“Deze resultaten zijn onrustwekkend.” Bio-ingenieur Roeland Samson (UA) maakt zich zorgen over de luchtvervuiling in Oost-Vlaanderen, en bij uitbreiding in heel Vlaanderen. Samen met onder meer Beweging.net onderzocht de Universiteit Antwerpen de aanwezigheid van fijn stof in onze straten. “In stadskernen is de uitstoot fenomenaal groot.” Daarom doen de onderzoekers enkele concrete voorstellen. Zo moet de snelheidslimiet op snelwegen rondom steden verlagen naar 90 kilometer per uur. En alle dorpskernen transformeren best naar een zone 30. Ook de lage-emissiezone, nu enkel van kracht in Antwerpen, moet uitgebreid naar heel Vlaanderen.

De initiatiefnemers krijgen bijval van mobiliteitsexperts. “Idealiter ligt de maximumsnelheid op snelwegen zelfs op 60 per uur”, zegt verkeersexpert Willy Miermans. “Maar alle beetjes helpen. Bij 90 per uur stijgt de capaciteit op de wegen en verhoogt ook de veiligheid. Zo heb je veel meer tijd om te reageren bij onverwachte gebeurtenissen.” Mobiliteitsexpert Kris Peeters beaamt dat. “Deze maatregelen zijn goed voor de doorstroming. Het is trouwens niet zo revolutionair als het lijkt. Rij maar eens door Duitsland, daar is dit gewoon beleid. Het is een kwestie van tijd vooraleer wij hun voorbeeld volgen.”

Toxicoloog Jan Tytgat juicht de voorstellen toe, maar waarschuwt voor overenthousiasme op het vlak van gezondheid. “De uitstoot van fijn stof daalt inderdaad bij een snelheidslimiet van 90 per uur. Maar het effect is verwaarloosbaar tegenover de uitstoot van onze woningen en industrie. Zonder een algemene aanpak heeft het dus weinig zin. Dit moeten we minstens op Europees niveau regelen.”

Weinig animo

En de uitbreiding van de ­zone 30 naar alle dorpskernen? Tytgat: “Dat kan leiden tot een overspoeling door wagens. Dat brengt meer vervuiling met zich mee.” “Onzin”, zeggen de verkeersexperts. “Een zone 30 zorgt voor minder verkeer, niet meer. Auto’s zullen dorpskernen mijden.” Volgens Roeland Samson zijn de hervormingen bovendien politiek haalbaar. “Toch gaan we de steden en gemeenten niets opleggen”, klinkt het op het kabinet van minister van Verkeer Ben Weyts (N-VA). “De snelheid verlagen klinkt aanlokkelijk, maar uit studies blijkt dat de CO2-uitstoot dan niet verlaagt. Daarbij verhoogt de filevorming, en krijgen we dus meer uitstoot.” Ook bij milieuminister Joke Schauvliege (CD&V) klinkt er weinig animo. “We willen alle steden wel uitnodigen om de snelheidslimieten te verlagen en lage-emissiezones in te voeren, maar verplichten doen we niet.”