Knip- en plakwerk kan een film (niet) redden

Het verhaal gaat al even lang mee als de originele film. De eerste versie van Star Wars: A New Hope die veertig jaar geleden op de montagetafel lag, was rotslecht. De Britse monteur John Jympson was nochtans geen onbekende. Eerder knipte en plakte hij de Beatles-film A Hard Day's Night (1964) en Alfred Hitchcocks Frenzy (1972) bij elkaar.

Vreemd dat regisseur George Lucas niet meteen zijn toenmalige echtgenote Marcia Lucas inschakelde. In 1973 monteerde zij diens film American Graffiti, waarvoor ze werd beloond met een Oscar-nominatie in de categorie beste montage. Uiteindelijk werd Jympson toch vervangen door het trio Marcia Lucas, Paul Hirsch en Richard Chew. De eerste versie – door de fans The Lost Cut gedoopt – zou tot 40 procent ander materiaal bevatten dan de uiteindelijke film. Episode IV werd zo gered in de montagekamer, de 'verboden' cut zit voor goed opgeborgen in een kluis van Lucas.

Regiedebuut van Ryan Gosling

Ook American History X (1998) kende zo'n moeizaam productieproces. Toen regisseur Tony Kaye zijn montage voorstelde aan distributeur New Line Cinema en hoofdrolspeler Edward Norton werd zijn werk afgekeurd. Norton is dan zelf naast de monteurs gaan zitten, die versie werd zeer goed ontvangen. Behalve dan bij Kaye, die tevergeefs probeerde zijn naam van de aftiteling te halen.

Dichter bij huis was het monteur Nico Leunen die Felix van Groeningen overtuigde om de chronologie van The Broken Circle Breakdown (2012) om te gooien. "Tijdens de montage bleek dat de ‘definitieve’ versie van het scenario niet volledig werkte", aldus Van Groeningen. De Vlaming werd later gevraagd door acteur Ryan Gosling om diens regiedebuut Lost River (2014) recht te trekken, nadat er al vier maanden aan de film was gemonteerd.

De hand van Coppola

Met een goede montage kan een film dus vallen of staan. Maar als het gedraaide bronmateriaal niet toereikend is, kan zelfs de beste monteur er niets mee. In 2000 werd Francis Ford Coppola erbij gehaald om de sci-fi/horrorfilm Supernova te redden. Coppola liet geen spaander heel van het werk van regisseur Walter Hill. Maar ondanks zijn hand krijgt de film toch maar een score van 4,8 op 10 op IMDB.

Vorig jaar kende superheldenfilm Suicide Squad gelijkaardige problemen. De trailer kon op veel bijval rekenen, maar bij vroege visies leek de film de verwachtingen niet in te lossen. In een paniekaanval liet Warner Bros. een alternatieve versie monteren door Trailer Park, het bedrijf dat de bewuste trailer had gemaakt. De finale versie is een compromis.

In het geval van The Snowman moesten er heel wat meubelen gered worden. Tinker Tailor Soldier Spy-regisseur moest de regie overnemen van Martin Scorsese, en geeft zelf toe dat het resultaat niet is wat hij had gehoopt. Naar eigen zeggen had hij niet genoeg tijd om alle scènes in te blikken, waarna Scorsese-monteur Thelma Schoonmaker werd ingeschakeld om orde te scheppen in de chaos. Maar ook dat mocht niet baten: The Snowman is en blijft een warboel.