
Totale score
0-7 punten: weinig risico op diabetes type 2
7 en 11 punten: licht verhoogd risico
12 en 26 punten: sterk verhoogd risico (ga best naar de huisarts)