"Terwijl de goegemeente toekijkt, kijk ik ook met genoegen naar hén"

Als een slager ‘vlees van eigen kweek’ afficheert, wil dat zeggen dat hij zijn stiel au sérieux neemt en dat zijn klanten kwalitatief, ­lekker en gezond vlees mogen verwachten. Want het in zijn eigen stal geboren kalfje en zijn koetje dat op eigen weide graast, ­worden uiteindelijk onze superrosbief.

De ‘bean to bar’-chocoladehype berust eigenlijk op hetzelfde ­principe, maar daar waar onze beenhouwer moeilijk een koe in zijn etalage kan laten wonen, kan de nieuwe generatie chocolatiers – mits een beetje verbeelding, investering en ambitie – wél het volledige productieproces voor het oog van de klant laten plaatsvinden. Bij de uitbreiding van onze winkel was het dan ook een voor de hand liggende keuze om de hele productie te laten zien.

Uiteraard vormt ons miniatelier achter glas een interessante en leuke attractie, die navenant ook de kassa doet rinkelen. Maar ik beleef er ook echt plezier aan wanneer ik achter de glazen wand cacaobonen uit eigen plantage sta te grillen, om ze dan tussen de zware stenen tot een smeuïge massa te vermalen. En terwijl de goegemeente toekijkt, kijk ik ook met genoegen naar hén. De glazen wand tussen winkel en productie is een geluiddichte scheiding, dus er is steeds een uitwisseling van veelzeggende blikken, glimlachjes, opgestoken hoera-duimpjes en tientallen selfies van de vele Japanse en andere toeristen.

Hoe meer volk er naar mij in mijn ‘aquarium’ staat te kijken, hoe ­liever ik het heb, en die paar uurtjes waarin ik dankzij mijn show mijn chocolade aan de man breng, maken mijn dag goed. Als ik nood­gedwongen forfait moet geven, is het met pijn in het hart. Gelukkig heb ik medewerkers die het proces net zo goed onder de knie hebben.

Maar daar zit nu net, tot mijn grote verwondering, het probleem. Twee van mijn superchocolatiers hebben zelfs uit eigen wil ontslag genomen omdat ze dat open en blote etalagegebeuren niet aankunnen. En dat terwijl het anderen juist een kick geeft, en extra goesting om er echt voor te gaan.

Vanwaar dat verschil in karakter bij competente mensen in precies dezelfde omstandigheden? Stel je voor dat het louter begluren zou zijn, zonder enige vorm van communicatie. Dat je daar gewoon je boterhammen zit op te eten, je krant zit te lezen of ligt te slapen. Ik zou me ook niet op mijn gemak voelen. Maar het moet een soort vonk zijn die overslaat zoals bij een toneelopvoering: iets wat de ene wél en de andere niet aanvoelt.

Het is jaren geleden dat ik nog eens de zoo bezocht heb, maar ik ­herinner me de apenkooien. Sommige apen hingen met overtuiging de clown uit voor het publiek, terwijl andere in een hoekje met hun gat naar de kijkers hun banaan opaten. Moeten we onze verschillen ­misschien zoeken in de genen van onze verre voorouders? Wie weet…