Grote elektronicabedrijven en autobouwers doen nog steeds niet genoeg om te verhinderen dat er mensenrechten worden geschonden bij de ontginning van kobalt in Congo. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Apple krijgt de beste punten.
Begin 2016 trok Amnesty al aan de alarmbel. In mijnen in Congo werken kinderen en volwassenen in levensgevaarlijke omstandigheden, luidde het. Meer dan de helft van de kobalt in de wereld komt uit Congo. Multinationals zoals Apple, Samsung en Sony bleken echter te weinig op de hoogte van de herkomst van de kobalt in hun producten.
Bijna twee jaar later schotelde Amnesty de bedrijven opnieuw netelige vragen voor over de geboekte vooruitgang. De mensenrechtenorganisatie concludeert uit de antwoorden dat maar een handvol bedrijven vooruitgang heeft geboekt. Anderen hebben volgens Amnesty nog niet eens de meest elementaire stappen gezet, zoals het onderzoeken van hun bevoorradingsketens vanuit de Democratische Republiek Congo. ‘De rijkste en machtigste bedrijven ter wereld vinden nog altijd excuses om hun bevoorradingsketens niet te onderzoeken. Zelfs zij die het wel doen, maken de risico’s en schendingen die ze aantreffen op vlak van mensenrechten, niet openbaar.’
Apple best, Microsoft slechtst
Apple werd eerder dit jaar het eerste bedrijf dat de namen van zijn kobaltleveranciers bekendmaakte. Amnesty zegt ook dat Apple marktleider is op vlak van verantwoorde bevoorrading met kobalt. Het bedrijf voerde gesprekken met de Chinese verwerker Huayou Cobalt om kinderarbeid in de bevoorradingsketen op te sporen en tegen te gaan, luidt het.
Van Dell en HP komen signalen dat ze op de goede weg zijn. De banden met Huayou Cobalt worden onderzocht en ze hebben een beleid ontwikkeld om risico’s en mensenrechtenschendingen te detecteren in hun bevoorrading.
Andere grote merken hebben alarmerend weinig gedaan. Microsoft laat na details vrij te geven over de leveranciers, waardoor het bedrijf volgens Amnesty ‘zelfs niet aan de meest primaire internationale basisnormen’ voldoet. Ook Lenovo deed alleen het minimale om mensenrechtenrisico’s te achterhalen of de zaak te onderzoeken.
Over de hele lijn blijft er een gebrek aan transparantie, klaagt de ngo aan. ‘Toen Apple en Samsung SDI bijvoorbeeld hun smelters identificeerden, gaven ze niets vrij over hun inschatting van de risico’s verbonden aan deze smelters. Dat maakt het onmogelijk om te zeggen of ze hun verantwoordelijkheid op het vlak van mensenrechten opnemen.’
Auto’s
De autobouwers zijn in hetzelfde bedje ziek. Renault en Daimler ‘deden het bijzonder slecht en voldoen zelfs niet aan de minimale internationale normen op het vlak van openheid’, klinkt het.
BMW deed het beter: ‘Het bracht een aantal verbeteringen aan in zijn beleid en praktijk op het gebied van kobaltbevoorrading, maar heeft nog altijd niet meegedeeld wie zijn kobalt smelt en verwerkt.’
De regering van Congo heeft ondertussen overigens een comité opgericht dat kinderarbeid in de mijnbouwsector moet aanpakken en tegen 2025 helemaal bannen. Het is nog te vroeg voor een evaluatie, maar Amnesty stelt wel al dat in de huidige strategie concrete tijdschema’s, duidelijke afspraken en een operationeel plan voor de uitvoering ervan ontbreken.
