Wordt de yacon echt de nieuwe aardappel?

Het Provinciaal Proefcentrum voor Groenteteelt in het Oost-Vlaamse Kruishoutem. Hier onderzoeken experts allerlei 'alternatieve gewassen', die landbouwers bij ons kunnen telen. Als dit een beetje klinkt als de Area 51 van de Vlaamse landbouwsector, dan is dat omdat het ook zo is. Het nieuwste product, dat hier getest is, is de yacon, een knol uit het Andes-gebergte, die in Limburg al in de winkelrekken ligt. 

"In ons centrum proberen we te kijken welke andere gewassen landbouwers in België nog kunnen verbouwen, buiten de traditionele groeten als tomaten en prei", zegt Tijl Ryckeboer. "Want voor nieuwe groenten kunnen landbouwers betere prijzen krijgen. De yaconknolletjes hebben we hier in mei in de grond gestoken."

Landbouwers spelen zo ook beter in op wat jonge Vlamingen vandaag graag eten, vertelt Ryckeboer. Want volgens hem zijn vooral zij op zoek naar exotische groenten en smaken. Dankzij de marketingcampagne achter de yacon vinden we alvast een hele rist recepten op de website tastyyacon.be. 

"Het leuke eraan is dat je de groente niet plat kunt koken", zegt Kristof Das van Agropolis, dat instaat voor de verdeling van de yacon naar de supermarkten. "Ook als hij gaar is, behoudt de yacon zijn knapperigheid. Je kunt de yacon prima verwerken in hapjes, soepjes of salades, om ze een knapperig randje mee te geven."

Rauw

Dan zijn er nog enkele andere voordelen aan de groente verbonden. Zij bevat weinig calorieën en veel vezels. Ook zit er inuline in, een lange suiker, die traag afbreekt en bijgevolg beter is voor diabetici. Maar als je de knol lang bewaart, wordt die inuline omgezet in glucose, die dan weer een zoete smaak geeft. 

"Ik eet hem het liefst gewoon rauw", zegt Ryckeboer, terug in het proefcentrum, waar we ook zien dat de yacon nog moeite heeft met ons klimaat, dat niet bepaald knolvriendelijk is. De yaconplantjes die nog niet geoogst zijn, zien er buiten zwart en mistroostig uit. "Dat komt door de vorst van vorige week", vertelt Ryckeboer. "Gelukkig was die niet zo streng en hebben de knollen in de grond het koude weer wel overleefd." 

Andere groenten die nog in het proefcentrum gekweekt worden zijn de bataat, beter bekend als de zoete aardappel, al mag je dat volgens Ryckeboer niet zo noemen – "Ze hebben geen enkele relatie met de aardappel" –, de oca, de ulluco en de crosne of Japanse andoorn. Die laatste lijkt wat op een grote glimworm en smaakt naar radijs. 

Suikerwortel

Dat het niet altijd van een leien dakje gaat om uitheemse groentesoorten hier te telen, heeft Ryckeboer zelf ondervonden met de suikerwortel. "Onze suikerwortels zijn inderdaad op een weekend door de konijnen opgegeten", lacht Ryckeboer. "Maar ontdekken hoe inheemse plantensoorten en dieren op de exoten reageren, maakt ook deel uit van het onderzoek." 

Al is het natuurlijk ook nog de vraag hoe wij zelf gaan reageren op de nieuwe groenten in onze winkelrekken. Zitten we eigenlijk wel te wachten op een knol uit het Andes-gebergte? Of houden we het toch liever bij onze bloemkolen en patatten? 

"De soorten die het bij ons goed doen, zijn vooral de groenten die al heel lang bekend zijn", zegt Bernard Lahousse van Food Pairing, een bureau dat marktonderzoek uitvoert in de voedingssector. Wat wel snel populair wordt, zijn volgens hem variaties op die trouwe groentesoorten, zoals kerstomaatjes, als alternatief voor de klassieke tomaat, omdat ze ook iets zoeter smaken.

Superfood

Bij fruitsoorten is het echter een heel ander verhaal. "De houtbes bijvoorbeeld en andere bessen doen het bij ons heel goed", zegt Lahousse. "Omdat dat 'superfoods' zijn, die je in een gezond ontbijt kunt draaien."

Ook wetenschappers staan wat sceptisch tegenover het introduceren van nieuwe groenten op onze markt. De aardpeer bijvoorbeeld, hoewel die nog steeds verkrijgbaar is, is nooit echt een hoogvlieger geworden. "En voor voedingsproducten kijken we vooral nog naar de prijs", zegt Benedict Sas van de onderzoeksgroep Food2Know (UGent). "Voor exotische groenten ligt die een pak hoger." 

Maar door de intrede van allerlei vreemde keukens, moeten we volgens hem wel vaker op ontdekking gaan. "Citroengras zie je nu overal omdat je het nodig hebt om Thais te koken", zegt hij. "En daardoor is ook pastinaak weer aan een revival bezig. Maar de nieuwe aardappel, die vanuit de nieuwe wereld ons dieet overnam, hebben we nog niet gevonden."